Kultura Ondare materiala

Kultura Ondare materiala, talde edo gizarte baten kultura-ondarea osatzen duten elementu fisikoek osatzen dute, "fisikoak" ez diren kultura-adierazpenek sortzen duten Kultura Ondare ukiezina ez bezala. Kontzeptu honen barruan sartu ohi dira, besteak beste, kultura-paisaiak, eraikin historikoak, artelanak, arkeologia-aztarnategiak eta liburutegietako, artxiboetako eta museoetako bildumak, hau da, kultura materialaren objektu eta lekuak. Dena den, herrialde gehienetan legalki ondasun horiek babesteko sortu diren legeetan eta instituzioetan, eraikinak, eraikin multzoak eta bestelako lekuak landu dira batez ere.

Kultura Ondare materiala, kategoria legal moduan, aginte publiko batek babestutako ondasuna da, duen interes historiko, kultural edo balio artistikoengatik.

Izendapen legalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estatu bakoitzean, eta babesten den ondasun horientzat, figura legal bat garatu da propio, eta izen ezberdinak erabili eta askotariko edukiei aplika dakieke. Horregatik termino zehatza ezin da askotan herrialde ezberdinen artean parekatu. Terminoaren adiera ezberdin batzuk hauek dira:

Hainbat herrialdek beren monumentuak izen desberdinen arabera babestea erabaki dute.

Aljeria: Sailkatutako lekuak eta monumentuak
Alemania: Kulturdenkmal (Kultura monumentu)
Argentina: Monumento Histórico Nacional (Monumentu Historiko Nazional)
Australia: National Trust
Austria: Kulturdenkmal (Kultura monumentu)
Belgika: Kulturdenkmal ou Beschermd erfgoed / Bien classé^[1], Beschermd monument/ Monument protégé (Kultura lekua, ondasun babsetua, ondasun sailkatua)
Kanada: National historic sites / Lieu historique national^[2] eta Bien culturel de Quebec
Kolonbia: Monumentos nacionales de Colombia eta Bien de interés cultural de carácter nacional
Ipar Korea: Altxor nazionala
Hego Korea: Altxor nazionala
Espainia: Bien de Interés Cultural (BIC) / Interes kulturaleko ondasuna
Estatu Batuak: National Historic Landmark (Leku historiko nazionala)
Frantzia: Monument historique
Irlanda: Monumentu nazionala^[3]
Italia: Monumento nazionale
Japonia: Altxor nazionala
Luxenburgo: Monument national (Monumentu nazionala)
Namibia: Monumentu Nazionala
Norvegia: Kulturminne (Kultur monumentua)
Herbehereak: Rijksmonument (Monumentu nazionala)
Polonia: zabytek (Monumentu)
Portugal: Monumentu Nazionala
Txekiar Errepublika: Národní kulturní památka (NKP) (kultura ondare nazionala)
Erresuma Batua: Listed building (Monumentu sailkatua)
Errusia: Errusiako ondare-objektu kulturala
Suitza: Monumentu historikoa, garrantzi nazionaleko kultura-ondasuna eta eskualdeko kultura-ondarea
Suedia: Byggnadsminne (monumentu babestua)
Tunisia: Babestutako eta sailkatutako monumentu historiko eta arkeologikoak
Ukraina: Ukrainako Monumentu Higiezinen Erregistro Nazionala
Venezuela: Monumentu Histórico Nacional^[4]

Bestelakoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Monuments historiques, revue française consacrée aux monuments historiques (1936 - 1996).
Monuments historiques - Cartons des Rois (1866), Jules Tardiffek izen bereko alderdikeriaren artxiboen funtsa erabiliz egina.