Priscilla Bright McLaren
| Priscilla Bright McLaren | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Rochdale, 1815eko irailaren 8a |
| Herrialdea |  Erresuma Batua |
| Heriotza | Edinburgo, 1906ko azaroaren 5a (91 urte) |
| Familia | |
| Aita | Jacob Bright |
| Ama | Martha Wood |
| Ezkontidea(k) | Duncan McLaren (en)  (1848ko uztailaren 6a - |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | abolitionist (en) eta emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea |
Priscilla Bright McLaren (Rochdale, 1815eko irailaren 8a - Edinburgo, 1906ko azaroaren 5a) Eskoziako aktibista zen, esklabotzaren aurkako mugimenduan eta emakumeen boto-eskubidearen aldeko aldarrikapenetan konprometitua XIX. mendean. Edinburgh Ladies' Emancipation Society eta Edinburgh National Society for Women's Suffrage elkarteko kidea izan zen.
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Priscilla Bright Rochdalen (Lancashire) jaio zen, lau quakerreko familia batean. Haren ama, Martha Wood, eta aita, Jacob Bright, kotoiaren industrialaria, konbentzituta zeuden hezkuntzaren onurez. Margaret Bright Lucas ahizpa alkoholismoaren aurkako mugimenduetan eta emakumeen boto-eskubidearen aldeko mugimenduetan sartuta zegoen, eta bere anaietako bi diputatu erradikalak ziren: John Bright eta Jacob Bright. Yorken graduatu zen, eta, gero, Liverpoolen. Txikitan, Newgateko espetxea bisitatzeko aukera izan zuen, Elizabeth Fry erreformatzaile humanista quakerrarekin.
John anaia 1841ean alargun geratu zenean, Priscilla bere etxean jarri zen bizitzen, eta etxea atxiki zuen, eta, besteak beste, Helen Bright Clark ilobaz arduratzeko, baina baita anaiaren jarduera politikoetan laguntzeko ere. 1847an anaia berriz ezkondu zenean, Priscillak Duncan McLarenen ezkontza-proposamena onartu zuen, Edinburgoko negozio-gizon presbiterianoa, alarguna eta bost seme-alabaren aita. Bikoteak interes eta kezka berberak zituen. 1847ko uztailaren 6an ezkondu ziren, eta hiru seme-alaba izan zituzten: Charles McLaren, legelaria eta parlamentarioa, Helen Priscilla McLaren eta Walter McLaren, bere anaia bezala parlamentarioa. Duncan McLaren Edinburgoko diputatu liberal hautatu zuten 1865ean. Familia Newington Housen bizi zen, Blacket Avenuen, Edinburgon. Josephine Buttlerren 1864 eta 1866ko gaixotasun kutsakorren legeen kontrako borroka babesten zuen McLarenek. 1871n, Duncan McLaren-ek lege horien aurka zeuden 250.000 pertsonek sinatutako eskaera aurkeztu zion Parlamentuari.[1] Emakumeak Edinburgoko Medikuntza Fakultatean sartzea ere sustatzen zuen bikoteak 1969 eta 1872 artean. Priscilla Bright McLarenen ustez, beharrezkoa zen emakumeentzat bakarrik ziren bilerak egitea, emakume parte-hartzaileen “hitz-askatasuna” errazteko.[1]
John Stuart Millek 1867an emakumeen boto-eskubidearen alde proposatutako zuzenketa babestu zuen, eta, Eliza Wigham, Jane Wigham (sortzez Jane Smeal) eta emakumeen boto-eskubidearen beste militante batzuekin batera, Edinburgoko National Society for Women's Suffrage-ren tokiko adar bat sortzen parte hartu zuen. Eliza Wigham eta Agnès McLaren, Priscilla Bright McLaren erraina, elkarteko idazkari bihurtu ziren; Priscilla Bright McLaren, berriz, lehendakaria zen, eta Elizabeth Pease Nichol, diruzaina.[2] Jacob Bright anaiaren ekintza babestu zuen, Parlamentuan sufragisten burutza hartu zuenean, eta beste anaia, John Bright, aldiz, sufragio-aldarrikapenei itxita zegoen. Priscilla Bright McLaren oso desengainatuta zegoen, 1881ean emakumeen sufragioaren aurka agertu zen alderdi liberalaren jarrera hartu zuelako. Kexu zen, bereziki, Gladstoneren diskurtsoaz eta gizonek gai horri buruz izan zuten isiltasunaz. Gladstonerekin zuen desadostasuna berriro azaldu zen Home Ruleri buruz, eta alderdi liberal unionistarekin bat egin zuen.
Priscilla Bright McLaren Edinburgoko bere etxean hil zen, 1906ko azaroaren 5ean, pneumonia baten ondorioengatik. Azaroaren 9an ehortzi zuten, Edinburgoko St Cuthbert parrokia-hilerrian, senarrarekin batera.[1]
Ondorengotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2015ean, Edinburgoko historialariek ekimen bat jarri zuten abian Edinburgoko lau emakume sufragista eta abolizionistaren lana aintzatesteko: Eliza Wigham, Priscilla Bright McLaren, Jane Smeal eta Elizabeth Pease Nichol dira Eskoziaren historiako lau emakume heroi “ahaztuak”.[3]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c Milligan 2004.
- ↑ National Society of Women's Suffrage. Examiner; Jan 14 1871; 3285; British Periodicals, p. 55
- ↑ Campaign to honour four 'forgotten' heroines of Scottish history, The Herald (Glasgow), 2 June 2015. page consultée en ligne le 5 juin 2015.
Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (en) Edward H. Milligan, « McLaren, Priscilla Bright (1815–1906) », dans Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 (linean irakurri )
- John Beveridge Mackie, The Life and Work of Duncan McLaren, Hardpress Publishing, 1935-2012, 362 or. (ISBN 978-1-357-32285-4), or. 274-282 ; 293-317.
- Sandra Stanley Holton, Suffrage Days : Stories form the Women's suffrage Movement, Routledge, 1996, 324 p. (ISBN 978-0-415-10942-0,linean irakurri).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q18576839
Multimedia: Priscilla Bright McLaren / Q18576839