Ileana Cotrubaş

Ileana Cotrubaş
Bizitza
Jaiotza	Galați, 1939ko ekainaren 9a (84 urte)
Herrialdea	Errumania
Hezkuntza
Hizkuntzak	errumaniera
Jarduerak
Jarduerak	opera abeslaria
Jasotako sariak	ikusi Order of the Star of Romania ; Österreichischer Musiktheaterpreis (2023) ;
Genero artistikoa	opera
Ahots mota	soprano lirikoa
Musika instrumentua	ahotsa
Diskoetxea	Deutsche Grammophon (en) ; EMI; Decca (en) ; CBS Masterworks; Philips

Ileana Cotrubaş (Galati, Errumania, 1939ko ekainaren 9a) opera-abeslaria da, soprano-erregistroarekin, eta 1960ko hamarkadatik XX. mendeko 80ko hamarkadara arte egin zuen karrera. Violeta rola izan zuen La traviata operan, Carlos Kleiber-ek zuzendua.^[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Familia eta heziketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Musika-familia batean hazi zen; haren aita, Vasile, tenorea zen koru amateur batean. Bederatzi urte zituela hasi zen bere karrera musikala, haurren irrati-koru bateko kide bihurtu zenean. Hamaika urterekin, bakarlarietako bat zen. 1952an, Bukarestera joan zen Muzíako Specialala eskolan, musika-supergaituen eskolan ikasteko.

Musikari lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cotrubaşek Bukaresteko Operarekin egin zuen debuta, Yniold rolean, Claude Debussyren Pelléas et Mélisanden operan, 1964an. Ondoren, bere errepertorioa zabaldu egin zuen, besteak beste, Oscar izan zen Un baile de máscaras lanean, Gilda Rigoletton eta Blondchen El rapto en el Serrallon, eta Europa osoko ekoizpenetan agertzen hasi zen.

1965ean, Cotrubaşek lehiaketa garrantzitsu bat irabazi zuen Bolduquen (Herbehereak), lehen saria lortu baitzuen operan, liederren eta oratorioan. Hurrengo urtean, irrati-telebista lehiaketa bat irabazi zuen Munichen. Sari horiek, Pamina Bruselan interpretatzean izandako arrakasta handiarekin batera, Vienako Estatuko Operan, Hanburgoko Estatuko Operan, Staatsoper Unter den Linden (Berlingo Estatuko Opera) eta Salzburgoko Jaialdian agertu ziren, eta Frankfurteko Operarekin kontratu bat sinatu zuten.

1969an, Erresuma Batuan debuta egin zuen, Glyndebourneko Jaialdian, Mélisande gisa, eta bi denboraldi arrakastatsu kantatu zituen han, Cavalliren (Kalisto) operaren titular gisa. 1971n Londresko Royal Covent Garden/ Opera Housen hasi zen Tatiana gisa, Eugenio Oneguin Chaikovskiren operan.

Cotrubaşek hiru urteko kontratua sinatu zuen Vienako Estatuko Operarekin 1970ean. Han egon zen bitartean, bere errepertorioan sartu zituen Susanaren rolak: Figaroren ezteiak, Zerlina Don Giovannin, Violetta La Traviatan, Mimi La Bohèmen eta Sophie Der Rosenkavalierren.

1973an, Estatu Batuetan hasi zen lanean, Mimi gisa, Chicagoko Opera Lirikoan.

Nazioarteko ospea lortu zuen Cotrubaşek 1975eko urtarrilaren 7an Mirella Freniren ordez, Mimi izan zenean La Scalan. Azkar batean irten behar izan zuen bere etxetik, Kentetik , eta oihala altxatu baino hamabost minutu lehenago iritsi zen. Haren interpretazioa txalotu egin zuten bai kritikak bai ikusleek.

1977ko martxoaren 23an egin zuen debuta Metropolitan Operan, Mimi gisa, José Carreras eta Renata Scottoren produkzio batean. Met-ean, Gilda ere interpretatu zuen, Plácido Domingo eta Cornell MacNeil-ekin, Rigolettok 1977ko azaroaren 7an egindako telebistako interpretazio batean, eta Violetta gisa, berriz ere Domingo eta MacNeil-ekin, 1981eko martxoaren 28an La Traviataren telebistako interpretazio batean. Guztira beste hiru paper kantatu zituen Met-en: Ilia Idomeneon (Metropolitan Operan estreinatu zenean), Tatiana Eugene Onegin en eta Micaela Carmenen, 1987ko martxoaren 26an konpainiarekin egin zuen azken emanaldian.

Oso ezaguna da zuzendari eta kantariei eskakizunak planteatzeagatik. Behin baino gehiagotan - Eugene Onegin Vienan, 1973an, eta Don Pasquale, 1980an - produkzioetatik alde egin zuen, eszena-zuzendariarekin ados ez egoteagatik.

1990ean, jarduera publikoetatik erretiratu zen, baina irakasten, eskola magistralak ematen eta kantari gazteei laguntzen jarraitzen du.