Ivan Mazepa

Ivan Mazepa
	; Irudi gehiago
Hetman of Zaporizhian Host (en)
Prince of the Holy Roman Empire (en)
Bizitza
Jaiotza	Mazepintsi (en) , 1639ko martxoaren 20a
Herrialdea	Bi Nazioen Errepublika ; Errusiar Tsarerria
Heriotza	Bender eta Varnița, 1709ko irailaren 21a (70 urte)
Hobiratze lekua	Galați
Familia
Aita	Adam-Stefan Mazepa
Ama	Mazepa Maryna
Ezkontidea(k)	Hanna Polovets II (en) (1668 - 1702)
Familia	ikusi Semen Polovets (en) (aitaginarreba); Hanna Polevets I (en) (ezkonahizpa);
Leinua	House of Mazepa (en)
Hezkuntza
Heziketa	Kyiv-Mohyla Academy (en)
Hizkuntzak	errusiera; poloniera; tatarera; latina; italiera; frantsesa; alemana
Jarduerak
Jarduerak	diplomazialaria eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Arrano Zuriaren Ordena ; Order of St. Andrew (1700eko otsailaren 8a (juliotar egutegia)) ;
Gradua	hetman (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	kristautasun ortodoxoa; kristautasun ortodoxoa

Ivan Stepanovitx Mazepa (ukraineraz: Іван Степанович Мазепа, polonieraz: Jan Mazepa Kołodyński; Bila Tserkva, Bi Nazioen Errepublika, 1639ko martxoaren 30a^Greg./martxoaren 20a^Jul. - Bender, Moldaviako printzerria, Otomandar Inperioa, 1709ko urriaren 2a^Greg./irailaren 21^Jul.) zaporizhiar kosakoen atamana izan zen. Ukrainako independentziaren alde borrokatu zen Errusiaren aurrean.

Erruteno-ukrainar nobleziako familia batean jaio zen. Kieven eta Varsoviako jesuiten ikastetxe batean ikasi zuen eta ukraineraz, errusieraz, polonieraz, latinez, italieraz, alemanez eta tatareraz hitz egiten zuen. Europan zehar bidaiatu zuen eta lan diplomatikoak egin zituen Joan II.a Kasimiro Poloniako erregearentzat.

1663an bere lurraldera itzuli zen eta militar eta diplomatiko gisa hainbat ataman kosako zerbitzatu zituen. 1687an Mazepa Ukraina Ezkerraldeko ataman aukeratua izan zen. Aberastasun handia pilatu zuen eta Europako jaberik handienetako bat bihurtu zen. Barroko estiloko elizak eraiki ziren, eskolak eta inprentak sortu ziren eta lehen hezkuntza zabaldu zen.

1702an Ukraina Eskuinaldeko kosakoak matxinatu eta Polonia garaitu zuten. Mazepak gerran esku hartu zuen Petri I.a Errusiakoa tsarraren baimenarekin, eta Ukraina Ezkerraldeko zatiak anexionatu zituen.

Pedro I.aren neurri zentralizatzaileek Ukrainako kosakoen autonomiari eragin zioten. Mazepak errusiarrekin borrokatu zuen Poltavako guduan 1708an, baina desertatu eta Karlos XII.a Suediakoarekin elkartu zuen tsarrak kosako zaporizhiarren beste ataman bat izendatzeko asmoa zuela jakin zuenean. Errusiarrek Baturyn, atamanerriko hiriburua, suntsitu zuten.

Poltavako porrotak amaiera eman zion Mazepak Ukrainaren kontrola Suediari transferitzeko itxaropenari, independentzia agindu baitzien. Mazepak Karlos XII.arekin Bender gotorleku turkiarrera ihes egin zuen, eta han hil zen handik gutxira.

Germaniako Erromatar Inperio Santuko printze izendatua izan zen, Liga Santuari emandako laguntzagatik, eta 1708an Errusiako Eliza Ortodoxoak exkomunikatu egin zuen.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q165419
Multimedia: Ivan Mazepa / Q165419