Waifer Akitaniakoa
Waifer Akitaniakoa (baita Waifar, Waiofar, Waifre, Guyver edo Gaifier ere) Baskonia eta Akitania dukerrietako dukea (748-768) izan zen, Hunaldo bere aitaren oinordeko.
Biografia
748an boterea hartu zuenetik, Akitaniaren independentziari eusteko sendo asmoa agertu zuen. Pepin Laburrak ez zuen izenez Frankoen Erresumari lotuta zegoen Akitania eraso 10 urtean, Pepin beste gerra batzuetan murgilduta eta anaiaren botereak baldintzatuta baitzegoen. Aldiz, 759an Narbona menpean hartu ondoren, Akitaniara eta Waiferren kontra oldartu zen. Akitaniako armadaren ardatza baskoiak ziren eta, gainera, Waiferrek Akitaniako konteen babesa zuen.
760 inguruan, Waiferrek Elizaren ondasunak bahitu zituen, segur aski soldaduen artean banatzeko. Pepinek, Elizaren aitagoi bihurtuta, itzultzeko agindu zion, baita errefuxiatu frankoak emateko ere. Waiferrek, ordea, uko egin zion, eta Pepin Septimaniatik Garona goieneko lurraldeak eraso eta arpilatu zituen (Albi, Tolosa ingurua, Cahors). Erantzunez, berriz, Waiferren esaneko konteek Burgundia erresuma frankoa eraso eta txikizioa eragin zuten. Pepinek, berriz, 761ean, eraso egin zituen baskoiek defendatzen zituzten Clermont eta Auvernia eta, hurrengo urteetan (762/763), Berry eta Bourges. "Fredegarioren kronika"ren arabera, Waiferrek Garonaz hegoaldeko baskoien armada handi bat erabili zuen Pepinen oldarraren kontra (cum exercito magno et plurima Wasconorum qui ultra Garonnam commorantur, quem antiquitus vocati sunt Vaceti).[1]
Aldiz, Tassilo III.a Bavariakoa dukearen matxinadak Pepinen kanpaina bukarazi zuen, Waifer bakean utzirik. Gerrak pausaldia izan zuen, baina 763an Pepinek aurrera egin zuen Akitanian barrena, eta gotorleku garrantzitsuak hartu zituen menpean (Poitiers, Limoges, Angouleme etab.), baita Waiferrek kontra erasoa egin ere. Gerra garraztu egin zen eta Pepinek izua zabaltzea erabaki zuen, herriak errez, mahastiak suntsituz eta monasterioak hustuz. 765erako, agintari frankoaren politika latz horrek erresistentzia osoa hautsi eta lurralde osoa deuseztatuta utzi zuen, baita Waiferren behin betiko gainbehera ekarri ere. Ihes egin zuen, hala ere, baina antza denez, bere jarraitzaileek, etsipenak jota, hil egin zuten Dordogne eskualdean (768).
Dukearen porrotaren ondoren, Akitaniako jauntxoek eta buruzagi baskoiek men egin zioten Karlomagnori Bordale ondoan, eta Baskoniako eta Akitaniako dukerria bereizi egin ziren.
Erreferentziak
- ↑ Collins, "The Vaccaei, the Vaceti, and the Rise of Vasconia", 214
Bibliografia
- Oman, Charles. "The Dark Ages, 476–918". Londres: Rivingtons, 1914.
- Collins, Roger. "The Basques". Londres: Blackwell Publishing, 1990.
- Collins, Roger. "The Vaccaei, the Vaceti, and the rise of Vasconia". Studia Historica VI. Salamanca, 1988. Berrargitaratua "Law, Culture and Regionalism in Early Medieval Spain". Variorum, 1992. ISBN 0-86078-308-1.
- Collins, Roger. "The Arab Conquest of Spain, 710–97". Oxford: Oxford University Press, 1989. ISBN 0-631-15923-1.
- Collins, Roger. "Visigothic Spain, 409–711". Oxford: Blackwell Publishing, 2004. ISBN 0-631-18185-7.
| Aurrekoa Hunald Akitaniakoa |
Baskonia eta Akitaniako dukea 748-767 |
Ondorengoa - |
|
Baskoniako dukeak |
|
|---|---|---|
|
Baskoniako dukeak (Frankoen basailuak) Baskonia eta Akitaniako dukeak Felix • Lupo I.a • Eudon Handia • Hunald I.a • Waifer edo Gaifier • Hunald II.a Baskoniako duke burujabeak Lupo II.a • Antso I.a • Xemen I.a • Gartzia I.a • Lope III.a Zentulo Wasco Baskoniako duke eta Bordeleko kondeak (Frankoen basailuak) Baskoniako kondeak Azken Baskoniako duke burujabeak Gaskoiniako duke burujabeak Antso III.a • Gartzia II.a • Antso IV.a • Antso V.a • Gilen II.a • Bernat I.a • Antso VI.a • Berengario • Eudon • Bernat II.a • Guy Geoffrey 1058an Akitaniako Dukerriari lotu zitzaion.** | ||