Agulera

Wikipedia, Entziklopedia askea
Agulera
Datu orokorrak
Lurralde eremua Errusia
Hiztunak29.300 (2010)
Ofizialtasuna Dagestan
EskualdeaKaukaso
UNESCO sailkapena3: arriskuan
AraugileaGamzat Tsadasa Hizkuntza, Literatura eta Arte Institutua
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
ibero-kaukasoar hizkuntzak
ipar-ekialdeko kaukasoar hizkuntzak
Dagestanian (en) Itzuli
Lezgic (en) Itzuli
Samur (en) Itzuli
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiahizkuntza azentuala
Kasu gramatikalakpostessive case (en) Itzuli eta superelative case (en) Itzuli
Alfabetoaalfabeto zirilikoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-3agx
Ethnologueagx
Glottologaghu1253
UNESCO1035
IETFagx
Endangered
Languages Project

921

Agulera[1][2] edo aghulera[3] (aгъул чӏал) agulek mintzatzen duten hizkuntza da, Kaukasoko ipar-ekialdeko hizkuntzen familiakoa, dagestango hizkuntzen taldekoa eta lezgiar hizkuntzen adarrekoa. 29.000 inguru[4] hiztun ditu Errusiako Dagestan errepublikako hego-mendebaldean.

Dagestango hizkuntza ofizialetako bat da, eta eskoletan irakasten da ikasgai bat gisa, lehen hezkuntzan[5][6]. Вести Агула (Vesti Agula, errusieraz: Agulen berriak) astekarian artikulu batzuk aguleraz idazten dira[7].

Dialektoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiru dialekto bereizi ohi dira:

  • tpigera edo agulera;
  • kerenera;
  • koxanera, batzuetan aparteko hizkuntza batetzat hartzen dena[5].

Hizkuntza estandarra tpigeran oinarritzen da[6].

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Agulerak 54 kontsonante[8] eta 5 bokal ditu. Hizkuntza ergatiboa da. Izenek kasua eta zenbakia markatzen dute; absolutibo, ergatibo, datibo eta genitiboz gain, 24 kasu lokatibo daude. Ez dago genero gramatikalik.

Idazteko sistema[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XX. mende bukaera arte agulera ez zen idazten. 1990an alfabeto zirilikoan oinarrituta idazteko sistema bat sortu zen[6].

А а Б б В в Г г Гъ гъ Гь гь ГI гI Д д
Дж дж З з И и Й й К к Кк кк Къ къ Кь кь
КI кI Л л М м Н н О о П п Пп пп ПI пI
Р р С с Т т Тт тт ТI тI У у Уь уь Ф ф
Х х Хъ хъ Хь хь ХI хI Ц ц ЦI цI Ч ч Чч чч
ЧI чI Ш ш Щ щ ъ I ы ь Э э
Ю ю Я я

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bisita ezazu Agulera Wikimedia Incubator proiektuan