Alice Salomon

Wikipedia, Entziklopedia askea
Alice Salomon

Bizitza
JaiotzaBerlin, 1872ko apirilaren 19a
Herrialdea Alemania
 Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaNew York, 1948ko abuztuaren 30a (76 urte)
Hezkuntza
HeziketaBerlingo Humboldt Unibertsitatea
Hezkuntza-mailadoktoretza
Hizkuntzakingelesa
alemana
Jarduerak
Jarduerakgizarte-erreformatzailea, unibertsitateko irakaslea, idazlea, social pedagogue (en) Itzuli, emakumeen eskubideen aldeko ekintzailea eta ekonomialaria
Enplegatzailea(k)Alice Salomon University (en) Itzuli
Girls and Women Groups for Social Work (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa

Alice Salomon (Berlin, 1872ko apirilaren 19a – New York, AEB, 1948ko abuztuaren 30a) alemaniar erreformista soziala izan zen eta diziplina akademiko gisa gizarte-lanaren aitzindari. Gizarte-lanaren arloan zuen rola hain garrantzitsua zen Alemanian, ezen Deutsche Bundespostek bere memorian posta-frankeoko zigilu bat (irudian) 1989an eman baitzuen. Bere izeneko Unibertsitatea, parkea eta plaza izendatu zituzten Berlinen.[1] [2] [3] [4]

Bizitza pertsonala eta profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alice Salomon zortzi haurretatik hirugarrena izan zen, eta Albert eta Anna Salomonen bigarren alaba. Garai hartan familia aberatsetako emakume askori bezala, hezkuntza aurreratuagoa ukatu zitzaion, nahiz eta irakasle izan nahi zuen. 1893an, 21 urte zituela, hezkuntza akademikora iritsi zen azkenean, "bere bizitza hasi zen unea" gisa erregistratu zuen bere autobiografian.

1900ean Bund Deutscher Fallenvereinen (Alemaniako Emakumeen Elkarteen Federazioa - BDF, gero) hasi zen. Erakunde horretan, federazioko lehendakari hautatu zuten, eta 1920ra arte eutsi zion eginkizun horri. (Elkartzeko unean, presidentea Gertrud Bäumer zen). Erakundeak laguntza ematen zien kargutik kendutako amei, abandonatutako amei edo ezkongabeei, eta helburua haurren arreta falta prebenitzea zen.

1902tik 1906ra ekonomia ikasi zuen Berlingo Friedrich Wilhelm Unibertsitatean, baina ez zuen kalifikazio garrantzitsurik lortu. Bere argitalpenak nahikoa ziren unibertsitatean sartzeko. Doktoretza 1908an lortu zuen, Die Ursachen der ungleichen Entlohnung von Männer- und Fallenarbeit ("Gizonen eta emakumeen arteko ordainketa-desberdintasunaren kausak") izenburupeko lanarekin. Urte berean Berlinen Soziale Fallenschule ("Escuela Social de las Mujeres") sortu zuen, eta "Escuela Alice Salomon" bataiatu zuten berriro 1932. urtean, eta gero Salomon-Ochschule für Arbeit und Social Pädagogik Berlin ("Universidad Alice Educación Social") izena hartu zuen.

1909an l'Internationalen Frauenbund-eko (Emakumeen Nazioarteko Kontseilua) idazkaria izan zen. 1914an, judaismoa uzti luterano bihurtu zen, eta etika sozial protestanteko elementuak sartu zituen lanean. 1917an, berak sortutako Konferenz sozialer Fallenschulen Deutschlands ("Emakume alemaniarren gizarte-eskolen konferentzia") biltzarreko lehendakari izendatu zuten; 1919an hamasei eskola zeuden.[5]

1920an BDFtik dimisioa eman zuen propaganda antisemitoaren beldur zelako. Bost urte geroago, Deutsche Akademie für soziale und pädagogische Fallenarbeit (Emakumeen gizarte eta hezkuntza lanerako akademia alemana) sortu zuen, gizarte-laneko prestakuntza akademikoaren oinarriak ezartzen zituena. Albert Einstein, Carl Gustav Jung, Helene Weber, Ernst Cassirer, Gertrud Bäumer eta antzeko beste batzuk izan ziren hizlari.[4]

1920ko hamarkadaren amaieran eta 1930eko hamarkadaren hasieran, erakunde horrek hamahiru monografia argitaratu zituen pobreek Alemanian zituzten baldintza sozial eta ekonomikoei buruz. 60. urtebetetzearekin, 1932an, honoris causa doktoretza jaso zuen Berlingo Unibertsitatetik eta Prusiako Estatu Ministerioaren Zilarrezko Estatu Domina.[1] [4]

Nazien jazarpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1933. urtean, boterea eskuratzean, alderdi naziak kargu guztietatik kendu zuen, judu jatorria izateagatik. Alice Salomon eskola suntsitu egin zuten, justizia sozialera bideratutako emantzipazio-eskola izan arren, irakasleak eta ikasleak kanporatu zituzten. Salomonek Alemaniatik atera behar zuten gizarte-langile juduen aldeko laguntza-batzordea sortu zuen. Bera ere 1937an emigratzera behartu zuen Gestapok, jatorri juduak, ideia humanista kristauak, bakezaletasuna eta nazioarteko ospea zela eta, Alemaniatik bota zuten.[3]

New Yorkera joan zen, alemaniar hiritartasunarekin eta bi doktoregorekin. 1944an estatubatuar herritar bihurtu zen. Urtebete geroago, Emakumeen Nazioarteko Federazioko eta Gizarte Laneko Eskolen Nazioarteko Elkarteko ohorezko lehendakaria izan zen.

New Yorken hil zen 1948ko abuztuaren 30ean.[6]

Hautatutako argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Character is Destiny: the autobiography of Alice Salomon, editat per Andrew Lees, Ann Arbor: University of Michigan Press, 2004,  
  • Charakter ist Schicksal, Lebenserinnerungen, publicada per Rüdiger Baron i Rolf Landwehr, Weinheim und Basel: Beltz Verlag, 1983 ISBN 3-407-85036-0  (Auszug dins: Lixl-Purcell (Hg) (en alemany)
  • Erinnerungen deutsch-jüdischer Frauen 1900 – 1990 Reclam, Lpz. 1992. ISBN 3-379-01423-0  S. 120 – 125) (en alemany)

Aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1989an Deutsche Bundespostek bere memorian posta-frankeoko zigilu bat (wikidata irudia) atera zuen
  • Berlinen Unibertsitatea, parkea eta plaza daude bere izenarekin.
  • 2018ko apirilaren 19an Googlek Alice Salomon feministaren 146. urtebetetzea ospatu zuen.[7] [8]

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Alice Salomonek alemaniar herritartasuna kentzeari buruz egindako dokumentua, “Ida - Seele-Archiv”-n artxibatua
    Alice Salomonek alemaniar herritartasuna kentzeari buruz egindako dokumentua, “Ida - Seele-Archiv”-n artxibatua
  • Alice Salomon eskolan poema
    Alice Salomon eskolan poema
  • Alice Salomon Hochschule, 2019.06.07
    Alice Salomon Hochschule, 2019.06.07
  • Alice Salomon Schule, Hannover
    Alice Salomon Schule, Hannover
  • Alice Salomon kafetegia
    Alice Salomon kafetegia
  • Alice Salomon eskolan, Hannover
    Alice Salomon eskolan, Hannover
  • Alice Salomon parkea
    Alice Salomon parkea
  • Alice Salomon plaza
    Alice Salomon plaza
  • Alice Salomon plaka, Berlin
    Alice Salomon plaka, Berlin
  • Alice Salomonena
    Alice Salomonena
  • Alice Salomon
    Alice Salomon

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b (Ingelesez) «Alice Salomon | German social worker | Britannica» www.britannica.com (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  2. ↑ (Ingelesez) «Alice Salomon» Jewish Women's Archive (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  3. ↑ a b «German Resistance Memorial Center - Biographie» www.gdw-berlin.de (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  4. ↑ a b c ««Jüdische Zeitung» :: April 2010» web.archive.org 2012-07-08 (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  5. ↑ (Alemanez) «Historie» www.ash-berlin.eu (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  6. ↑ (Alemanez) Schlör, Joachim. (2005-10-11). Das Ich der Stadt: Debatten über Judentum und Urbanität, 1822–1938. Vandenhoeck & Ruprecht ISBN 978-3-647-56990-1. (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  7. ↑ (Ingelesez) «Alice Salomon’s 146th Birthday» www.google.com (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).
  8. ↑ (Gaztelaniaz) CORREO, NOTICIAS. (2018-04-19). «Google rinde homenaje a la feminista Alice Salomon en el día de su cumpleaños 146 | MISCELANEA» Correo (Noiz kontsultatua: 2022-08-01).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Alice_Salomon&oldid=9605415"(e)tik eskuratuta