Amadou Toumani Touré

Amadou Toumani Touré
	; Irudi gehiago
; Maliko presidente
; 3. Maliko presidente
Bizitza
Jaiotza	Mopti, 1948ko azaroaren 4a
Herrialdea	Mali
Heriotza	Istanbul, 2020ko azaroaren 9a (72 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Ryazan Airborne Command High School (en) ; Combined Arms Military School in Koulikoro (en)
Hizkuntzak	frantsesa; fula
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta ofizierra
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko ofizial handia ; José Martí ordena ; Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria ; Grand Cross of the National Order of Mali ; Grand Cross of the Order of Adolphe of Nassau ; [[]] ; Order of Agricultural Merit ; Grand Cross of the Order of Saint-Charles ;
Kidetza	Itsasoz-haraindiko zientzien akademia
Zerbitzu militarra
Gradua	Jeneral
Parte hartutako gatazkak	Tuareg rebellion (1990-1995) (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	hautagai independente

Amadou Toumani Touré (Mopti, Sudan Frantsesa, 1948ko azaroaren 4a - Istanbul, Turkia, 2020ko azaroaren 10a) maliar militar eta politikaria izan zen. Maliko Errepublikako laugarren presidentea izan zen 2002-2012 bitartean. 1991n Moussa Traoré diktadorea kargutik kendu eta hurrengo urtean agintari zibilen eskuetan utzi zuen boterea. 2001ean armada utzi zuen karrera politikoa hasteko. 2002ko eta 2007ko hauteskunde presidentzialak irabazi zituen. 2012ko martxoaren 22an estatu-kolpe batek agintetik kendu zuen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historia eta geografiako ikasketak egin zituen, Badaduguko Goi Eskolan. Ikasketak amaitu zituen urtean bertan, 1960an, Katiko Militar Eskolan sartu zen. 1972an tenienteorde maila lortu zuen. Urtebete parakaidista irakasle aritu ondoren, ikasketa bereziak egin zituen, Riazango Aire Armadako Goi Eskolan (Sobietar Batasunean), eta Paueko base militarrean, Frantzian. 1978an, Malira itzuli zenean, kapitain izendatu zuten; bi urte geroago Goardia Errepublikarreko komandante, eta hurrengo urtean Parakaidisten Batailoiko komandante izendatu zuten. 1984an Parakaidisten Batailoiko buruzagi nagusi kargua eskuratu zuen eta bi urte geroago koronel egin zuten. 1990eko hasieran Parisa joan zen, Gerrako Goi Eskolan ikasketak sakontzera.

1991n, Malin ostera, Guardia Errepublikarreko komandante eta Parakaidisten buruzagi nagusi karguak hartu zituen berriro. Garai hartan demokraziaren aldeko manifestazio jendetsuak egin ziren Malin. Gudarosteak gogor zapaldu zituen manifestazioak, eta berrehundik gora pertsona hil zituen. Martxoan, Tumani Tourék Maliko lehendakaritza hartu zuen indarrez, eta Herriaren Salbamenerako Behin-behineko Batzordearen buru jarri zen, herrialdera demokrazia ekartzeko prozesua abian jartzeko.

2001ean armada utzi zuen karrera politikoa hasteko. 2002ko maiatzeko hauteskundeak irabazi eta ekainaren 8an Maliko presidente bilakatu zen. 2007an berriro aukeratu zuten Maliko presidente. 2012ko martxoaren 22an, estatu-kolpe batek presidentetzatik kanporatu zuen^[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.