Edukira joan

Autoritate unitario

Wikipedia, Entziklopedia askea

Autoritate unitarioa tokiko gobernuaren funtzio guztiez arduratzen den agintaritza mota bat da, barnean duen arloaren barruan, edo funtzio gehigarriak betetzen dituena, herrialdearen zatirik handienean normalean gobernu nazionalak edo maila handiagoko gobernu azpinazional batek egiten dituenak.

Autoritate unitario tipikoek konderri bat edo eskualdeko beste administrazio mota bat edozein dela ere funtzionatzeko bezain handiak diren hiriguneak dituzte bere barnean. Batzuetan, beren herrialdean beste erakundeetatik bereizten diren erakunde azpinazionalak dira, lehenengoen barruan ez dagoelako administrazio-maila baxuagorik, azkenekoetan ez bezala.

Erresuma Batua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erresuma Batuaren barruan, Autoritate unitarioak (ingelesez: Unitary Authorities) direlakoak Ingalaterran eta Galesen tokiko agintariak dira administrazio-maila baxuagoa dutenak, 1992ko Tokiko Gobernuaren Legeak ezartzen duenaren arabera, eta tokiko gobernuaren ia funtzio guztien arduradunak dira, bere mugen barruan.

Ingalaterrako zatirik handienean dagoen bi maila administratiboko sistema osatzen dute, tokiko gobernuaren funtzioak konderrietako kontzejuen (ingelesez: county councils) eta barrutietako kontzejuen (ingelesez: district councils) artean banatzen direlarik. 1996ra arte, bi mailako antzeko sistema bat egon zen Eskozian eta Galesen, baina hura erabat ordezkatu du banaketa bateratuen sistema batek, Ingalaterrako lurraldean ez bezala. Ipar Irlandak 1973tik du sistema bateratua.

Kanada[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanadan normalean "maila bakarreko udalerriak" (ingelesez: single-tier municipalities) izenez ezagutzen dira, eta probintzietan gobernu-maila bakarra duten udalerriak daude, eta ohikoena tokiko gobernuaren bi maila egotea da. Ez dira nahastu behar tokiko gobernuaren goragoko mailarik ez duten probintzietako udalerriak administrazio-maila bakarreko udalerriekin, horiek baitira probintziako tokiko gobernu-maila "bakarra".

Maila bakarreko udalerri baten egitura aldatu egiten da. Gehienek gobernu-maila altuagorik gabeko hiri gisa funtzionatzen duten bitartean, batzuek eskualdeko udalerrien konderri gisa funtzionatzen dute, azpiko udal-banaketarik gabe. Kanadako maila bakarreko udalerri gehienak Ontarion daude. Bertan, estatistika-dibisioak (errolda-dibisioak) eta udalerri bereiziak daude.

Alemania[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alemanian, hiri-barruti alemanez: Kreisfreie Städt) termino baliokidea da tokiko eta barrutiko administrazio-mailaz arduratzen den hiri batentzat (alemanez: Kreis).

Zeelanda Berria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zeelanda Berrian, autoritate unitarioei barruti-kontseilu deritze eta eskualde baten funtzioak betetzen dituen barruti edo hiriak dira. Zeelanda Berriak lau autoritate unitario ditu: Gisborne, Nelson, Tasman eta Marlborough. Chatham uharteetako Kontseilua ez da agintaritza bateratutzat hartzen, nahiz eta eskualde-kontseilu gisa jarduten duen 1991ko Baliabideak Kudeatzeko Legearen helburuetarako.

Polonia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Polonian, miasto na prawach powiatu edo powiat grodzki bat (powiat eskubideak dituen hiria edo hiri-barrutia) barrutiaren administrazio-mailaren arduraduna ere bada (powiat), beste powiat baten parte izan gabe (adibidez, Poznań, Krakovia, Łódź). Guztira, Poloniako 65 hirik dute estatus hori.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]