Joana III.a Albretekoa: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

20:53, 31 martxoa 2012ko berrikusketa

Txantiloi:Agintari infotaula Joana III.a Nafarroakoa (Saint-Germain-en-Laye, 1528ko azaroaren 16a - Paris, 1572ko ekainaren 9a), Margarita Angulemakoaren eta Henrike II.a Nafarroakoaren alaba, batez ere Joana Albretekoa izenez ezaguna, Nafarroako XXXIV. erregina izan zen (1555 - 1572).

Joanes Leizarragari eskatu zion Itun Berriaren euskarazko itzulpena egiteko, Bibliaren lehenengo euskarazko itzulpena izango zena.

Antonio Borboikoarekin ezkondu zen (1548).

Haurtzaroan bere osaba Frantzisko I.a Frantziako erregearen menpean egon zen, ia-ia gatibu baitzeukan Plessis-les-Toursko gazteluan. Frantzisko I.ak bere esku izan nahi zuen Nafarroaren geroa erabakiko zuen ezkontza mugatzea. Hortaz, Clèves-ko dukearekin ezkonarazi zuen 1540an, Joanak eta ingurukoek horren kontra azaldu arren. Aldi berean Karlos I.a Espainiako enperadoreak bere semea Filipe nahi zuen Joanaren senar, baina ez zen bere asmoa bete.

Historia

Joana Nafarroakoak Clèvesko dukearekin egindako ezkontza baliogabetzea lortu zuen 1545ean, aita santuak horretarako baimena emanda.

1548an, ordea, Henrike II.a Frantziako erregeak Antonio Borboikoarekin ezkonarazi zuen. Karlos I.ak ezkontza bidez Nafarroaz jabetzeko zituen asmoak zapuztu egin ziren.

Bere aita Henrike II.a hildakoan (1555) borroka zibil eta erlijiosoak areagotu egin ziren. Joanak Nafarroako erresumaz gainera (Nafarroa Garaia gaztelarren esku zegoen) Albret, Foix, Bigorra, Biarno eta beste lurralde asko jaso zituen.

Nafarroaren defentsan Espainiako eta Frantziako koroei aurre egin zien eta Joana III.a kalbindarren buruzagitzat hartu zuten. Henrike II.a Frantziakoa 1559an hil zen eta guztiz areagotu ziren erlijio borrokak Frantzian barrena.

Katoliko eta kalbindar erreformatzaileen artean liskarrak maiz gertatzen ziren eta 1560an Joana III.ak bere kalbindar sinesmena herriaren aurrean aitortu zuen. 1571n eta kalbinismoa zabaldu asmoz, erreginak Joanes Leizarragari agindu zion Itun Berriaren euskarazko itzulpena egiteko, Bibliaren lehenengo euskarazko itzulpena izango zena. Joanak inoiz ez zion uko egin Nafarroako Erresumaren batasuna lortzeari eta ahalegin militarrik egin ez bazuen ere, bere agintaldian, Gaztelako Felipe II.arekin negoziatzen saiatu zen behin eta berriro; bere ahaleginak, ordea, alferrik izan ziren. Joana Nafarroakoa kultura handiko emakumea izan zen.

Bere ama Margarita Angulemakoaren obrak argitara eman zituen eta bere oroitzapen ere idatzi eta Arroxelan argitaratu zituen: Mémoires, 1563 - 1568). Bi seme-alaba izan zituen: Katalina, eta Henrike III.a Nafarroakoa; gero Frantziako Henrike IV.a Frantziakoa ere izango zena. Parisen hil zen 1572ko ekainaren 9an.

Ezkontzak eta haurrak

Joanak bi aldiz ezkondu zen.

Lehenik, 1541eko uztailaren 13an, Châtellerault hirian, Clèveko dukea zen Gilen I.arekin. Ezkontza desegina izan zen 1545eko urriaren 15an.

Bigarrenik, 1548ko urriaren 20an, Moulins hirian, Vendômeko dukea zen Antonio I.arekin. Bost seme-alabak izan zituzten:
- Henrike (1551-1553), haurtzaroan hila.
- Henrike (1553-1610), Nafarroako eta Frantziako errege
- Luis Karlos (1555-1557), haurtzaroan hila
- Madalena (1556-1556), haurtzaroan hila
- Katalina (1559-1604), Lorrenako Henrike II.a dukearekin ezkondua (1599)

Familia

Aitona Joanes III.a Nafarroako erregea	Amona Katalina I.a Nafarroako erregina	Aitona Karlos I.a Angulemako kondea	Amona Luisa Saboiakoa
Aita Henrike II.a Nafarroako erregea		Ama Margarita Angulemakoa
Joana III.a Nafarroako erregina

Ikus, gainera

Aurrekoa Henrike II.a	Nafarroako erregina 1555-1572	Ondorengoa Henrike III.a
Aurrekoa Henrike I.a	Foixko kondesa Biarnoko bizkondesa 1555-1572	Ondorengoa Henrike II.a
Aurrekoa Henrike I.a	Albreteko andrea 1555-1572	Ondorengoa Henrike II.a

@@ 133. lerroa: / 133. lerroa: @@
 [[pl:Joanna d'Albret]]
 [[pt:Joana III de Navarra]]
+[[ro:Ioana a III-a a Navarei]]
 [[ru:Иоанна III (королева Наварры)]]
 [[sv:Johanna III av Navarra]]

i e a Nafarroako errege-erreginak
Iruñeko buruzagiak	Eneko Arista \| Gartzia Enekoitz \| Orti I.a Gartzeitz
Iruñeko erregeak	Antso I.a \| Gartzia II.a \| Antso II.a \| Gartzia IV.a \| Antso III.a \| Gartzea III.a \| Antso IV.a \| Antso V.a \| Petri I.a \| Alfontso I.a \| Gartzia V.a
Nafarroako errege-erreginak	Antso VI.a \| Antso VII.a \| Tibalt I.a \| Tibalt II.a \| Henrike I.a \| Joana I.a eta Filipe I.a \| Luis I.a \| Joanes I.a \| Filipe II.a \| Karlos I.a \| Joana II.a eta Filipe III.a \| Karlos II.a \| Karlos III.a \| Blanka I.a eta Joanes II.a \| Leonor I.a \| Frantzisko I.a \| Katalina I.a eta Joanes III.a
Nafarroa Behereko errege-erreginak	Henrike II.a \| Joana III.a eta Antonio I.a \| Henrike III.a