Tibalt II.a Nafarroakoa

Tibalt II.a Nafarroakoa
Nafarroako errege
1253 – 1270
Aurrekoa	Tibalt I.a
Ondorengoa	Henrike I.a
Xanpaina eta Brieko kondea
1253 – 1270
Aurrekoa	Tibalt IV.a
Ondorengoa	Henrike III.a
Jaiotza	c. 1239 Provins
Heriotza	1270eko abenduaren 4a Trapani, Sizilia
Ezkontidea(k)	Elisabet Frantziakoa
Erlijioa	Kristaua

Tibalt II.a Gaztea (Provins, c. 1239 – Trapani, Sizilia, 1270eko abenduaren 4a) Nafarroako errege eta Xanpainako konde izan zen (1253-1270).

Biografia

Aita 14 urte besterik ez zituela hil zen eta, erregetu bitartean, ama erreginaren eta handiki nafarrek osatutako erregeordetza-kontseilu baten menpe egon zen. Lurretik goratua izan aurretik Nobleek Foruak sinarazi zioten, 1253ko azaroaren 27an. Hala ere, ez zegoen gustura eta Alexandro IV.ari esker 1257an eta 1259an, hurrenez hurren, gantzutze eta koroatze zeremoniak lortu zituen. Horrela, bere eskubide jainkotiarrak aldarrikatu zituen. Luis IX.aren alaba Elisabetekin ezkondu zen; Frantziako erregearen eraginpean erregetu zen Nafarroan. Xanpainan bizi izan zen eta bost aldiz baino ez zen joan Nafarroara, eta orduan, gobernuaren berri jakitera. 1257an Parisen Hôtel de Navarre eraikina hasteko agindua eman zion, Gortean bizitzeko. Frantziako koroarekiko loturari esker, kanpo harremanak indartu egin ziren. Iberiar penintsulako beste monarkiekin harreman onak izan zituen, Gaztela, Aragoi eta Ingalaterrarekin batez ere. Frantziako erregearen alabak Alfontso X.a Gaztelakoari ezkon-hitza eman zionean, honek 1256ko urtarrilaren 1ean Donostia eta Hondarribitik nafar salgaiak ateratzeko eskubidea eman zion.

Bere aita Tibalt I.ak hasitako administrazio-berrantolaketari segida eman zion eta Nafarroako hirietako burgesek begi onez ikusi zuten egitura berria. Iruñeko forua Lantzi eta Lizarrakoa Tebasi eta Torralbari eman zizkion. 1269an Aurizberri sortu zuen. Erresumako lehendabiziko errolda egin zuen, 30.000 su baino gehiago, hau da, 150.000 biztanle inguru, zituela ondorioztatu zuena. 1266ko aurrekontua kontuan hartuta, diru-sarreren %6,75a burokrazia zibilentzat, %33,84a armadarentzat eta %59,6a erregearentzat izan zen.

Gurutzadan hil zen Nafarroako erregea

Aitak hasitako gatazkari ekin zion. Nabarreriaren ordez, San Nikolas burgua babestu zuen, okzitaniarrez bete zuena. 1255ean hitzarmen bat sinatu zuen Iruñeko apezpikuarekin hiriaren gobernuari buruz, baina, aita santuak ez zuen onartu hiriaren gobernua erregearen esku uztea. 1266an, berriro saiatu zen hiru burguak batzea baina ezin.

1270eko uztailean aitaginarrebarekin batera Zortzigarren Gurutzadara joan zen. Tunis setiatu eta Frantziako erregea disenteriaz jota hil zen setioan. Handik itzultzean, Tibalt berak izurriak jota hil zen Siziliako Trapani herrian, baina, Provinsko Cordeliers frantziskotar komentuan lurperatu zuten. Ez zuen ondorengorik utzi eta bere anaia Henrike I.a Gizenak hartu zuen erregetza. Elisabet emaztea Frantziako Gortera itzuli zen baina handik hilabete gutxiagoetara hil zen.

Familia

Aitona Tibalt III.a Xanpainiako kondea	Amona Blanka Nafarroakoa	Aitona Artxibalt VIII.a Borboiko jauna	Amona Alix Forezkoa
Aita Tibalt I.a Nafarroako erregea		Ama Margarita Borboikoa
Tibalt II.a Nafarroako erregea

Ezkontza

Tibalt 1258an ezkondu zen Frantziako Luis IX.a erregearen Elisabet alabarekin. Ez zuten haurrik izan eta, senarra bezala, Elisabet hil zen Gurutzadatik itzultzerakoan (1271).

Kaleak

• Teobaldoen kalea, Iruñeko Bigarren Zabalgunea

Erreferentziak

Aurrekoa Tibalt I.a	Nafarroako erregea 1253-1270	Ondorengoa Henrike I.a
Aurrekoa Tibalt IV.a	Xanpainiako kondea 1253-1270	Ondorengoa Henrike III.a

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Tibalt II.a Nafarroakoa

• Nafarroako erregeen zerrenda