Uztailaren 13

Uztailaren 13a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta laurogeita hamalaugarren eguna da, 195.a bisurteetan. 171 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Ion Ansotegi Jaiotza: Berriatua, 1982 Ramón Barea Jaiotza: Bilbo, 1949 Manuel Maria Gortazar Jaiotza: Bilbo, 1824 Heriotza: 1896ko urriak 12 Iñigo Lamarca Jaiotza: Donostia, 1959 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Munduan Francis Drake Jaiotza: Q668262, 1540 Heriotza: 1596ko urtarrilak 27 Harrison Ford Jaiotza: Chicago, 1942 Wole Soyinka Jaiotza: Q206484, 1934 Klemente X.a Jaiotza: Erroma, 1590 Heriotza: 1676ko uztailak 22 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 13ko jaiotzak Ma Ying-jeou • Ernő Rubik • Alberto Ascari • Craig Bellamy • Jarno Trulli • Heinrich Louis d'Arrest • Alexandra Feodorovna • Konstantinos Tsatsos • Thomas Rowlandson • Sezen Aksu • Sidney Webb • Liu Xiang • Gustav Freytag • Roberto Martínez • Cameron Crowe • Wenceslaus Hollar • Jacques Perrin • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   Heriotzak Euskal Herrian Marguerite Brunet Jaiotza: 1730eko abenduak 19 Heriotza: Paris, 1820 Cristina de Arteaga Jaiotza: 1902ko irailak 6 Heriotza: Sevilla, 1984 Claudio Delgado Jaiotza: 1843ko azaroak 8 Heriotza: Gijón, 1916 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Munduan Frida Kahlo Jaiotza: 1907ko uztailak 6 Heriotza: Coyoacán, 1954 Nadine Gordimer Jaiotza: 1923ko azaroak 20 Heriotza: Johannesburgo, 2014 Arnold Schönberg Jaiotza: 1874ko irailak 13 Heriotza: Los Angeles, 1951 Gabriel Lippmann Jaiotza: 1845eko abuztuak 16 Heriotza: Ozeano Atlantikoa Q1440748, 1921 Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu   + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 13ko heriotzak Cory Monteith • Albert VII, Archduke of Austria • John C. Frémont • Red Buttons • Sergei Bulgakov • Alfred Stieglitz • Yousuf Karsh • Leslie Groves • Jan Karski • Prince Ferdinand Philippe, Duke of Orléans • Héctor Babenco • Alla Nazimova • Eskuz gaurkotu | Irudiak bilatu

Gertaerak 1913 - «Topo» linea inauguratu zuten egunean, Irungo geltokitik gertu, bi trenek elkar talka egin zuten, 7 hildako izanik. 1930 - Munduko lehen Futbol Txapelketa hasi zen. 1957 - Txillardegi idazleak Leturiaren egunkari ezkutua eleberria argitaratu zuen. 2006 - UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Bizkaiko Zubia (irudian). + Gertaera gehiago... Egutegia << Uztaila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2017 Aurreko eta hurrengo urteetan 2014: Igandea 2015: Astelehena 2016: Asteazkena 2018: Ostirala 2019: Larunbata 2020: Astelehena Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Amagoia eta Betizu.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1795 - Konbentzio Gerra - Irurtzunetik 4.000 soldadu atera ziren espainiarrak Bilboraino bidaliz.
• 1913 - «Topo» linea inauguratu zuten egunean, Irungo geltokitik gertu, bi trenek elkar talka egin zuten, 7 hildako izanik.
• 1980 - ETAk bi goardia zibil hil zituen Orion.
• 2006 - 55 urteko langile bat hilik, Ziordian egondako Lan istripu baten ondorioz.

Mundua

• 1793 – Charlotte Corday normandiarrak Jean Paul Marat Frantziako Iraultzaren gidarietako bat bainuontzian hil zuen labankadaz.
• 1998 - Japoniako lehen ministroa, Riutaro Hashimoto, dimititu egin zuen eta Keizo Obuchik ordezkatu zuen.
• 2005 - Hiru trenek talka egin zuten Ghotki-n (Pakistan) 150 pertsona baino gehiago hilez.
• 2006 - Soldaduen bahiketari erantzunez, Israelek Beiruteko aireportua bonbardatu zuen 47 hildako eraginez. Blokeoa ezarri zuten Libanoren aurka, airez eta itsasoz.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 2006 - UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen Bizkaiko Zubia.

Mundua

• 1942 - Irène Némirovskyjudutar idazlea atxilo hartu zuten frantses polizia kolaborazionsitek.
• 1979 - Tim filma estreinatu zen, Michael Patek zuzendu eta Mel Gibson eta Piper Laurie aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1979 - The Frisco Kid ("Frisco Haurra") filma estreinatu zen, Robert Aldrichek zuzendu eta Gene Wilder eta Harrison Fordek aktoreek antzeztu zuten.
• 1988 - The Dead Pool ("Heriotzaren Putzua") filma estreinatu zen, Buddy Van Hornek zuzendu eta Clint Eastwood, Patricia Clarkson, Liam Neeson, Evan C. Kim, David Hunt eta Jim Carrey aktoreek antzeztu zuten.

Kirolak

Mundua

• 1930 - Munduko lehen futbol txapelketa hasi zen.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1725 - José Joaquín Enparan, gipuzkoar noble eta politikaria (h. 1799).
• 1824 - Manuel Maria Gortazar, bizkaitar politikaria eta Bilboko alkatea (h. 1896).
• 1913 - Bernard Lavielle, frantsesezko baxenafar idazlea.
• 1916 - Luis Díez Espadas, bizkaitar toreatzailea (h. 1949).
• 1929 - Pedro Iturralde, nafar jazz-musikaria.
• 1939 - Enrike Zelaia, euskal akordeoi-jotzailea.
• 1949 - Ramón Barea, euskal aktore, zuzendari eta gidoigilea.
• 1955 - Panpi Ladutxe, esku huskako pilotari ohia eta euskal abeslaria.
• 1959 - Iñigo Lamarca, gipuzkoar legelaria eta irakaslea, Euskal Autonomia Erkidegoko Ararteko ohia.
• 1962 - Andoni Ortuzar, bizkaitar politikaria, EITBko zuzendari nagusi ohia eta Euskadi Buru Batzarreko lehendakaria.
• 1982 - Ion Ansotegi, bizkaitar futbolaria.

Mundua

• 1522 - Sofia Jogalia Poloniakoa, Jogalia dinastiako kidea, Poloniako printzesa eta Brunswick-Wolfenbütteleko dukesa ezkontidea (h. 1575).
• 1590 - Klemente X.a, Aita santua (h. 1676).
• 1608 - Fernando III.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (h. 1657).
• 1776 - Karolina Badengoa, alemaniar printzesa (h. 1841).
• 1826 - Stanislao Cannizzaro, italiar kimikaria (h. 1910).
• 1841 - Otto Wagner, austriar arkitektoa (h. 1918).
• 1894 - Isaac Babel, errusiar idazlea (h. 1940).
• 1909 - Souphanouvong, Laoseko lehendabiziko presidentea (h. 1995).
• 1915 - Kaoru Ishikawa, japoniar irakaslea, kausa-efektu diagramaren asmatzailea (h. 1989).
• 1920 - Hans Blumemberg, alemaniar filosofoa (h. 1996).
• 1922 - Rosalina Abejo, filipinar musikagile, zuzendari eta pianista (h. 1991).
• 1924 - Donald Osterbrock, estatubatuar astronomoa (h. 2007).
• 1925 - Gustavo Torner, espainiar pintore eta eskultorea.
• 1927 - Simone Veil, frantziar politikaria, Europako Parlamentuko lehen emakume lehendakaria.
• 1934 - Wole Soyinka, nigeriar idazlea, 1986ko Literaturako Nobel Saria.
• 1937 - Kitty Courbois, herbeheretar aktorea (h. 2017).
• 1940 - Patrick Stewart, ingeles aktorea.
• 1941 - Luis Alberto Lacalle, Uruguaiko presidentea.
• 1942 - Harrison Ford, estatubatuar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1820 - Marguerite Brunet, lapurtar aktore eta antzerki zuzendaria (j. 1730).
• 1893 - Joaquín Kalbeton, donostiar politikaria (j. 1806).
• 1916 - Claudio Delgado, gipuzkoar zientzialaria, Gijónen (j. 1843).
• 1966 - Francisco Torres Ibañez, Frai Filipe Murietakoa, nafar fraide kaputxinoa eta idazlea (j. 1897).
• 1984 - Cristina Arteaga, gipuzkoar moja, poeta eta historialaria, Sevillan (j. 1902).
• 1989 - Antton Ibarguren Jauregi, gipuzkoar abokatu eta politikari abertzalea (j. 1949).
• 1994 - Santos Begiristain, nafar apaiz katolikoa (j. 1908).
• 1997 -
  • Pedro Anasagasti, euskal idazlea eta apaiza, Bolivian (j. 1920).
  • Miguel Ángel Blanco, Alderdi Popularreko Ermuko zinegotzia, ETAk bahitu eta eraila (j. 1968).
• 1998 - Trifon Etxebarria, Etarte , bizkaitar kazetari eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1912).
• 2006 -
  • Pirmin Aldabaldetreku, zarauztar dantzaria (j. 1930).
  • Angel Sukia, zaldibitar kardinal eta artzapezpikua (j. 1916).
• 2009 - Juan Kruz Unzurrunzaga, euskal kulturgilea (j. 1939).
• 2014 - Koldo Zabala, getxoztar dantzaria eta koreografoa (j. 1935).

Mundua

• 574 - Joan III.a, Aita santua.
• 939 - Leon VII.a, Aita santua.
• 1024 - Henrike II.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (j. 973).
• 1105 - Rashi, Frantziako erlijio-gizon judua (j. 1040).
• 1608 - Sanada Masayuki, japoniar samuraia (j. 1544).
• 1761 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa shogunerriko bederatzigarren shoguna (j. 1712).
• 1762 - James Bradley, ingeles astronomoa (j. 1693).
• 1793 - Jean Paul Marat, Frantziako Iraultzaren gidaria (j. 1743).
• 1883 - Ranavalona II.a, Madagaskargo erregina (j. 1829).
• 1921 - Gabriel Lippmann, franko-luxenburgotar fisikaria, 1908ko Fisikako Nobel Saria (j. 1845).
• 1924 - Alfred Marshall, ingeles ekonomialaria, eskola neoklasikoaren sortzailea (j. 1842).
• 1934 - Kate Sheppard, Zeelanda Berriko sufragista ospetsu eta eragin handikoa (j. 1847).
• 1936 - José Calvo Sotelo, espainiar politikari eskuindarra, eraila (j. 1893).
• 1951 - Arnold Schönberg, austriar musikagile, zuzendari eta irakaslea (j. 1874).
• 1954 - Frida Kahlo, mexikar pintorea, bere autorretratuengatik ospetsua (j. 1907).
• 1966 - Victorio Macho, espainiar eskultorea, espainiar eskultura garaikidearen aitzindaria (j. 1887).
• 1967 - Tom Simpson, ingeles txirrindularia, Frantziako Tourrean Mont Ventoux igotzen ari zela (j. 1937).
• 1974 - Patrick Maynard Stuart Blackett, ingeles fisikaria, 1948ko Fisikako Nobel Saria (j. 1897).
• 1980 - Seretse Khama, lehendabiziko Botswanako presidentea (j. 1921).
• 1981 - Martin Hurson, Behin-Behineko IRAko kidea, 1981eko Irlandako gose greban (j. 1956).
• 1985 - Karl Kasiel Blitz, ukrainar ingeniari kimikoa eta semiologoa (j. 1897).
• 1997 - Alexandra Danilova, errusiar ballet dantzaria (j. 1903).
• 2000 - Alec Derwent Hope, australiar poeta (j. 1907).
• 2001 - Miguel Gila, espainiar umorista eta komiki marrazkilaria (j. 1919).
• 2004 - Carlos Kleiber, alemaniar-austriar orkestra-zuzendaria (j. 1930).
• 2008 - Bronisław Geremek, poloniar historialaria eta politikaria (j. 1932).
• 2014 -
  • Nadine Gordimer, hegoafrikar idazlea, 1991ko Literaturako Nobel Saria (j. 1923).
  • Lorin Maazel, estatubatuar biolinista eta orkestra zuzendaria (j. 1930).
• 2016 - Bernardo Provenzano, Siziliako mafiako (Cosa Nostra) kidea, ustezko Siziliako mafia osoko burua (j. 1933).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Amagoia eta Betizu.

Uztailaren 12 | Urteko egutegi | Uztailaren 14