Ekainaren 9
Ekainaren 9a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hirurogeigarren eguna da, 161garrena bisurteetan. 205 egun falta dira urtea amaitzeko.
Jaiotzak
Heriotzak
Gertaerak
Egutegia
IzendegiaEduki-taula
Gertaerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1976 - ETAk Luis Carlos Albo Llamosas zibila hil zuen Basaurin.
- 2006 -
- Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusiak onartu egin zuen Ermuko Foroak Juan Jose Ibarretxeren aurka aurkezturiko salaketa, Ibarretxek Batasunarekin bilera egin zuela eta.
- Zamakona Ontziolak Pasaiako Ontziola erosi zuen.
- 2013 - Arga ibaiak gainezka egin eta Atarrabia, Burlata, Uharte eta Iruñean uholdeak izan ziren. Hiriburuan Ebroko Ur Konfederazioak inoiz neurtu gabeko ur maila neurtu zuen.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1660 – Luis XIV.a Frantziakoa Maria Teresa Austriakoarekin ezkondu zen Donibane Lohitzuneko elizan.
- 1815 - Vienako Biltzarra amaitu zen, Europako mugak berridatzi zituena Napoleonen desegigoaren ostean.
- 2012 - Espainiak Europar Batasunari 100.000 milioi euro arteko erreskatea eskatu zion.
Arte eta kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1985 - Maiatzaren 31n Atharratzen hasitako 4. Korrikari amaiera eman zitzaion Iruñean.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1987 - The Living Daylights ("Erabateko Tentsioa") filma estreinatu zen, John Glenek zuzendu eta Timothy Dalton, Maryam d'Abo, Jeroen Krabbé, Art Malik, John Rhys-Davies eta Joe Don Baker aktoreek antzeztu zutelarik.
- 199 - Smoke ("Kea") filma estreinatu zen, Wayne Wang eta Paul Austerek zuzendu eta Harvey Keitel, William Hurt, Harold Perrineau eta Forest Whitaker aktoreek antzeztu zutelarik.
Zientzia eta teknologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kirolak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2006 - Alemania: Munich hirian Munduko Futbol Txapelketari hasiera eman zitzaion.
Jaiotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1424 - Zuria II.a Nafarroakoa, Nafarroako erregina (h. 1464).
- 1666 - Louis-Armand de Lom d'Arce, Lahontango baroia, lapurtar antropologo eta esploratzailea (h. 1716).
- 1878 - Luis Eleizalde, Eleizalde'tar Koldo, euskal herritar politikari, idazle eta pedagogoa (h. 1923).
- 1884 - Jon Andoni Irazusta, euskal idazle eta politikaria (h. 1952).
- 1888 - Feliciano Beobide, Lexaka, gipuzkoar musikagilea (h. 1956).
- 1909 - Melitón Manzanas, Espainiako Brigada Politiko-sozialaren Donostiako burua, atxilotuak torturatzeagatik ezaguna (h. 1968).
- 1913 - Jean Pinatel, lapurtar kriminologo eta katedraduna (h. 1999).
- 1927 - Luis Lopetegi, Agerre I, gipuzkoar harri-jasotzailea (h. 1969).
- 1947 -
- Marco Antonio Boronat, gipuzkoar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Mari Karmen Garmendia, gipuzkoar irakasle eta politikaria.
- 1958 - Lourdes Oñederra, euskal hizkuntzalaria (fonologian espezializatua) eta euskal idazlea.
- 1963 - Antton Irusta, bizkaitar idazlea.
- 1964 - Arantxa Iturbe, gipuzkoar idazle eta irrati esataria.
- 1966 - Xabier Euzkitze, gipuzkoar kazetaria, euskaltzalea eta bertsolaria.
- 1968 - Prudencio Indurain, nafar txirrindulari ohia eta politikaria.
- 1977 - Ibon Pérez Arrieta, gipuzkoar futbolari ohia.
- 1981 - Julen Ribas, gipuzkoar ilustratzaile, marrazkigile eta komikigilea.
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1075 - Lotario II.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (h. 1137).
- 1597 - Pieter Jansz Saenredam, herbeheretar margolaria (h. 1665).
- 1640 - Leopoldo I.a Habsburgotarra, Germaniar Inperio Sainduko enperadorea (1658-1705).
- 1672 - Petri I.a Errusiakoa, Errusiako tsarra eta Errusiako enperadorea (h. 1725).
- 1781 - George Stephenson, ingeles ingeniaria, lurrunezko lokomotoraren diseinatzailea (h. 1848).
- 1803 - Juan Bravo Murillo, espainiar politikaria (h. 1873).
- 1812 -
- Johann Gottfried Galle, alemaniar astronomoa (h. 1910).
- Hermann von Fehling, alemaniar kimikaria (h. 1885).
- 1836 - Elizabeth Garrett Anderson, lehenengo emakumezko britainiar mediku lizentziaduna (h. 1917).
- 1843 - Bertha von Suttner, austriar idazle eta bakezalea, bakearen Nobel Saria 1905ean (h. 1914).
- 1865 - Carl Nielsen, danimarkar musikaria (h. 1931).
- 1891 - Cole Porter, estatubatuar musikagilea (h. 1964).
- 1892 - Armand Lunel, frantziar idazlea eta shuadit edo judu-proventzeraren azken hiztuna (h. 1977).
- 1898 -
- Luigi Fagioli, italiar auto gidaria, 1 Formulako lasterketa bat irabazi duen gidaririk zaharrena (h. 1952).
- Curzio Malaparte, italiar kazetaria eta idazlea (h. 1957).
- 1900 - Joaquín Vaquero Palacios, espainiar pintorea, eskultorea eta arkitektoa (h. 1998).
- 1909 -
- Tokizo Ichihashi, japoniar futbolaria.
- José Luis López Aranguren, espainiar entsegugilea.
- 1910 - Robert Cummings, estatubatuar aktorea (h. 1990).
- 1911 - André Dewavrin, frantziar ofiziala, Frantziako Erresistentziako kidea (h. 1998).
- 1916 - Robert McNamara, estatubatuar politikaria (h. 2009).
- 1917 - Eric Hobsbawm, ingeles historialari eta idazle marxista (h. 2012).
- 1921 - Guido Münch, mexikar astrofisikaria.
- 1922 - Fernand Seguin, kanadar biokimikaria (h. 1988).
- 1923 - Torcuato Luca de Tena, Luca de Tenako markesa, espainiar idazle eta kazetaria (h. 1999).
- 1927 - Franco Donatoni, italiar musikagilea (h. 2000).
- 1930 -
- Barbara, frantziar kantugile eta abeslaria (h. 1999).
- Jordi Pujol, Kataluniako Generalitateko 126. lehendakaria.
- 1933 - Marisa Leza, aktorea.
- 1934 - Jackie Wilson, musikaria.
- 1934 - Jesus Aguirre, Albako dukea.
- 1939 - Jaime Carvajal y Urquijo, espainiar enpresaburua.
- 1941 - Jon Lord, britaniar musikaria.
- 1945 -
- Faina Melnyk, sobietar disko-jaurtitzailea (h. 2016).
- Luis Ocaña, espainiar txirrindularia, historiako txirrindulari onenetako bat (h. 1994)
- 1947 - Mitch Mitchell, musikaria.
- 1952 - Luis Pastor, espainiar musikaria.
- 1956 - Joaquín Alonso González, futbolaria.
- 1961 - Michael J. Fox, estatubatuar aktorea.
- 1963 - Johnny Depp, estatubatuar aktorea.
- 1978 - Matthew Bellamy, britaniar musikaria.
- 1981 -
- Parinya Charoenphol, thailandiar boxeolari, modelo eta aktore kathoeya.
- Natalie Portman, israeldar-estatubatuar aktorea.
Heriotzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskal Herria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 1572 - Joana Albretekoa, Nafarroako erregina (j. 1528).
- 1881 - Joan Batista Artxu, euskal idazlea (j. 1811).
- 1961 - Pablo Zabalo, gipuzkoar arkitekto eta margolaria (j. 1893).
- 1963 - José Félix Lekerika, bilbotar diplomatiko eta politikaria (j. 1891).
- 1999 - Maurice Journeau, lapurtar musikagilea, Versaillesen (j. 1898).
- 2007 - Ekain Gerra, Barañaingo herritarra, Dena da ETA politikan adibide esanguratsua (j. 1980).
- 2013 - Elias Kerejeta, hernaniar zinemagilea (j. 1930).
- 2017 - Joakin Madurga, nafar apaiz, irakasle eta musikaria, Logroñon (j. 1938).
Mundua[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 68 - Neron, erromatar enperadorea (54-68), (bere buruaz beste egin zuen).
- 597 - San Kolunba, fraile misiolari gaelikoa (j. 521).
- 1361 - Philippe de Vitry, frantziar musikagilea, musikako teorialaria, Erromatar Eliza Katolikoko apezpikua eta latinezko poeta (j. 1291).
- 1527 - Heinrich Finck, alemaniar musikaria (j. 1444/1445).
- 1597 - José de Anchieta, kanariar jesuita eta misiolaria (j. 1534).
- 1825 - Pauline Bonaparte, Napoleon Bonaparteren arreba (j. 1780).
- 1870 - Charles Dickens, britaniar idazlea (j. 1812).
- 1884 - Aníbal Pinto, Txileko presidentea (1876-1881).
- 1903 - Gaspar Núñez de Arce, espainiar idazlea.
- 1915 - Les Paul, estatubatuar jazz gitarrista eta gitarra elektrikoen diseinatzailea (h. 2009).
- 1937 - Antoni Rubió i Lluch, kataluniar historialaria (j. 1856).
- 1940 - Armando Buscarini, espainiar idazlea.
- 1946 - Ananda Mahidol (Rama VIII.a), Thailandiako erregea (j. 1925).
- 1953 - Ugo Betti, italiar antzerkigilea (j. 1892).
- 1958 - Robert Donat, britainiar aktorea (j. 1905).
- 1959 - Adolf Windaus, alemaniar kimikaria, 1928ko Kimikako Nobel Saria (j. 1876).
- 1963 - Jacques Villon, frantziar margolaria (j. 1875).
- 1964 - Guillermo Larregi, El Vasco de la Carretilla, Patagoniatik Buenos Airesera 22.300 km-ko bidaia oinez eta 130 kg.-ko eskorga eramanez egin zuen (j. 1885).
- 1969 - Harold Davenport, britainiar matematikaria (j. 1907).
- 1974 - Miguel Angel Asturias, guatemaldar idazlea, 1967ko Literaturako Nobel Saria (j. 1899).
- 1989 - George Wells Beadle, estatubatuar biologoa, 1958ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
- 1991 - Claudio Arrau, txiletar piano-jotzailea (j. 1903).
- 1994 - Jan Tinbergen, herbeheretar ekonomialari eta estatistikaria, 1969ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1903).
- 1995 - Vivienne Malone-Mayes, estatubatuar matematikaria (j. 1932).
- 1996 - Rafaela Aparicio, espainiar aktorea (j. 1906).
- 1998 -
- Agostino Casaroli, italiar Kardinala (j. 1914).
- Lois Mailou Jones, estatubatuar margolaria eta irakaslea (j. 1905).
- 2000 -
- Ernst Jandl, austriar idazlea (j. 1925).
- George Segal, estatubatuar eskultorea (j. 1924).
- 2001 - Ronnie Allen, ingeles futbolari eta entrenatzailea (j. 1929).
- 2007 - Ousmane Sembène, senegaldar idazlea eta zinemagilea (j. 1923).
- 2013 -
- Iain Banks, eskoziar eleberrigilea (j. 1954).
- Walter Jens, alemaniar idazlea (j. 1923).
- 2014 - Rik Mayall, ingeles aktore, idazle eta umorista (j. 1958).
- 2017 - Adam West, estatubatuar aktorea (j. 1928).
Jaiak eta urteurrenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Sehaska egutegiko izendegia: Ainhoa, Bihotz/Biohtza/Bihozne eta Burni.
| Urteko hilak | ||
|---|---|---|
|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |
||
