Spitzer espazio teleskopioa: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Espazio teleskopio infotaula |
{{Espazio teleskopio infotaula |
||
|izena = Spitzer |
|izena = Spitzer |
||
|irudia = [[ |
|irudia = [[Fitxategi:Spitzer space telescope.jpg|250px]] |
||
|irudi_oina = Spitzer espazio teleskopioaren irudikapen artistikoa. |
|irudi_oina = Spitzer espazio teleskopioaren irudikapen artistikoa. |
||
|izen_alt = |
|izen_alt = |
||
7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
|erakundea = [[NASA]]/[[JPL]]/[[Caltech]] |
|erakundea = [[NASA]]/[[JPL]]/[[Caltech]] |
||
|kontratista_nagusiak = [[Lockheed Martin]] eta [[Ball Aerospace]] |
|kontratista_nagusiak = [[Lockheed Martin]] eta [[Ball Aerospace]] |
||
|jaurtiketa_data = [[2003 |
|jaurtiketa_data = [[2003]]ko [[abuztuaren 25|abuztuak 25]], 05ː35ː00 [[UTC]] |
||
|jaurtiketa_lekua = [[Cabo Cañaveral]], [[Florida]] |
|jaurtiketa_lekua = [[Cabo Cañaveral]], [[Florida]] |
||
|jaurtigailua = Delta II 7920H ELV |
|jaurtigailua = Delta II 7920H ELV |
||
52. lerroa: | 52. lerroa: | ||
|noiztik_aurrera = |
|noiztik_aurrera = |
||
|estat_erref = |
|estat_erref = |
||
}}'''Spitzer espazio teleskopioa''' ('''SST''' [[ |
}}'''Spitzer espazio teleskopioa''' ('''SST''' [[ingeles]]ezko siglengatik) infragorriak aztertzen dituen behatoki espazial bat da, [[NASA]]k dituen 4 [[behatoki handi]]etako bat izateaz gain. Spitzerren aurretik [[infragorri]]en bidez ikerketak egiten zituzten teleskopio espazialak, [[IRAS]] eta [[ISO espazio teleskopioa|ISO]] ziren. [[Delta II]] izeneko ibilgailu bat erabiliz jaurti zuten [[2003]]ko [[abuztuaren 25]]ean [[Kennedy zentro espaziala|Kennedy zentro espazialetik]]. [[Lurra]]renaren antzekoa den [[orbita heliozentriko]] bat mantentzen du, baina, urtero Lurrarengandik 15 milioi [[kilometro]] hurruntzen da. Spitzerrek 85cm-ko diametroa duen teleskopio islatzaile bat du. Teleskopio honen bizitza, infragorriez dabiltzan gaskoren antzera, muga bat du, goiz hala berandu barnean duen [[helio]] likidoa [[Lurrunketa|lurrunduko]] zaiolako, helio hau garrantzitsua da teleskopioaren tenperatura mantentzeko. Hasiera batean zientzialariek pentsatu zuten, helioak 2,5 urtetik 5 urtera bitartean iraunduko zuela, baina (2009ko datuak) orain badakite gutxienez 5 urte gehiago iraunduko duela. |
||
Guztira, Spitzer misioak gutxi gorabehera, 670 milioi [[dolar]] balio izan ditu. Misio honen erronka handietako bat, ispilu nagusia [[ |
Guztira, Spitzer misioak gutxi gorabehera, 670 milioi [[dolar]] balio izan ditu. Misio honen erronka handietako bat, ispilu nagusia [[berilio]]z egitea izan da. |
||
Spitzerren izena, [[Lyman Spitzer Jr.]] zientzialarienrengandik dator. 40. hamarkadatik espazio teleskopioak sortzeren aldekoa izan zen zientzialari hau, gainera, [[XX. mendea |
Spitzerren izena, [[Lyman Spitzer Jr.]] zientzialarienrengandik dator. 40. hamarkadatik espazio teleskopioak sortzeren aldekoa izan zen zientzialari hau, gainera, [[XX. mendea]]n izan ziren zientzialari garrantzitsuenetako bat bezala ezagutzen da gaur egun ere. |
||
[[Eguzki-sistema|Eguzki sistemaren]] amaieran dauden gorputz izoztuak aurkitzea eta [[unibertso]] hurrunean dauden edonolako gorputzak aurkitzea dira Spitzer espazio teleskopioaren helburuetako batzuk. Helburu hauek gauzatzeko, Spitzer espazio teleskopioak argazkiak ateratzen ditu, 3 eta 180 [[Mikrometro (unitatea)|mikren]] arteko eremuan fotometria burutzen du eta 4 eta 100 mikren arteko eremuan kalitate handiko espektroak ateratzeko ahalmena du. |
[[Eguzki-sistema|Eguzki sistemaren]] amaieran dauden gorputz izoztuak aurkitzea eta [[unibertso]] hurrunean dauden edonolako gorputzak aurkitzea dira Spitzer espazio teleskopioaren helburuetako batzuk. Helburu hauek gauzatzeko, Spitzer espazio teleskopioak argazkiak ateratzen ditu, 3 eta 180 [[Mikrometro (unitatea)|mikren]] arteko eremuan fotometria burutzen du eta 4 eta 100 mikren arteko eremuan kalitate handiko espektroak ateratzeko ahalmena du. |
||
[[Fitxategi:PIA19872-12thAnniversarySpaceCalendar-SpitzerST-20150820.jpg|ezkerrera|thumb|Teleskopioak [[ |
[[Fitxategi:PIA19872-12thAnniversarySpaceCalendar-SpitzerST-20150820.jpg|ezkerrera|thumb|Teleskopioak [[kolore faltsu]]an atera dituen argazki hauetan hainbat [[galaxia]] ikusi ditzakegu. a]] |
||
== Ikerketak == |
== Ikerketak == |
||
2007ko maiatzean |
2007ko maiatzean [[HD14026b]] izena jarri zitzaion planeta bat aurkitu zuen, [[exoplaneta]] hau une hartaraino aurkitu zen planetarik beroena zen, lurrazalean 3700 °C zituela. |
||
2008ko abuztuan, |
2008ko abuztuan, [[NGC 1333-IRAS 4B]] izeneko sorreran dagoen [[Izar-sistema|izar sisteman]], ur-lurrunezko laino erraldoi bat aurkitu zuen. Lurrun hau, izar sistema honen erdigunean dago, beranduago kometak eta planetak eratuko dira laino honetatik. |
||
== Ikus, gainera == |
== Ikus, gainera == |
||
*[[Behatoki astronomiko]] |
* [[Behatoki astronomiko]] |
||
*[[Hubble espazio teleskopioa]] |
* [[Hubble espazio teleskopioa]] |
||
*[[Exoplaneta]] |
* [[Exoplaneta]] |
||
*[[NASA]] |
* [[NASA]] |
||
== Kanpo loturak == |
== Kanpo loturak == |
||
76. lerroa: | 76. lerroa: | ||
* [http://celestia.albacete.org/celestia/celestia/naves1/10teles.html Orbitan dauden teleskopioen inguruko informazio gehiago] ''(Gazteleraz)'' |
* [http://celestia.albacete.org/celestia/celestia/naves1/10teles.html Orbitan dauden teleskopioen inguruko informazio gehiago] ''(Gazteleraz)'' |
||
{{Teleskopio aurkibidea}} |
{{Teleskopio aurkibidea}} |
||
[[Kategoria:Teleskopioak]] |
[[Kategoria:Teleskopioak]] |
||
[[Kategoria:Satelite artifizialak]] |
[[Kategoria:Satelite artifizialak]] |
10:33, 25 martxoa 2019ko berrikusketa
Spitzer espazio teleskopioaren irudikapen artistikoa. | |
Informazio orokorra | |
---|---|
Erakundea | NASA/JPL/Caltech |
Kontratista nagusiak | Lockheed Martin eta Ball Aerospace |
Misioaren hasiera eta amaiera | |
Jaurtiketa data | 2003ko abuztuak 25, 05ː35ː00 UTC |
Jaurtiketa lekua | Cabo Cañaveral, Florida |
Jaurtigailua | Delta II 7920H ELV |
Misioaren iraupena | 2.5 urtetik 5 urte baino gehiagora |
Ezaugarri teknikoak | |
Masa | 950 kg |
Orbita-ezaugarriak | |
Orbita-mota | Heliozentrikoa |
Orbita-periodoa | Urte bat |
Tresneria | |
IRAC | Infragorridun kamera |
IRS | Infragorridun espektrometroa |
MIPS | Infragorridun detektagailu sorta |
Spitzer espazio teleskopioa (SST ingelesezko siglengatik) infragorriak aztertzen dituen behatoki espazial bat da, NASAk dituen 4 behatoki handietako bat izateaz gain. Spitzerren aurretik infragorrien bidez ikerketak egiten zituzten teleskopio espazialak, IRAS eta ISO ziren. Delta II izeneko ibilgailu bat erabiliz jaurti zuten 2003ko abuztuaren 25ean Kennedy zentro espazialetik. Lurrarenaren antzekoa den orbita heliozentriko bat mantentzen du, baina, urtero Lurrarengandik 15 milioi kilometro hurruntzen da. Spitzerrek 85cm-ko diametroa duen teleskopio islatzaile bat du. Teleskopio honen bizitza, infragorriez dabiltzan gaskoren antzera, muga bat du, goiz hala berandu barnean duen helio likidoa lurrunduko zaiolako, helio hau garrantzitsua da teleskopioaren tenperatura mantentzeko. Hasiera batean zientzialariek pentsatu zuten, helioak 2,5 urtetik 5 urtera bitartean iraunduko zuela, baina (2009ko datuak) orain badakite gutxienez 5 urte gehiago iraunduko duela.
Guztira, Spitzer misioak gutxi gorabehera, 670 milioi dolar balio izan ditu. Misio honen erronka handietako bat, ispilu nagusia berilioz egitea izan da.
Spitzerren izena, Lyman Spitzer Jr. zientzialarienrengandik dator. 40. hamarkadatik espazio teleskopioak sortzeren aldekoa izan zen zientzialari hau, gainera, XX. mendean izan ziren zientzialari garrantzitsuenetako bat bezala ezagutzen da gaur egun ere.
Eguzki sistemaren amaieran dauden gorputz izoztuak aurkitzea eta unibertso hurrunean dauden edonolako gorputzak aurkitzea dira Spitzer espazio teleskopioaren helburuetako batzuk. Helburu hauek gauzatzeko, Spitzer espazio teleskopioak argazkiak ateratzen ditu, 3 eta 180 mikren arteko eremuan fotometria burutzen du eta 4 eta 100 mikren arteko eremuan kalitate handiko espektroak ateratzeko ahalmena du.
Ikerketak
2007ko maiatzean HD14026b izena jarri zitzaion planeta bat aurkitu zuen, exoplaneta hau une hartaraino aurkitu zen planetarik beroena zen, lurrazalean 3700 °C zituela.
2008ko abuztuan, NGC 1333-IRAS 4B izeneko sorreran dagoen izar sisteman, ur-lurrunezko laino erraldoi bat aurkitu zuen. Lurrun hau, izar sistema honen erdigunean dago, beranduago kometak eta planetak eratuko dira laino honetatik.
Ikus, gainera
Kanpo loturak
- Spitzer teleskopioaren webgunea (Ingelesez)
- Orbitan dauden teleskopioen inguruko informazio gehiago (Gazteleraz)