Metano

Metano
Formula kimikoa	CH4
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono eta hidrogeno
Azido konjokatua	methanium (en)
Base konjokatua	methanide (en)
Aurkitzailea	Alessandro Volta
Aurkitze data	1777
Mota	biogenic aliphatic hydrocarbon (en) , alkano eta group 14 hydride (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	0,717 kg/m³ (0 °C, gas) 422,36 kg/m³ (−161,6 °C, likido)
Soinuaren abiadura	1.337 m/s (−161,5 °C, likido) 450 m/s (27 °C, gas)
Momentu dipolarra	0 D
Fusio-puntua	−182,49 °C −182,46 °C
Irakite-puntua	111,4 K (1 atm) −161 °C (101 Pa) −161,48 °C (101,325 kPa)
Entropia molar estandarra	186,3 J/(mol K)
Fusio-entalpia	0 D
Formazio entalpia estandarra	−74.520 J/mol
Errekuntza entalpia	−890,3 kJ/mol
Masa molekularra	16,031 Da
Erabilera
Rola	berotegi-efektuko gas eta reducing agent (en)
Arriskuak
NFPA 704	4 2 0
Autoignizio tenperatura	537,8 °C
Berokuntza globalerako gaitasuna	28 eta 84
Eragin dezake	airearen kutsadura
Identifikatzaileak
InChlKey	VNWKTOKETHGBQD-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	74-82-8
ChemSpider	291
PubChem	297
Reaxys	1718732
Gmelin	16183
ChEBI	59
ChEMBL	CHEMBL17564
NBE zenbakia	1971
RTECS zenbakia	PA1490000
ZVG	10000
DSSTox zenbakia	PA1490000
EC zenbakia	200-812-7
ECHA	100.000.739
MeSH	D008697
Human Metabolome Database	HMDB0002714
UNII	OP0UW79H66
KEGG	C01438
PDB Ligand	CH2 eta 74C
ASHRAE	50

Metanoa hidrokarburo sinpleena da. Bere formula CH₄ da, beraz karbono molekula bat eta lau hidrogeno molekulaz osatua dago.

Baldintza normaletan gas bat da, solutuak sortzeko zaila eta kolorea. Erraz hartzen du su. Molekula ez-polarra da, hau da, bere karga elektrikoak ez du norabide finkorik.

Metano iturriak

Hauexek dira iturri nabarmenenak:

• Hondakin organikoen deskonposaketa
• Iturri naturalak (zingirak): %23
• Gas naturalaren ustiaketa: %20
• Animalien liseriketa prozesuak: %12
• Arrozaren inguruan bizi diren bakterioak: %12
• Biomasaren konbustioa.

Gizakiok sortu dugu metanoaren igoera handia izan da. Azkeneko 200 urteetan 0,8tik 1,7 ppm-ra igaro da bere kontzentrazioa atmosferan.

Isurien ondorioak

Metanoak klima aldaketan efektu kaltegarriak ditu eta hauek desagertzea ikerkuntza askoren helburu izan da. Gas honek erregai fosilak ordezkatu ahalko lituzke horrela aldaketa klimatikoan duen eragin nabarmena gutxiagotuz, edota etorkizunean espaziora bidaliko diren suzien erregai bezala erabiltzeko. Azken batean eragozpenak abantailetan bihurtzea lortu nahi da. Hala ere teknologia hauek oraindik garapen garrantzitsu baten beharra dute.

Gaur egun aldaketa klimatikoaren eragile nagusia CO2–a dela uste den arren badaude beste gas batzuk bera baino potentzial handiagoa dutenak eta berotegi efektuan parte hartzen dutenak. Adibidez metanoak CO2–ak baino hogei bat aldiz bero gehiago hartzen du, baina esan beharra dago metanoaren isurketak azken urte hauetan mantendu egin direla eta CO2–arenak ostera era nabarmenean hasi direla.

Hainbat ikerketaren arabera^{[erreferentzia behar]} orain arte ezkutaturik egon diren metano kantitate handiak atmosferara igortzen ari dira. Metano hau permafrostetik, itsas hondotik eta Artikoko laku izoztuetatik ateratzen ari da aldaketa klimatikoaren ondorioz eta honek berotegi efektua areagotu dezake.

Ikus, gainera

• Metano hidrato
• Metanogenesia

Kanpo estekak

• Datuak: Q37129
• Multimedia: Methane / Q37129