Eugeni d'Ors
Eugenio d'Ors Rovira (Bartzelona, 1881eko irailaren 28a - Vilanova i la Geltrú, 1954ko irailaren 25a ) Kataluniako filosofo eta idazlea izan zen.
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Zuzenbidea eta filosofia ikasi zituen Bartzelonan, Parisen eta Madrilen. XX. mendearen hasieran Katalunian sortu zen noucentisme kultura higikundearen teoriko nagusia izan zen. Haren lan aipagarriena artea, politika, literatura eta beste gai askori buruzko glosa, iruzkin, saiakera eta kontakizun-bilduma bat da (Glossari, 1906), geroago gaztelaniaz jarraitu zuena Nuevo glosario (1921-30) eta Novísimo glosario (1934-35) liburuetan. Xènius ezizenez izenpetu zituen lan asko. D´Orsek klasizismoaren proportzioa eta lainotasuna hobetsi zituen modernismoaren gehiegikeria dionisiakoaren aurrean. Kataluniako Mankomunitatean kargu batzuk izan ondoren (1917-20), katalanismoarekin hautsi eta espainiar zentralista baten alde egin zuen. 1927an Real Academia Españolako kide izendatu zuten, eta beste kargu batzuen artean, Madrilgo Unibertsitateko kulturaren historiako irakaslea (1933) eta Espainiako Institutuko idazkaria (1937) izan zen. D´Orsen teoria filosofikoa El secreto de la filosofía (1947) liburuan jasoa dago, eta arteari buruzko liburu nagusiak Tres horas en el museo del Prado (1922) eta Lo barroco (1936) ditu. Beste obra batzuk: La ben plantada (1911), Gualba la del mil veus (1935).
Lan hautatuak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Katalanez
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- La fi d'Isidre Nonell, 1902 (eleberria)
- Gloses de quaresma, 1911
- La ben plantada, 1911
- Gualba la de mil veus, 1911
- Oceanografia del tedi, 1918
- La vall de Josafat, 1918
- Gloses de la vaga, 1919
Gaztelaniaz
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Estudios de arte (1932)
- Introducción a la vida angélica. Cartas a una soledad, 1939
- Novísimo glosario (1946)
- El secreto de la filosofía, 1947
- La verdadera historia de Lidia de Cadaqués, 1954
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Eugeni d'Ors |
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- 1881eko jaiotzak
- 1954ko heriotzak
- Bartzelonarrak
- Kataluniako idazleak
- Katalanezko idazleak
- Kataluniako filosofoak
- Kataluniako saiakeragileak
- Espainiako filosofoak
- Espainiako kazetariak
- Falangistak
- San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiaren akademikoak
- Real Academia Españolaren akademikoak
- Madrilgo Complutense Unibertsitateko katedradunak