Ovidioren testuan aurkitzen den Floraren mitoan oinarrituriko irudikapena dugu Arcimboldorena. Ovidioren arabera, Lurraren hastapenean hosto eta belar berdeak soilik apaintzen zuten mundua. Zefirok, haizearen jainkoak, eta Kloris-ek Flora ekarri zuten mundura loreen kolore aniztasuna plazaratuz. Hori dela eta, artistak loreen bidez sortu zuen Floraren erretratua, forma eta edukiaren arteko korrespondentzia eratuz (gaiak artelanaren eduki formala baldintzatzen du). Jainkosaren azala, ilea eta janzkeraren tonuaren arabera kokatu zituen loreak. Adibidez, jainkosaren ezpainak eratzeko arrosak baliatu zituen Ovidioren testuan oinarrituz: “hitz egin bitartean, udaberriko arrosak arnasten zituen ahotik”. Ehun urte lehenagoko BoticellirenUdaberria obran antzeman dezakegu mezu berbera: udaberriak eta loreek kolorea ekarri zuten mundura; koadro honetan plazaratzen den mezu berbera izanik, aurrekaritzat hartu dezakegu. Bestalde, badirudi erretratu trataera duen artelan honek Francesco MelzirenFlora obra ere baduela inspirazio iturri besteak beste.
ArcimboldorenFlora artistak zuen ezagutza eta ikusmin handiaren erakusle dugu. Irudikaturiko loreen azterketa egin ostean, 80 espezie bereizi dira, jatorria Europan, Asian eta Amerikan dutenak. Gainera, horietariko asko jada Flora Meretrix margolanean erabiliak izan ziren. Erreproduzitutako lore aniztasunak ondorio zientifikoak izateaz gain, ondorio artistikoak izan zituen. Lore espezieen dibertsitate honek paleta kromatiko sotil eta anitza eratzea ekarri zuen.
Antzinateko mitologia erromatarrean jatorria duen mitoa izan arren, Erdi AroanFloraren mitoak jarraipena izan zuen irakurketa ezberdinak izanik. Giovanni BoccacciorenDe claris mulieribus (1359) testuan honako hau irakur daiteke: “Flora emagaldua, loreen jainkosa eta Zefiroren emaztea”. Hala, Errenazimentuan, Floraren irudia giro gortesauarekin parekatzen zen, emaztegai eta ezkonberriekin zehazki. Aztergai dugun koadroa ere honekin lotu zen, nahiz eta autoreak hala ez pentsatu, eta emagaldu bezala definitzearen ondorioz, Arcimboldok lehenengoaren bikotea izango zen bigarren Flora bat margotu zuen, Flora Meretrix, aurreko loturari zuzeneko erreferentzia eginez.[2]
Flora taula gaineko olio-pinturan eginiko margolana dugu, artistak lortu nahi izan zuen kromatismoa lortzeko teknika egokiena. Olio-pinturak kolore nabardurak ahalbidetzen ditu, akabera lau eta distiratsu batekin. Izan ere, kolore gama zabal eta bizia baliatzen du, hondo beltz baten gainean hauek deigarriago eginez. Kolore aniztasunaz gain, koloreen arteko oreka aipagarria da, emaitza ederra lortuz. Hala ere, margotzeko teknika tradizionala darabilela ondorioztatu genezake, zeinetan marrazkiak garrantzia izaten jarraitzen duen. Errealismoaren mesedetan, pintzelkada kontrolatu eta finak erabiltzen ditu. Pigmentua ahalik eta gutxien nabarmentzea zen bere helburua.
Floraren irudikapena egiteko erretratu tipologia aukeratu zuen Arcimboldok, errenazimentuan jada berreskuraturiko tradizio erromatar klasikoa gogora ekarriz. Izan ere, enperadore klasiko zein errenazimentuko elite intelektual humanistaren erretratu bat ekartzen digu gogora. Hala ere, gaiaren trataerari dagokionez guztiz berritzailea da. Izan ere, lore eta udaberriaren jainkosa irudikatzeko lorez eginiko erretratua egitea erabaki zuen. Arcimboldoren obra famatuenak bere buru konposatuak (testecomposte) dira ordea, zeinetan forma eta edukiaren arteko konkordantzia bilatzen zuen, ia muturrera helduz. Ideia hauek manierismoaren izaerarekin bat egiten dute: kapritxoa, originaltasuna, bizitasuna... Hauserren arabera, manierismoak klasizismoa (tradizionala dena) eta anti-klasikoa denaren (berritzailea) arteko tentsioen emaitza moduan ulertu beharko genuke.[3]
Aurrez aipaturiko lore espezie anitzen identifikazioari dagokionez, honako hauek aipagarri dira beste hainbaten artean, Bilboko Arte Ederren Museoan eginiko azterketa sakon baten ondorioz identifikagarri egiten zaizkigunak :[2]
Arcimboldoren obren markoak azpimarratzekoak dira. Pietre dure edo harri gogorreko marketeria teknika baliatu zuen Flora artelanaren markoa egiteko. Teknika hau Italian garatu zen, errenazimentuaren testuinguruan. Manierismoa iritsi zenean, pietre dure teknika garaiko ezaugarrietara moldatu zen, garaian ohikoak motiboak txertatuz. Arcimboldoren markoak gainera, gema ezberdinen inkrustazioez hornituak daude, margolanaren kromatismoarekin bat eginez.[2]
Badirudi Florak bere egilearen autopromoziorako abilezia aditzera ematen duela; gortean ikasi eran, intelektualen arteko lehia ohikoa zen. Arcimboldoren Flora 1587. urtean margotua izan zen, artista Milanera itzuli zenean. Urte horretan artista sekula zerbitzatzeari utzi ez zion eta bizitarteko pentsioa eman zion Rodolfo II.ak emaniko titulu eta ohoreekin bere hirira bueltatu zenean alegia. Arcimboldok laguntza hauen truke, bere obrak bidaltzen zizkion, lehenengoa aztergai dugun pintura izanik. Izan ere, urtero egiten zen antzera, artelana 1590. urteko urteberri egunean Rodolfo II. enperadoreari entregatu zitzaion. Subiranoa botanika edo lorezaintza zalea izanez, Arcimboldok Flora aurkeztea erabaki zuen. Bi urte beranduago, Vertumno margotuko zuen, landare eta begetalekin eginiko bigarren erretratu bat.[2]
Margo hau manierista kontsideratzen da, XVI. mendearen erditik aurrera Europan garatutako estilo artistiko bitxia; Arnold Hauseren arabera, errenazimentuarekin batera indartutako klasizismoaren eta balore “anti-klasizisten” arteko tentsioen emaitza litzatekeena. Manierismoak ahalbidetutako margogintza askeago batek artisten irudimena piztu zuen, nolabaiteko esperimentazio garai bati hasiera emanez. Arcimboldoren obra honetan ongi ikusten den antzera, manierismoak artista bakoitzaren maniera pertsonal edo partikularra goresten du. Flora, artelan guztiz kapritxosoa dugu, ikuslearen gozamenerako sortua. Artelan anekdotikoak, anbiguoak zein birtuosoak kontsideratu genezake.[3]
Arcimboldok artelan honen gaiaren aukeraketan aurretiko beste obra batzuk izan zituen aurrekari. Haien artean, Sandro BoticellirenUdaberria edo Francesco Melziren Flora koadroa aipagarri ditugu. Ez zuten Flora buru konposatu eran hartu, baina erakargarritasun bikoitza zuela onartu zuten, alde batetik, anbiguotasun tematikoagatik, eta bestetik, errepresentazio floralaren eta botanika jakintzaren erakusleiho izateko medio egokiak aurkitu zituelako pintoreak.
Azterturiko obra konplexua izan arren, aditu askok ez dute Giuseppe Arcimboldoerrenazimentuko jenio handienen artean kokatzen. Beste pintore batzuekin konparatuz gero, ikus dezakegu, nahiko xumeak zirela bere obrak eta Arcimboldo bera bere mugez kontziente zela. Bere mezenasek, Maximiliano II.a eta Rodolfo II.a, ez zioten inoiz gai profano zein sakraturik enkargatu; artista gaituenek pintaturiko gaiak baitziren. Horregatik, Arcimboldoren bertute handiena bere bide propioa aurkitzea izan zen. Estilo pertsonal horrekin, artea zen merkatu lehiakorrean lekua aurkitu zuen eta jenio handienek egin izan duten eran, publikoa erakartzen zuen pintura sortu zuen.
Guiseppe Arcimboldo artearen munduko famaren joan-etorrien kasu harrigarrienetarikoa da. Enperadore eta garaiko idazle handienek goraipatzen zuten artista bazen ere, hil ostean Arcimboldoren arte-produkzioa ahaztua izan zen. Damnatio memoriae izugarria jasan zuen XX. mendera arte hedatua izan zena. Arcimboldo dugu inpresionismoaren aurreko margolari bakanetarikoa artegintza garaikidearen parametroetara egokitu zena data hain goiztiarretan. Ondorioz, artista garaikideentzat bere konposizio eta artelan bitxiak inspirazio iturri bilakatu ziren nolabait, eta Arcimboldo artearen historia modernoaren parte bilakatu da.[2]
) × 57,5 (
) cm 
.jpg)
Datuak: Q44055644