Glizina (aminoazidoa)

Glizina (aminoazidoa)
Formula kimikoa	C2H5NO2
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono
Mota	proteinogenic amino acid (en) , aminoazido eta dispensable amino acids (en)
Tautomeroa	glycine zwitterion (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	1,607 g/cm³
Azidotasuna (pKa)	2,35
Fusio-puntua	233 ℃
Deskonposizio-puntua	290 ℃
Masa molekularra	75,032 Da
Erabilera
Tratatzen du	Ultzera peptiko
Elkarrekintza	Glutamate ionotropic receptor NMDA type subunit 1 (en) , Glutamate ionotropic receptor NMDA type subunit 2A (en) , Glutamate ionotropic receptor NMDA type subunit 2B (en) , Glutamate ionotropic receptor NMDA type subunit 2C (en) , Glutamate ionotropic receptor NMDA type subunit 2D (en) eta G protein-coupled receptor class C group 6 member A (en)
Rola	Glycinergic (en) , Neurotransmisore eta primary metabolite (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	DHMQDGOQFOQNFH-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	56-40-6
ChemSpider	730
PubChem	750 eta 5257127
Reaxys	635782
Gmelin	15428 eta 57305
ChEBI	1807
ChEMBL	CHEMBL773
ZVG	12940
EC zenbakia	200-272-2
ECHA	100.000.248
CosIng	34117
MeSH	D005998
RxNorm	4919
Human Metabolome Database	HMDB0000123
KNApSAcK	C00001361
UNII	TE7660XO1C
NDF-RT	N0000146327
KEGG	D00011 eta C00037
PDB Ligand	GLY

Glizina konposatu organikoa da C₂H₅NO₂ formula duena aminoazidoen familiakoa. Solido zuria da. Proteina askoren osagaia da eta glioxilatotik metaboliza daiteke^[1].

Sintesi organikoan erabiltzen da, adibidez, glifosato herbizidaren sintesian.

Prestakuntza

Hidrolizatutako proteinetatik lor daiteke glizina. Alabaina sintiesi kimikoa ere balia daiteke. Bi manera nagusi daude. Lehenean azido kloroazetikoa amoniakoarekin erreakzionarazten da.

${\ce {ClCH2COOH + 2NH3 -> NH2CH2COOH + NH4Cl}}$

Bigarrena Strecker-en sintesia da, hots, aminoazidoa sintetizatzeko aldehido bat azido zianhidrikoarekin eta amoniakoarekin erreakzionaraztea^[2]. Glizinaren kasuan formaldehidoa baliatzen da.

Funtzio fisiologikoa

Glizinaren funtzio nagusia proteinen aitzindari gisa jokatzea da. Proteina gehienek glizina-kantitate txikiak baino ez dituzte izaten, baina kolagenoa salbuespen nabarmena da; izan ere, kolagenoaren helize-egitura osatzeko prozesuan behin baino gehiagotan erabiltzen da, hidroxiprolinarekin batera. Kolagenoak, gutxi gorabehera, % 35 glizina du^[3].

Glizina neurotransmisore-inhibitzailea da nerbio-sistema zentralean, bereziki bizkarrezur-muinean, garun-enborrean eta erretinan.

Goi-mailako eukariotoetan, azido δ-aminolebuliniko, porfirinen funtsezko aitzindaria, glizinatik eta sukzinil-CoAtik abiatuta biosintetizatzen du ALA sintasa entzimak. Glizinak purina guztien C₂N azpiunitate zentrala ematen du^[3].

Erreferentziak

↑ «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2024-09-30).
↑ (Ingelesez) Wiley-VCH, ed. (2003-03-11). Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. (1. argitaraldia) Wiley doi:10.1002/14356007.a02_057.pub2. ISBN 978-3-527-30385-4. (Noiz kontsultatua: 2024-09-30).
↑ ^a ^b Lehninger, Albert L et als.. (2008). Biokimikaren oinarriak. Euskal Herriko Unibertsitatea ISBN 978-0-7167-4339-2. (Noiz kontsultatua: 2024-10-01).

Kanpo estekak

Datuak: Q620730
Multimedia: Glycine / Q620730

Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] «ZT Hiztegi Berria» zthiztegia.elhuyar.eus (Noiz kontsultatua: 2024-09-30).

[2] (Ingelesez) Wiley-VCH, ed. (2003-03-11). Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. (1. argitaraldia) Wiley doi:10.1002/14356007.a02_057.pub2. ISBN 978-3-527-30385-4. (Noiz kontsultatua: 2024-09-30).

[:0-3] Lehninger, Albert L et als.. (2008). Biokimikaren oinarriak. Euskal Herriko Unibertsitatea ISBN 978-0-7167-4339-2. (Noiz kontsultatua: 2024-10-01).

[1]

[2]

[3]