Hélène Monastier

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Hélène Monastier

Bizitza
JaiotzaPayerne1882ko abenduaren 2a
Herrialdea Suitza
HeriotzaLausana1976ko martxoaren 7a (93 urte)
Hezkuntza
HeziketaWoodbrooke Quaker Study Centre (en) Itzuli
Hizkuntzakfrantsesa
Jarduerak
Jarduerakirakaslea, bakezalea eta ekintzailea
KidetzaAdiskideen Erlijiozko Elkartea
Service Civil International (en) Itzuli

Hélène Monastier (Payerne, Suitza, 1882ko abenduaren 2aLausana, 1976ko martxoaren 7a) Suitza frankofonoaren eremuan Kristau-sozialismoaren, Nazioarteko Zerbitzu Zibilaren eta Adiskideen Erlijiozko Elkartearen (kuakerismoa) barruan figura garrantzitsu gisa nabarmendu zen bakearen aldeko aktibista eta irakaslea izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hélène-Sophie Monastier familia protestante batean jaio zen. Neba bat izan zuen 12 urte zaharragoa, Louis izenekoa. Bere aitak, artzain protestanteak, liburuzain plaza bat onartu zuen 1893an l'Église askeko Teologia Fakultatean, Vaudeko kantoian, Lausanan; orduan, Hélène École Vineten hasi zen ikasten, familia protestante eta liberalen alabak ibiltzen diren eskola pribatu batean.

Bere heziketa erlijiosoa familiaren barruan eta, batez ere, École Vineten eratu zen. Batzuetan, berak «graziazko uneak» edo «bizitza mistikoaren aztarnak» zeritzona bizi zuela esan zuen.[1]

Bi urterekin hartutako poliomielitisaren ondorioz, hanka bat geldirik izan zuen bizitza osoan. Gurasoen jarrerak haurtzaroa erraztu zion, baina nerabezaroan Monastierrek gaixotasunaren ondorioak pairatu zituen. 27 urterekin, ebakuntza bat egin zioten, hobekuntza nabarmenik lortu gabe. Une hartan, bere lagun Samuel Gagnebinek Blaise Pascalek idatzitako Prière pour demander à Dieu le bon usage des maladies argitalpenaren laburpen batzuk eman zizkion, berarentzat eraldatzaileak izan zirenak. Bere burua «sendatutzat» jo zuen.[2]

Monastier Alemanian, Lausanan eta Ingalaterran hezi zen institutriz gisa. Gainera, langileen bizi-baldintzak, langabezia, klase-borroka eta sozialismoa ezagutu zituen.

Monastier École Vinet-eko irakaslea izan zen 40 urtez, 1904tik 1943ra. 1905etik aurrera, ikasle eta langile gazteei ere ikastaroak eman zizkien Herriko Etxean, pertsona behartsuenen bizi-baldintzak gertutik ikusiz. Kristau-Sozialistak ezagutu zituen Paul Passyk Lausanan emandako hitzaldi batean, eta, ondoren, bertako talde bat sortzen lagundu zuen. 1924an, Fédération romande des socialistes chrétiens delakoaren lehen presidentea izan zen, eta garai hartako gizartea harritu zuen, emakumeak ez baitziren erakunde politikoen buru.

Hélène Monastier (laugarrena eskuinetik hasita), Pierre Cérésole eta Leonhard Ragaz Adiskidetze Konferentzian, Bad Bollen, 1924an.

Monastierrek maiatzaren 1eko martxetan parte hartu zuen eta anarkista eta librepentsalariekin biltzen zen.

Bere jarduera politikoek École Vinet-en izen ona kaltetuko zuten beldurrez, ikastetxeari uko egin zion. Aldez aurretik, guraso batzuk kezkatuta zeuden, baina École Vinet-eko zuzendaritzak bi aldiz berretsi zuen berarengan konfiantza zuela, irakasle postuan mantenduz.

Lehen Mundu Gerran, Monastierrek Leonhard Ragaz eta bere emazte Clararekin adiskidetu zen eta Ragazen mugimendu erlijiosoa ezagutarazten saiatu zen Suitza frankofonoan.

1917an, Pierre Cérésole ezagutu eta bakezaletasunarekiko konpromisoari ekin zion. Service Civil International-eko (SCI) fundatzailearekin izandako lehen topaketa bilera publiko batean izan zen, eta hark zerga militarrak ordaindu nahi ez zituela jakinarazi zuen. Bizitza osorako izango zen adiskidetasun bati ekin zioten. Era berean, Monastier bakearen aldeko aktibismoan sartzen hasi zen, hasieran SCI erakundeari lagunduz eta Cérésoleri erakundearen nazioarteko sarearekin lagunduz. Halaber, hainbat auzolandegitan parte hartu zuen SCIrekin.

Hélène Monastier (ezkerrean), beste boluntario batekin batera, Service Civil Internationalek 1932an Safienen antolatutako auzolandegi batean parte hartzen.

Les Ormonts-en, Vaud kantonamenduko gune alpetarrean, 1924ko abuztuaren 7tik 28ra, Suitzan Cérésolek antolatutako lehen workcampen (borondatezko auzolandegia) parte hartu zuen dozena bat bakezalerekin batera. Laguntza, hornigaiak, ostatua eta tresnak eskainiz, neguko elur-jausi batek etxebizitzak eta lurrak harkaitzez, lokatzez eta enborrez estali zituen herri batean.[3] SCIko "laguntzailerik aktiboena, ohikoena eta konbentzituena" zela esan zuten.[4]

Monastier SCIko nazioarteko lehen lehendakaria izan zen, 1946tik 1952ra bitartean.

Cérésole hil ondoren, haren biografia eta zenbait artikulu argitaratu zituen.[5]

Hélène Monastierrek auto baten aurrean posatu zuen, kuakero izarraren sinbolo ikusgarriarekin (1950).

Bestalde, Monastierrek Vaumarcus auzolandegietan parte hartu zuen, Unions chrétiennes de jeunes gens delakoen topaketetarako, prestakuntzarako eta oporretarako zentroan.

Monastierrek bere nebaren eta Cérésoleren bitartez ezagutu zituen kuakeroak. Kuakerismoa ikasi zuen urte batzuetan. 1932an, Adiskideen Erlijiozko Elkarteko kide bihurtu zen. René Mingard eta bere emaztearekin talde kuakero txiki bat sortu zuen Lausanan. Suitzar adarreko klerk izan zen sei urtez, eta «Entre Amis» buletinaren editorea.[1]

Hélène Monastier (1970).

1954-1955 urteen artean, Monastierrek Helvetas (Helvetas Swiss Intercooperation) bilakatuko zen l 'Aide suisse aux اions extra-européenne komite lausannoiaren sorreran parte hartu zuen.

1943an erretiratu zenetik, Hélène Monastier idazketan murgildu zen, Pierre Cérésoleren biografia eta Nazioarteko Zerbitzu Zibil erakundearen historia idatziz.

1975ean, Lausanako Béthanieren erretiro-etxean sartu zen, eta 1976ko martxoaren 7an hil zen.

Nortasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hélène Monastier berezko hezitzaile gisa deskribatzen da, «ikasle bakoitzarengandik onenak ateratzeko dohaina du, haurren nortasunarekiko errespetuagatik», bere maitasunagatik eta bere zorroztasunagatik.[6] «Zuzendari nagusiaren garuna zuen, eta ezaugarri guztiak zituen: pentsamenduaren argitasun handia, erabakitzeko azkartasuna, antolatzeko berezko zentzua, luma ona eta umore handia».[4]

Omenaldiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2003ko urriaren 3an haren omenezko plaka bat inauguratu zen Lausanan (Pré-du-Marché, 17).

Hélène Monastier, 1882-1976
École Vineteko ikaslea, 1943 arte irakasle aritu zen bertan.

Maison du Peupleko ekintzetan parte hartu zuen, hezitzailea izan zen eta Lausanneko kristau sozialisten taldearen bileretan parte hartu zuen.
Bakezale sutsua, kontzientzia-eragozleei lagundu zien; oso aktiboa izan zen Nazioarteko Zerbitzu Zibilean, baita kuakeroen artean ere. Hemen zegoen ia 50 urtez bizi izan zen etxea.

Argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Hélène Monastier, «Le mouvement religieux de la Suisse allemande», in Revue de théologie et de philosophie, Lausanne, 1916
  • Hélène Monastier, «Leonard Ragaz, quelques aspects de sa pensée et de son œuvre», in Le Christianisme social, 1922
  • Louis Monastier-Schroeder et Hélène Monastier, "William Penn, 1644-1718" , Genève, Labor et Fides, 1944 (réimpr. 1967), 159 p. Avec une étude d'Edmond Privat sur William Penn, homme d'État
  • Hélène Monastier, Pierre Ceresole: Un quaker d’aujourd’hui , Paris, Société religieuse des Amis (Quakers), 1947, 43 p.
  • Hélène Monastier, Pierre Ceresole: Ein Kämpfer für den Frieden, Wien, Sensen, 1950, 32 p.
  • Textes de Hélène Monastier et Pierre Cérésole..., Lausanne, A. Diez, 1954, 195 p.
  • Hélène Monastier, Edmond Privat, Lise Ceresole...(et al.), Pierre Ceresole d'après sa correspondance, Neuchâtel, À la Baconnière, 1960, 251 p. Suivi d'une étude sur Pierre Ceresole, mathématicien, par Samuel Gagnebin. Reproduit de nombreuses lettres adressées à Hélène Monastier.
  • Hélène Monastier, Paix, pelle et pioche: histoire du Service civil international de 1919 à 1954, Lausanne, La Concorde, 1955, 144 p.
  • Hélène Monastier, Pierre Cérésole: le plus grand parmi nous, celui qui sert, Paris, Société religieuse des Amis (Quakers), 1960, 20 p.
  • Hélène Monastier, Alice Brügger, Paix, pelle et pioche: histoire du Service civil international de 1919 à 1965, [S.l.], Service civil international, 1966, 167 p.

Autobiografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Hélène Monastier, Mon itinéraire spirituel: Une longue route qui m'a amenée au Quakerisme, [Société religieuse des Amis, Assemblée de Suisse], 1968. Autobiografia hau 1964ko irailean Prise-Imer-en (Neuchâtel) erretiratua eta 1968ko martxoan mekanografiatua izan zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b «Mon itinéraire spirituel - H. Monastier - 1964» archive.wikiwix.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-01).
  2. «Prière pour demander à Dieu le bon usage des maladies» www.biblisem.net (Noiz kontsultatua: 2023-09-01).
  3. Ceresole, Pierre. A lifetime serving Peace. Bibliothèque de la Ville La Chaux-de-Fonds Service Civil International.
  4. a b Ansermoz-Dubois, Violette. (1982). Hélène Monastier : Salut et joie ! : centième anniversaire de sa naissance,. , 48 or..
  5. Words about Deeds. 100 years of International Voluntary Service for Peace.. SCI, ed. ISBN 9789463965385...
  6. (Frantsesez) CENAC. (2015-04-14). «Archives» archive.wikiwix.com (Noiz kontsultatua: 2023-09-01).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]