Jacob Jordaens

Jacob Jordaens
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Jacob Jordaens
Jaiotza	Anberes, 1593ko maiatzaren 19a
Herrialdea	Espainiar Herbehereak
Talde etnikoa	Flandriarra
Heriotza	Anberes, 1678ko urriaren 18a (85 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Catharina van Noort (en)
Seme-alabak	ikusi Jacob Jordaens (II) (en) ; Elisabeth Jordaens (en) ; Anna Catharina Jordaens (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	nederlandera
Irakaslea(k)	Adam van Noort (en)
Ikaslea(k)	ikusi Johann Ulrich Mayr (en) ;
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, marrazkilaria eta grabatzailea
Lantokia(k)	Anberes; Amsterdam eta Putte (en)
Lan nabarmenak	ikusi Europaren bahiketa (Jordaens); Prometheus Bound (en) ; Mercury and Argus (en) ; The Bagpipe Player (en) ;
Kidetza	Anberesko San Lukas artista elkartea
Mugimendua	Flemish Baroque painting (en) ; Barrokoa
Genero artistikoa	erretratua; margolaritza historikoa; margolaritza erlijiosoa; margolaritza mitologikoa; genero-margolana; paisaia margolaritza; genero-artea
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa

Jacob Jordaens (Anberes, 1593ko maiatzaren 19a - Anberes, 1678ko urriaren 18a) flandriar margolaria izan zen. Adam Van Noorten ikaslea izan zen eta haren alabarekin ezkondu zen. Rubens (1640) eta Van Dyck (1641) hil ondoren, Herbehereetako garai hartako azken maisua da. Jordaensen estiloan berebiziko garrantzia izan zuten Rubensen, Caravaggioren eta Bassanoren lanek. Bere garaiko beste artista askok ez bezala, ez zuen bere jaioterria utzi nahi izan, eta abertzaletasun sutsu horren kutsua nabarmena da bere koadroetan ere.

Jordaens 1620-1630 hamarraldian hasi zen bere estilo propioa finkatzen. Oro har, indar handiko irudiak egin zituen, oso adierazgarriak eta edukiaren aldetik oso landuak. Kolore biziak erabili zituen eta koloreen arteko konbinazio bortitzak asmatu zituen. Bere koadroetako marrazkiak ere gogorrak dira, eta argi-itzal nabarmenak eratzen dituzte. Argia eta kolorea lantzeko zuen trebetasun berezia 1625-1630 bitarteko obretan antzematen da gehien. Rubensek eta Van Dyckek molde arranditsu eta aristokratikoa erabili zuten bezala, Jordaensek, aldiz, estilo adierazgarriagoa, sentsualagoa erabili zuen. Bere koadro batzuetan jende asko agertzen da, pilatuta bezala; pertsonaia sendoak, lodikoteak, aurpegi gorrikoak dira oro har, eta sarritan arrunkeria ere nabari da. Geroko lanek, ordea, aberastasuna eta indarra galdu zuten.

1640. urtetik aurrera Greenwicheko jauregia apaintzeko lanean jardun zuen buru-belarri. 1648tik aurrera, berriz, Suediako Kristina erreginaren margolari izan zen, eta 1652an Hagako Huis ten Bosch etxaldea apaindu zuen. Lan horretan antzematen da Jordaensen azkenaldiko neurrigabetasunerako eta patetismorako joera. Azpimarratzekoak ditu Denboraren garaipena eta Orangeko Frederiko Henrikeren garaipena muralak; arkitektura-apainduraren maisulantzat hartuak dira, eta bertan alegoria konplexua, kolore biziak eta forma bihurriak nahasten dira.

Bere sorterriko gaiak izan zituen oinarri; jaiak, festak, etab. Errege haurra lanean, Flandriako burgesen eta nekazarien irudiak egin zituen. Kalbinista egin zen, baina eliza katolikoetan ere lan handia egin zuen. Jordaensek egindako erretratuak arrakasta handikoak izan baziren ere, genero hori ez zuen asko landu. Ruytergo almirantea eta Andre zaharra dira erretratu ezagunenak. Beste lan aipagarri batzuk: Ebanjelariak, Martin Santua gizon bat sendatzen, Moises haitza jotzen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q270658
Multimedia: Jacob Jordaens / Q270658