Jean de Thévenot

Jean de Thévenot
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Paris, 1633ko ekainaren 16a
Herrialdea	Frantziako Erresuma
Heriotza	Mianeh (en) , 1667ko azaroaren 28a (34 urte)
Familia
Familia	ikusi Melchisédech Thévenot (osaba)
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Unibertsitatea
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	esploratzailea

Jean de Thévenot (Paris, 1633ko ekainaren 16a - Mianeh-tik gertu, Persia; 1667ko azaroaren 28a) bidaiari ezaguna eta orientalista frantsesa izan zen, eta luze eta zabal idatzi zuen Europan, Ipar Afrikan, Ekialde Ertainean eta Indian egindako bidaiei buruz. Hizkuntzalari, naturalista eta botanikoa ere izan zen.

Parisen 1657an kafe-alea sartu zuen, Konstantinoplatik itzuli zen Jean de la Rocque merkatariak 1644an Marseillan sartu ondoren.

Biografia

Jean de Thévenot Parisen jaio zen eta Nafarroako Ikastetxean hezi zuten. Melchisédech Thévenot idazle, zientzialari, bidaiari, kartografo, orientalista, asmatzaile eta diplomazialari ospetsuaren iloba zen.

Lehen bidaiak Europan zehar (1652-1655)

Bidaia-literaturaren irakurketarekin bidaiatzeko gogoa sortu zuen Thévenotek, eta haren aberastasunari esker bete zuen asmo hori. Frantzia 1652an utzi zuen eta Ingalaterra, Herbehereak, Alemania eta Italia bisitatu zituen lehen aldiz. Erroman, Barthélemy d'Herbelot de Molainville aurkitu zuen, eta Levante mediterraneoan proiektatutako bidaia batean laguntzera gonbidatu zuen. D'Herbelot gai pribatuengatik atxilotu zuten, baina Thévenot Erromatik joan zen 1655eko maiatzean, eta, Maltan bost hilabete alferrik itxaron ondoren, Konstantinoplarako pasarte bat hartu zuen.

Ekialde Hurbilerako eta Ekialde Ertainerako lehen bidaiak (1655-1663)

1659ko urtarrilean Alexandriatik itsasontzi ingeles batean abiatu zen, bidean La Goletako eta Tunisiako portu tunisiarrak bisitatuz, eta, Espainiako kortsarioekin liskar gogorra izan ondoren, horietako batek erreskatea eskatu zion Ingalaterrako merkantzia-ontziari, Livornora (Italia) apirilaren 12an iritsi zen. Lau urte eman zituen bere etxean, bidaiariarentzako ikasketa erabilgarriekin.

Bestelako bidaiak (1663-1667)

1663ko azaroan Ekialdera joan zen berriro, Alexandrian eskala eginez eta Sidonen lehorreratuz. Handik, lehorretik, Damasco, Aleppo, eta, gero, Mesopotamian barrena, Mosul, Bagdad eta Mandaliraino (gaur egun, Irak).

Han, Persiako Inperioan sartu zen (1664ko abuztuaren 27a), Kermanshah eta Hamadan barrena jarraitu zuen Isfahan hiriraino. Han, bost hilabete igaro zituen (1664ko urritik 1665eko otsailera); gero, Jean-Baptiste Tavernier merkatariarekin elkartu zen, Shiraz eta Lar-en barrena jarraituz Bandar Abbas porturaino, Ormuz itsasartearen bokalean, Indiarako pasabidea aurkitzeko asmoz. Hori zaila izan zen, Neerlandarren oposizioagatik, eta Tavernier jarraitzeko gai izan zen arren, Thévenot-ek zuhurrago aurkitu zuen Shirazera itzultzea. Persepoliseko aurriak bisitatu ondoren, Basorarainoko bidea egin zuen eta Indiarako itsasoratu zen 1665eko azaroaren 6an, Hopewell ontzian, 1666ko urtarrilaren 10ean Surateko portura iritsi arte.

Indiako Mogol Inperioan zegoen, eta hamahiru hilabetez ibili zen herrialdean zehar, Golcondatik Masulipatamara joan eta Suratera lurretik itzuliz. Handik Bander-Abbasira nabigatu eta Shirazera igo zen. 1667ko uda igaro zen Isfahanen, ustekabeko pistola-tiro baten ondorioz ezindua; urrian Tabrizera joan zen, baina 1667ko azaroaren 28an hil zen Miyanarako bidean.

Hizkuntza- eta natura-zientzietako gaitasuna

Thévenot poliglota bikaina zen, turkieraz, arabieraz eta persieraz aditua eta behatzaile ikusnahia eta arduratsua. Natur zientzietan ere oso aditua zen, batez ere botanikan, eta herretan bilduma handiak egin zituen Indian.

Kanpo estekak

• Datuak: Q1284987
• Multimedia: Jean de Thévenot / Q1284987