Liejako Unibertsitatea

Liejako Unibertsitatea
	Scientia optimum
Datuak
Izen ofiziala	Université de l’État à Liège eta Université de Liège
Izen laburra	ULiège
Mota	Unibertsitate publikoa eta sarbide irekiko argitaletxea
Herrialdea	Belgika
Jarduera
Kidetza	Top International Managers in Engineering (en) , European University Association (en) , Q105658851 , ORCID eta Agence universitaire de la Francophonie (en)
Honen parte	ELIXIR Belgium (en)
Eskumendekoak	Gembloux Agro-Bio Tech (en)
Ikasle-kopurua	27.678 (2022)
Agintea
Errektorea	Anne-Sophie Nyssen (en)
Osatuta	Aquarium-Muséum (en) ; BioLiège (en) ; Botanique spaces of the university of Liège (en) ; Bâtiment central de l'Université de Liège (en) ; Cointe Observatory (en) ; Colonster Castle (en) ; Fondation Léon Fredericq (en) ; House of Science (en) ; Institut d'anatomie (en) ; Institut de physiologie (en) ; Institut de zoologie (Liège) (en) ; Jardin botanique de Liège (en) ; Liège Science Park (en) ; Liège Space Center (en) ; Montefiore Institute (en) ; Open air museum of Sart-Tilman (en) ; Prehistomuseum (en) ; Q24928568 ; Q24928749 ; Q2867799 ; Q2945208 ; Q2945227 ; Q2973053 ; Q3527933 ; SPECULOOS ; STARESO (en) ; Société libre d'émulation de Liège (en) ; University Library Liège (en) ; University of Liège Institute of Astrophysics and Geophysics (en) ; university hospital center of Liège (en) ; Faculty of Veterinary Medecine of the University of Liège (en) ; 1969 - ; HEC Management School – University of Liège (en) ; 2005 - ; Gembloux Agro-Bio Tech (en) ; 2009 -
Legezko forma	public institution (en)
Historia
Sorrera	1817
Sortzailea	Gilen I.a Herbehereetakoa
Ordezkatzen du	Académie de Bruxelles (en)
	webgune ofiziala;

Liejako Unibertsitatea (frantsesez: Université de Liège, ULiège laburtua) Valoniako hiri horretako unibertsitate publikoa da.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liejako Unibertsitatearen sorrera, 1817an, Gilen I.a Herbehereetakoa erregearen ekimenez, Printzerriaren jatorrian dagoen tradizio intelektual luze baten emaitza izan zen. XI. mendetik aurrera, printze-apezpikuen bultzadaz, Liejako eskolak, izan ere, beren lehen graduak lortzera edo, Petrarka bezala, liburutegien aberastasunak ustiatzera zetozen ikasle eta ikertzaileentzako erakarpen gune bat ziren.

Erdi Aroko eskolen ospeak Liejari "Atenas berria" ezizena eman bazion,^[1] zer esanik ez 1496an ireki zen Organo Kolegiatuarena, Unibertsitatearen egungo eraikin nagusiaren leku berean, "Abuztuaren 20ko enparantza"n. «Vie Commune» delakoaren anaiak irakaskuntza berrituaren sustatzaileak izan ziren: Liejako milaka ikasleren humanitate eta irakasleena, bai eta atzerritarrena ere, hala nola Jean Sturm etorkizuneko pedagogoa, Estrasburgoko Liejako Organo Kolegiatuaren espiritua hauspotu zuena eta, handik, ikastetxe erreformatu ugaritan.

XVI. mendearen amaieran, jesuitek anaiak ordezkatuko zituzten etxean bertan. Ondoren, Jesusen Lagundia kendu ondoren, Uharteko Organo Kolegiatu Handia (frantsesez: Grand Collège en Île) hartuko du, Velbruck printze-apezpikuak (etorkizuneko ikuspegi handia duen prelatua, Ingalaterrako Akademian 1614tik Liejan zegoen jesuiten eskola berrantolatu zuena, eta goi mailako prestakuntza teknikoa eman ziona hainbat eskola sortzeagatik).

Napoleon I.aren dekretua, 1808ko martxoaren 17koa, unibertsitate inperial baten antolaketari buruzkoa eta Lieja Letren Fakultatea eta Zientzien Fakultatea barne hartzen dituen Akademia baten egoitza gisa izendatuz, Liejako lehen gutun unibertsitarioa da. Beraz, ez Erdi Aroko eskolak, izen handia badute ere, ez Mosa ibaiaren ertzeko ikastetxea, ez Velbruck azpiko eskola irekiak, ezta Ingalaterrako Akademia ere, beren izena gorabehera, ezin dira unibertsitate-establezimendutzat hartu. Liejak Herbehereetako subiranoari bakarrik zor dio bere unibertsitatea, inoiz bere menpe egon ez zen Herbehereetako subiranoari, alegia, Gilen I.ari, Valoniako lurraldean Estatu-Unibertsitate bat ezartzea erabaki zuenean Hiri Distiratsuaren irakaskuntza eta kulturaren iragan ospetsuaz oroitzen jakin zuenari.

200 urte inguru geroago, zati bat Sart-Tilmanen kokatu zen arren, Liejako Unibertsitatea, orain Belgikako komunitate frantsesaren menpe dagoena, oraindik leku berean dago, Mosa ibaiaren ertzean, luzaroan uhartea deitu izan zenaren erdian, Liejako Auzo Latinoa aro modernoaz geroztik.

Liejako Unibertsitateak hainbat pertsona garrantzitsu ohoratu zituen, hala nola Jassir Arafat, Jean-Claude Trichet, Umberto Eco, Tzvetan Todorov, Salman Rushdie edo Íngrid Betancourt, Honoris causa doktore titulua emanez.