Majuro
| Majuro | ||
|---|---|---|
| hiriburua | ||
 | ||
| ||
| Administrazioa | ||
| Estatu burujabe |  Marshall Uharteak | |
| Geografia | ||
| Koordenatuak | 7°05′30″N 171°22′49″E / 7.0918°N 171.3802°E7°05′30″N 171°22′49″E / 7.0918°N 171.3802°E | |
 | ||
 | ||
| Azalera | 9.7 km² | |
| Altuera | 3 m | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 30.000 (2008) | |
| Dentsitatea | 3.092,78 bizt/km² | |
| Informazio gehigarria | ||
| Hiri senidetuak | Taipei | |
Majuro[1] (marshalleraz: Mājro, myayJ^yehrhowow ahoskatua[2]; lehen japonieraz: マジュロ) Marshall Uharteetako hiriburua da. 2012. urtean 37.141 biztanle zituen.
Atoloi honek 9,7km² besterik ez ditu baina barne lakuak 295km² ditu, eta arrantzaleak, buzeatzaileak eta abar erakartzen ditu. Errepublika independentea da 1986tik, Ameriketako Estatu Batuekiko elkartze librean.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gizakiak gutxienez 2.000 urte daramatza atoloian bizitzen. Herri mikronesiarrak dira Marshall uharteetakoak, denak hizkuntza berekoak, Majuro hiriburuan zein gainerako uharte eta atoloietan.
Gainerako uharteetara batera heldu ziren espainiarrak, eta jarraian okupatua izan zen, II. Reich-ari saldu arte.
Majuro Japoniako Armada Inperialak konkistatu zuen Lehen Mundu Gerran, 1914an, Marshall gainerako uharteekin bezala. 1920an Nazioen Ligak emandako Japoniako Inperioaren agintaldian sartu zen. Uharteko adminisitrazio japoniarra Ozeano Barearen Hegoaldearen kontrolpean geratu zen, baina, batez ere, tokiko buruzagi tradizionalen esku izan zen Bigarren Mundu Gerra hasi arte.
Japonia eta AEBen arteko Pazikoko II. Mundu Gerrako gaztaka handian, 1944ko urtarrilaren 30ean, Estatu Batuetako tropek Marshall uharteak inbaditu zituzten, baina Majuro oposiziorik gabe hartu zuten, Japoniako indarrak joanak zirelako atoloi honetatik Kwajalein eta Enewetak-era non gotorlekuak eraikiak urtebete lehenago. Japoniako ofizialorde bakarra utzi zuten uhartean zaintzaile gisa. Harrapatuta, uharteak aseguratu egin zituzten. Horrek Erdialdeko Pazifikoko ainguraketa handienetako bat erabiltzea ekarri zion Estatu Batuetako armadari. Urmaela operazioen ontzigintzako oinarri handi bihurtu zen, eta munduko porturik handiena eta aktiboena izan zen gerra mendebalderantz joan eta Ulithiko baseak ordeztu zuen arte[3]. Hegazkin pista bat ere baliatu zuten estatubatuarrek Majuron.
Bigarren Mundu Gerra amaitu ondoren, Majuro Estatu Batuen kontrolpean geratu zen, Pazifikoko Uharteetako fideikomisoan lurraldearen zati gisa. Urte batzuez Mikronesiako Estatu Federatuen parte izan zen, baina Marshall uharteak 1978an irten ziren Federazio hartatik egitura propioa sortzeko: orduan Majuron kokatu zen Marshalletako administrazio gune nagusia eta Nitijela izeneko asanblada edo legebiltzarra[4]. Ordura arte Jaluit atoloian zegoen Marshalletako zentro administratiboa. 1986an independentzia eta subirautza osoa lortzean AEBetatik, estatu burujabe baten hiriburu bilakatu zen Majuro[5].
Jaluit ordezkatu zuen Marshall uharteetako hiriburu gisa, 1990ean uharte horien independentziaren ondoren zegoen estatu bat.
Erlijioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Biztanle gehienak kristauak dira. Gehienak protestanteak dira, eta atzetik dituzte Kristoren Eliza Batua (% 47), Jainkoaren Batzarra (% 16) eta beste batzuk, hala nola Bukot Nan Jesus (% 5), Ebanjelio Osoa (% 3), Kongresuko Eliza Berritua (% 3), Salbazio Armada (% 2), Eguneko Adbentista (% 1). Biztanleen %8 katolikoa da, Majuron dagoen Marshall Uharteetako Prefektura Apostoliko Katolikoaren Jasokundearen Katedralarekin.[6]
Eragin islamiarra handituz joan da. Musulman ahmadiar asko daude. Lehen meskita 2012ko irailean ireki zen.[7] LDS elizak, eliza baptistak eta Jehobaren lekukoak ere badaude.
Osasuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]
81 oheko Majuro Ospitalea Majuroko ospitale nagusia da, baita kanpoko uharte askotakoa ere. [8] Herrialdeko beste ospitale garrantzitsu bakarra Ebeye uhartean dago.
Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Datu klimatikoak (Majuro) 
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 | 30 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 | 25 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 206 | 178 | 208 | 272 | 279 | 292 | 312 | 292 | 320 | 361 | 338 | 292 | 3350.3 |
| Iturria: Weatherbase [9] | |||||||||||||
Hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Marshall Uharteetako unibertsitatea Uligan dago. Hego Pazifikoko Unibertsitateak presentzia du Majuro-n.
Herri eta hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Majuro ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:
Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Majuro hiriburua, atoloi populatuenaren lur-zerrendan kokatua.
Majuro Kooperatiba Eskolako ikasleek Marshall Uharteetako Errepublikako bandera altxatzen dute Pacific Partnership 2009 komunitateko zerbitzu proiektu batean egindako ekitaldi batean.
Alele museoa, Marshalleko kultura erakusten duena, aldi berean artxibo eta liburutegi nazionala.
Majuroko hilerria.
AEBetako Bosgarren Flota Majuron ainguratuta, 1944.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Euskaltzaindia. 38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak. .
- ↑ trussel2.com. M. .
- ↑ «Eastern Mandates» www.history.army.mil (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ «History of the Nitijela» web.archive.org 2019-02-02 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ (Ingelesez) Marshall Islands. Central Intelligence Agency 2022-05-03 (Noiz kontsultatua: 2022-05-10).
- ↑ Cathedral of the Assumption. GCatholic.org.
- ↑ First Mosque opens up in Marshall Islands by Radio New Zealand International, September 21, 2012
- ↑ «Health System Profile - Marshall Islands» cdc.gov.
- ↑ Weatherbase: Historical Weather for Majuro, Marshall Islands. Weatherbase. Retrieved on November 24, 2011.
- ↑ (Ingelesez) Taipei City Council. (Noiz kontsultatua: 2018-07-28).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
|
|
Marshall Uharteetako atoloiak |
|
|---|---|---|
|
Ailinginae • Ailinglaplap • Ailuk • Arno • Aur • Bikar • Bikini • Bokak • Ebon • Enewetak • Erikub • Jabat • Jaluit • Jemo • Kili • Kwajalein • Lae • Lib • Likiep • Majuro • Maloelap • Mejit • Mili • Namdrik • Namu • Rongelap • Rongrik • Toke • Ujae • Ujelang • Utirik • Wotho • Wotje | ||
 |
Artikulu hau Marshall Uharteetako geografiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |