Mikio Naruse

Mikio Naruse
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Tokio, 1905eko abuztuaren 20a
Herrialdea	Japonia
Heriotza	Tokio, 1969ko uztailaren 2a (63 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: ondesteko minbizia
Hezkuntza
Hizkuntzak	japoniera
Jarduerak
Jarduerak	film-zuzendaria, idazlea, zinema ekoizlea eta gidoilaria
Lan nabarmenak	ikusi Scattered Clouds (en) ; A Wanderer's Notebook (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Blue Ribbon Awards for Best Director (1953) ; Mainichi Film Award for Best Director ;

Mikio Naruse (japonieraz: 成瀬巳喜男, Naruse Mikio^?, 1905eko abuztuaren 20a – 1969ko uztailaren 2a) japoniar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea izan zen. 1930 eta 1967 bitarte 89 film zuzendu zituen.

Naruse ezaguna da bere filmak ikuspegi ilun eta ezkor batez tratatzen zituelako. Shomin-geki (jende arruntaren drama) filmak egin zituen batez ere emakumezko protagonistekin, Hideko Takamine, Kinuyo Tanaka eta Setsuko Hara aktoreekin bereziki. Familia draman eta Japoniako kultura tradizionala eta modernoaren arteko harremanean atentzioa jarri zuelako, bere filmak Yasujirō Ozuren obrekin alderatu izan dira. Geroago egin zuen ibilbideko bere film asko Japoniako idazle ezagunen lanen moldaketak izan ziren. Nahiz eta "Japoniako urrezko aroko pertsonaia nagusia" ^[1] eta "dramaturgo oso adimentsua" bezalako izendapenak jaso, Akira Kurosawa, Kenji Mizoguchi eta Ozu garaikideek baino gutxiago ezagutzen da.^[2] Bere film aipagarrienen artean Yama no Oto, Bangiku eta Ukigumo daude. ^[2]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hasierako urteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mikio Naruse Tokion jaio zen 1905ean eta anaia-arrebak berak hazi zituen gurasoak goiz hil ondoren. Shiro Kidoren Shochiku zinema estudioan sartu zen 1920ko hamarkadan talde arineko laguntzaile gisa eta laster Yoshinobu Ikeda komedia zuzendaria agintepean jarri zuten. 1930. urtera arte ez zuen bere kabuz film bat zuzentzen utzi. Bere estreinako filma, Chanbara fūfū, Heinosuke Goshok editatu zuen eta zinemagile gaztea laguntzen saiatu zen. Filma arrakastatsutzat jo zen eta Naruseri baimena eman zitzaion Junjo (Pure Love) film erromantikoa zuzentzeko. Bi filmak, Shochikun zuzendari gisa egindako saiakerak gehienak bezala, galdutzat jotzen dira. ^[1]

Naruseren lehen obra Flunky, Work Hard! (1931) film laburra da, komedia eta etxeko dramaren arteko nahasketa.^[2] 1933–1934 urteetan, melodrama isilen serie bat zuzendu zuen , Apart From You, Every-Night Dreams, eta Street Without End, ingurune zail eta erantzukizun praktikoak dituzten emakumeengan oinarrituak. Alexander Jacobyren arabera, "birtuosismo estilistiko handia" erakutsi zuen. Shochikuko lan baldintzekin eta esleitu zitzaizkion proiektuekin konforme ez zegoela, Naruse 1934an utzi zuen Shochikun eta PCL estudioetara joan zen (Photo Chemical Laboratories, gero Toho bihurtu zena).

Bere lehen film nagusia Tsuma yo bara no yô komedia drama izan zen (1935). Kinema Junpo aldizkariak urteko filmik onena aukeratu zuen, eta Estatu Batuetan antzerki estreinaldia lortu zuen lehen film japoniarra izan zen (harrera ona izan ez zuen arren). ^[1] ^[2] Filma neska gazte baten inguruan da, haren aitak familia utzi eta geisha ohi batekin bizitzera joaten da. Aita mendiko herri urrun batean bisitatzen duenean, bigarren emaztea lehena baino askoz egokiagoa dela gertatzen da. Zinemaren historialariek filmaren "kutsu modernoa eta bizia" eta "estilo bisual berritzailea" eta "jarrera sozial aurrerakoiak" azpimarratu dituzte.

Hurrengo urteetako Naruseren filmak zinemaren historialarik lan txikiagotzat hartu izan dituzte, hein batean gidoi eta antzezpen ahulak direlako, nahiz eta Jacobyk esperimentazio formala eta matrimonioaren erakundearekin jarrera eszeptikoa erakutsi zituela adierazten duen Avalancheko eta A Woman's Sorrows filmetan (1937an biak). Narusek geroago argudiatu zuen garai hartan ez zuela ausardiarik eskaini zizkioten proiektu batzuei uko egiteko, eta eduki ahula teknikan zentratzearekin konpentsatzeko saiakerak ez zuela funtzionatu.

Gerra urteetan zehar, Narusek bere biografo Catherine Russellek "proiektu seguruak" izendatzen zituenari eutsi zion baina gehienetan propaganda militarista eskatzen zuen filmak saihestu zitue. 1940ko hamarkadaren hasieran Narusek Sachiko Chibataz banandu egin zen. 1941ean, Hideko the Bus Conductor komedia zuzendu zuen Hideko Takaminerekin, gero bere ohiko aktore protagonista izango zena.

Gerraosteko karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1951ko Repastek zuzendariaren itzulera ekarri zuen eta Fumiko Hayashi emakume idazlearen ^[1] Lightning (1952) eta Floating Clouds (1955) lanen moldaketak egiten lehena izan zen. Pelikula horietan guztietan harreman zorigaiztokoekin edo familiako harremanekin borrokan ari ziren emakumeak agertzen ziren eta nazio mailako zinema sari entzutetsuak jaso zituzten. Late Chrysanthemums (1954), Hayashiren ipuin laburrak oinarritzat hartuta, lau geisha ohien istorioa kontatzen du eta gerraosteko Japonian finantza-murrizketekin aurre egiten haien zailtasunak. Saisei Murō eta Yasunari Kawabata-ren literaturan oinarritu ziren Older Brother, Younger Sister (1953) eta Sound of the Mountain (1954) drama familiarra, desegindako bikotearen erretratua.

1960ko hamarkadan, Naruseren produkzioa gutxitu egin zen artean (neurri batean gaixotasunaren ondorioz), zinemaren historialariek diote horrekin batera gai sentimentalak eta "melodrama modu ikusgarriagoan" gehiago jorratu zituela. Onna ga kaidan o noboru toki (1960, When a Woman Ascends the Stairs) bere negozioa sortzen saiatzen ari den tabernako azafata zahar baten istorioa kontatzen du eta A Wanderer's Notebook (1964) Fumiko Hayashi idazlearen bizitza jarraitzen du. Bere azken filma Midaregumo (Scattered Clouds edo Two in the Shadow, 1967) izan zen. Bi urte geroago, Naruse minbiziak jota hil zen, 63 urte zituela.

Naruse serioa eta uzkurra zela esan zuten, eta Tamai Masao zinemagilea bezalako bere kolaboratzaile gertukoenek eta iraupen luzekoek ere ez zuten berari buruz gauza askorik jakiten. Elkarrizketa oso gutxi eman zituen eta Akira Kurosawaren arabera, zuzendari oso ziurra zen, eta guztia bera kaxa egiten zuen platoan. Hideko Takaminek gogoratu zuen: "Eszena bat errodatzerakoan, ez zuen sekula esango zerbait ona, txarra, interesgarria edo hutsala zenik. Erabat aiherga zen. Bere 20 bat filmetan agertu nintzen, eta, hala ere, ez zidan sekula izan antzezteko argibiderik eman. " ^[3]

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mikio Naruseren filmografia
Urtea	Ingelesezko titulua	Japonierazko titulua	Rōmaji titulua	Oharrak
1930 hamarkadako film mutuak
1930	Mr. and Mrs. Swordplay	チャンバラ夫婦	Chambara fufu	Galduta. Intimate Love izenburupean ere.
	Pure Love	純情	Junjo	Galduta
	Hard Times	不景気時代	Fukeiki jidai	Galduta
	Love Is Strength	愛は力だ	Ai ha chikara da	Galduta
	A Record of Shameless Newlyweds	押切新婚記	Oshikiri shinkonki	Galduta
1931	Now Don't Get Excited	ねえ興奮しちゃいやよ	Nee kofun shicha iya yo	Galduta
	Screams from the Second Floor	二階の悲鳴	Nikai no himei	Galduta
	Flunky, Work Hard!	腰弁頑張れ	Koshiben gambare
	Fickleness Gets on the Train	浮気は汽車に乗って	Uwaki wa kisha ni notte	Galduta
	The Strength of a Moustache	髭の力	Hige no chikara	Galduta
	Under the Neighbours' Roof	隣の屋根の下	Tonari no yani no shita	Galduta
1932	Ladies, Be Careful of Your Sleeves	女は袂を御用心	Onna wa tamoto o goyojin	Galduta
	Crying to the Blue Sky	青空に泣く	Aozora ni naku	Galduta
	Be Great!	偉くなれ	Eraku nare	Galduta
	Chocolate Girl	チョコレートガール	Chokoreito garu	Galduta
	No Blood Relation	生さぬ仲	Nasanu naka
	The Scenery of Tokyo with Cake	菓子のある東京風景	Kashi no aru Tokyo no fûkei	Galduta. Publizitate film laburra.
	Moth-eaten Spring	蝕める春	Mushibameru haru	Galduta
1933	Apart From You	君と別れて	Kimi to wakarete
	Every-Night Dreams	夜ごとの夢	Yogoto no yume
	A Married Woman's Hairstyle	僕の丸髷	Boku no marumage	Galduta
	Two Eyes	双眸	Sobo	Galduta
	Happy New Year!	謹賀新年	Kingashinnen	Galduta
1934	Street Without End	限りなき舗道	Kagirinaki hodo
1930 hamarkadako film soinudunak
1935	Three Sisters with Maiden Hearts	乙女ごころ三人姉妹	Otome-gokoro sannin shimai
	The Actress and the Poet	女優と詩人	Joyu to shijin
	Wife! Be Like a Rose!	妻よ薔薇のやうに	Tsuma yo bara no yo ni	Kimiko izenburupean ere.
	Five Men in the Circus	サーカス五人組	Saakasu goningumi
	The Girl in the Rumor	噂の娘	Uwase no musume
1936	Man of the House	桃中軒雲右衛門	Tochuken Kumoemon
	The Road I Travel with You	君と行く路	Kimi to yuku michi
	Morning's Tree-Lined Street	朝の並木路	Asa no namikimichi
1937	A Woman's Sorrows	女人哀愁	Nyonin aishu
	Avalanche	雪崩	Nadare
	Learn from Experience, Part I	禍福前篇	Kafuku zempen
	Learn from Experience, Part II	禍福後篇	Kafuku kôhen
1938	Tsuruhachi and Tsurujiro	鶴八鶴次郎	Tsuruhachi Tsurujiro
1939	The Whole Family Works	はたらく一家	Hatarakku ikka
1939	Sincerity	まごころ	Magokoro
1940 hamarkadako filmak
1940	Travelling Actors	旅役者	Tabi yakusha
1941	A Face from the Past	なつかしの顔	Natsukashi no kao
	Shanghai Moon	上海の月	Shanhai no tsuki	Osatu gabeko metrajea mantentzen da.
	Hideko the Bus Conductor	秀子の車掌さん	Hideko no Shasho-San
1942	Mother Never Dies	母は死なず	Haha wa shinazu
1943	The Song Lantern	歌行燈	Uta andon
1944	This Happy Life	楽しき哉人生	Tanoshiki kana jinsei
1944	The Way of Drama	芝居道	Shibaido
1945	Until Victory Day	勝利の日まで	Shori no hi made	Galduta
1945	A Tale of Archery at the Sanjusangendo	三十三間堂通し矢物語	Sanjusangendo toshiya monogatari
1946	The Descendents of Taro Urashima	浦島太郎の後裔	Urashima Taro no koei
1946	Both You and I	俺もお前も	Ore mo omae mo
1947	Even Parting is Enjoyable	別れも愉し	Wakare mo tanoshi	Four Love Stories (Yottsu no kai no monogatari) film antologiaren zatia.
1947	Spring Awakens	春のめざめ	Haru no mezame
1949	The Delinquent Girl	不良少女	Furyo shojo	Galduta
1950 hamarkadako filmak
1950	Conduct Report on Professor Ishinaka	石中先生行状記	Ishinaka Sensei gyojoki
	Angry Street	怒りの街	Ikari no machi
	White Beast	白い野獣	Shiroi yaju
	Battle of Roses	薔薇合戦	Bara kassen
1951	Ginza Cosmetics	銀座化粧	Ginza gesho
	Dancing Girl	舞姫	Maihime
	Repast	めし	Meshi
1952	Okuni and Gohei	お国と五平	Okuni to Gohei
	Mother	おかあさん	Okasan
	Lightning	稲妻	Inazuma
1953	Husband and Wife	夫婦	Fufu
	Wife	妻	Tsuma
	Older Brother, Younger Sister	あにいもうと	Ani Imoto
1954	Sound of the Mountain	山の音	Yama no oto	The Thunder of the Mountain izenburupean ere.
1954	Late Chrysanthemums	晩菊	Bangiku
1955	Floating Clouds	浮雲	Ukigumo
1955	The Kiss	くちづけ	Kuchizuke	Women's Ways (Onna Doshi) film antologiaren zatia
1956	Sudden Rain	驟雨	Shūu
	A Wife's Heart	妻の心	Tsuma no kokoro
	Flowing	流れる	Nagareru
1957	Untamed	あらくれ	Arakure
1958	Anzukko	杏っ子	Anzukko
1958	Herringbone Clouds	鰯雲	Iwashigumo	Naruse's first color film
1959	Whistling in Kotan	コタンの口笛	Kotan no kuchibue	Kolorezko filma. Whistle in My Heart izenburupean ere.
1960 hamarkadako filmak
1960	When a Woman Ascends the Stairs	女が階段を上る時	Onna ga kaidan o agaru toki
	Daughters, Wives and a Mother	娘・妻・母	Musume tsuma haha	Color film
	The Flow of Evening	夜の流れ	Yoru no nagare	Kolorezko filma. Yuzo Kawashimarekin batera zuzendua.
	The Approach of Autumn	秋立ちぬ	Aki tachinu	Autumn Has Already Started izenburupean ere.
1961	As a Wife, As a Woman	妻として女として	Tsuma toshite onna toshite	Koloreko filma. The Other Woman izenburupean ere.
1962	A Woman's Place	女の座	Onna no za	The Wiser Age izenburupean ere.
1962	A Wanderer's Notebook	放浪記	Horoki	Her Lonely Lane izenburupean ere.
1963	A Woman's Story	女の歴史	Onna no rekishi
1964	Yearning	乱れる	Midareru
1966	The Stranger Within a Woman	女の中にいる他人	Onna no naka ni iru tanin	The Thin Line izenburupean ere.
1966	Hit and Run	ひき逃げ	Hikinige	Moment of Terror izenburupean ere.
1967	Scattered Clouds	乱れ雲	Midaregumo	Kolorezko filma. Two in the Shadow izenburupean ere.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ ^a ^b ^c ^d The best Japanese film of every year – from 1925 to now at the British Film Institute website. (Noiz kontsultatua: 4 January 2021).
↑ ^a ^b ^c ^d Russell, Catherine (2008). The Cinema of Naruse Mikio: Women and Japanese Modernity. Durham and London: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-4290-8.
↑ A dose of reality. .

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q1371306
Multimedia: Mikio Naruse / Q1371306

[bfi-1] The best Japanese film of every year – from 1925 to now at the British Film Institute website. (Noiz kontsultatua: 4 January 2021).

[:0-2] Russell, Catherine (2008). The Cinema of Naruse Mikio: Women and Japanese Modernity. Durham and London: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-4290-8.

[3] A dose of reality. .

[1]

[2]

[3]