Mintzeko proteina periferiko

Wikipedia, Entziklopedia askea
Proteina periferikoek mintzarekin eratzen dituzten lotura motak:
1) α-helize bat eta fosfolipidoen buru polarraren artean,
2) begizta hidrofoboa,
3) lipidazioz lorturiko lotura kobalentea,
4) ioi eta fosfolipidoen arteko elkarrekintza.
* Hauetaz gain proteina periferiko asko zuzenean transmintzezko proteinei lotzen zaizkie.

Mintzeko proteina periferikoak edo proteina estrintsekoak zelula mintzari lotuta baina bertan txertaturik edo integraturik ez dauden proteinak dira. Sarritan denboraldi baterako baino ez da izaten lotura. Hau oso erabilgarria da zelula seinaleztapena erregulatzeko[1].

Lipidozko geruza bikoitzean sarturik ez daudenez berauek isolatzeko mintz plasmatikoa suntsitu beharrik ez dago, gatz kontzentrazio altuko disoluzio bat erabiltzea nahikoa izaten da askatu daitezen (0'3M KCl adibidez[2]). Zelula mintzaren alde bietan ager daitezke, baina ugariagoak dira zitosolaren aldeko azaleran. Mintzean txertaturik dauden proteinak Mintzeko proteina integralak dira.

Mintzarekiko lotura mekanismoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Proteina batek lipido geruza bikoitzarekin elkarreragiten duenean sarritan konformazio aldaketak izaten ditu bere hirugarren mailako egituran.

  • Elkarketa hidrofobo ez-espezifikoa: Aingura gisa jarduten duten egitura hidrofoboak elkartzen zaizkio lipido geruzari. α-helize anfifilikoak, begizta apolarrak edo azilaturiko aminoazido erradikalak (gantz-azidoa gehitu zaienak) izan daitezke lipidoekin harremantzen diren proteina zatiak[3].
  • Lotura kobalentedun lipido aingurak: Proteina prenilatuen edo azilatuen kasua da. Hauek zitosolari begira dagoen geruzan ainguraturik daude eta terpeno bati (proteina prenilatua) edo gantz-azido bati lotzen zaizkio[4], miristatoari (proteina miristoilatuak[5]) edo palmitatoari (proteina palmitoilatuak) gehienetan. Gantz-azido hauek Golgi aparatuan gehitzen zaizkie mintzean behar duten tokian kokatu daitezen[6].
  • Proteina-lipido lotura espezifikoa: Proteina batzuek lipido molekula zehatzak bilatzen dituzte zelula mintzean eta haiei bakarrik lotzen zaizkie[7]. Lipidoaren eta proteinaren artean hidrogeno zubiak, Van der Waalsen indarrak eta lotura hidrofoboak gertatzen dira. Aspartato edo glutamato aminoazidoen erradikalek lipidoen fosfato taldearekin elkarreraegiten dute kaltzio ioiak (Ca2+) zubi gisa erabiliz. Zubi ionikoa esaten zaio honi. Kaltzio zubiak egonkorrak izaten dira kaltzioa proteinari elkartzen bazaio lipidoarekin elkarreragin aurretik.
  • Proteina-lipido arteko elkarreragin elektrostatikoak: Karga positiboa duten aminoazidoen erradikalak eta mintz plasmatikoan dauden fosfolipidoen karga negatiboen artean gertatzen da. Zelula mintzaren alde zitoplasmatikoan eta mitokondrioen mintzetan gertatzen da, baita bakterioen mintzetan ere. Elkarreragin elektrostatiko hauek zerikusi handia dute elektroi garraio kateetan, C zitokromoan bereziki. Dena dela disoluzioaren ioi kontzentrazioaren menpe dauden loturak dira[8].

Funtzioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Proteina periferikoek hainbat funtzio betetzen dituzte:

Motak eta adibideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Entzimak: Hainbat proteina katalizatzaileak dira eta zelula mintzeko osagaiak metabolizatzen dituzte.
  • Mintzeko itu domeinuak: Lipidoak eta proteinak espezifikoki elkartzen dituzten domeinuak dira.
  • Egitura domeinuak: Ioi zubien bidez lipidoak eta proteinak elkartzen diren domeinuak dira, adibidez anexinak, sinapsinak, sinukleinak eta espektrinak.
  • Molekula hidrofobo txikien garraiatzaileak: Molekula apolar edo anfipatiko txikiak mintz batetik bestera garraiatzen dituzte, adibidez fosfatidilinositola, tokoferola, gangliosidoak, glikolipidoak, esterolaren deribatuak, erretinola, gantz-azidoak...
  • Elektroi garraiatzaileak: Elektroi garraio katean dauden proteina periferikoak dira, adibidez zitokromoak.
  • Hormonak, toxinak, peptido antimikrobialak...: Mintzari lotzen zaizkie beren helburua den proteina aurkitu artean.
  • Seinalearen transduktoreak: Proteina hartzaile batek jasotzen duen seinalea zelula barnera pasatzen dute, adibidez G proteinak.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ David S. Cafiso. (2005). Structure and interactions of C2 domains at membrane surfaces. Protein-Lipid Interactions: From Membrane Domains to Cellular Networks. Chichester: John Wiley & Sons., 403–422 or. ISBN 3-527-31151-3..
  2. ↑ «Proteína_periférica_de_membrana» www.quimica.es (Noiz kontsultatua: 2020-01-16).
  3. ↑ Hanakam, Frank; Gerisch, Günther; Lotz, Sandra; Alt, Thomas; Seelig, Anna. (1996-01-01). «Binding of Hisactophilin I and II to Lipid Membranes Is Controlled by a pH-Dependent Myristoyl−Histidine Switch» Biochemistry 35 (34): 11036–11044.  doi:10.1021/bi960789j. ISSN 0006-2960. (Noiz kontsultatua: 2020-01-16).
  4. ↑ «Proteínas Secretadas y Asociadas a la Membrana Celular» www.themedicalbiochemistrypage.org.
  5. ↑ «N-miristoilación (Myr) y modificaciones N-terminal de proteínas de Arabidopsis thaliana | EEZ - Estación Experimental del Zaidín CSIC» www2.eez.csic.es (Noiz kontsultatua: 2020-01-15).
  6. ↑ «Las proteínas van donde deben gracias a un proceso simple» www.madrimasd.org.
  7. ↑ Cho, Wonhwa; Stahelin, Robert V.. (2005-05-03). «Membrane-Protein Interactions in Cell Signaling and Membrane Trafficking» Annual Review of Biophysics and Biomolecular Structure 34 (1): 119–151.  doi:10.1146/annurev.biophys.33.110502.133337. ISSN 1056-8700. (Noiz kontsultatua: 2020-01-16).
  8. ↑ «Redirecting» linkinghub.elsevier.com (Noiz kontsultatua: 2020-01-16).
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Mintzeko_proteina_periferiko&oldid=8116122"(e)tik eskuratuta