Edukira joan

Paloma del Río

Wikipedia, Entziklopedia askea
Paloma del Río

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakPaloma del Río Cañadas
JaiotzaMadril, 1960ko apirilaren 4a (64 urte)
Herrialdea Espainia
Talde etnikoaMediterranean race (en) Itzuli
Lehen hizkuntzagaztelania
Hezkuntza
HeziketaSanta Teresa de Jesús konpainia
Faculty of Information Sciences (Complutense University of Madrid) (en) Itzuli
(1981 - 1986) Q67146338 Itzuli : kazetaritza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakkazetaria eta kirol esataria
Lantokia(k)Torrespaña (RTVE) (en) Itzuli
Enplegatzailea(k)Quirónsalud  (1978 -  1986)
Radiotelevisión Española  (1986 -  2023)
Jasotako sariak
IMDB: nm4292244 Twitter: PalomadelrioTVE Instagram: palomatve Edit the value on Wikidata
Berdintasuna Jardunaldia RTVE-n: Ines Alberdi, Paz Castro, Ana Blanco, Paloma del_Río..., 2018

Paloma del Río Cañadas (Madril, 1960ko apirilaren 4a) madrildar kazetaria, idazlea eta ekintzailea da.[1] Bere ahotsa jarri du Televisión Españolako gimnasia erritmikoko, gimnasia artistikoko, patinaje artistikoko eta hipikako lehiaketen transmisioetan. Hainbat kargu izan ditu TVEko Kirol Zuzendaritzan; erredaktore nagusia (2009) eta Kirol Programen zuzendaria (2009-2013). Babesletza eta Federazioen koordinatzailea da.

Europako eta Munduko hainbat txapelketa kontatu ditu, baita udako 9 joko olinpiko eta neguko 6 ere. 2015. urtean Kirol Merituaren Errege Ordenaren Urrezko Domina eman zitzaion eta urte horretan bertan Enredando en la memoria izeneko bere autobiografia argitaratu zuen.[2]

Espainiako kazetaritzan aitzindari diren emakumeen belaunalditzat hartzen da, Mari Carmen Izquierdo, Mercedes Milá, María Antonia Martínez, Elena Sánchez Caballero, Olga Viza, Mari Cruz Esteban edo María Escariorekin batera.[3]

2024ko uztailaren 2an Kulturak Espainiako Telebista Sari Nazionala eman zion eta 30.000 € hitz hauekin:[4]

«Emakume aitzindaria izan da kirol kazetaritzaren esparruan, aniztasunaren bozgorailua eta erreferentea Espainian kirol kazetaritzan aritzen diren pertsona guztientzat.»[4]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Batxilergoa amaitu ondoren, klinikako laguntzaile izateko ikastaroa egin zuen eta Madrilgo Ruber Klinikako ZIUko gaueko txandan hasi zen lanean, ikasketak ordaintzeko. Aisialdian UBIko ikasketekin jarraitu zuen, eta Madrilgo Complutense Unibertsitatean hasi zuen kazetaritza-karrera, lana utzi gabe. Bigarren espediente onenarekin amaitu zuen karrera; beraz, 1986an RTVEko Institutuaren beka bat lortzeko aukera izan zuen, telebistako praktikak egiteko, albistegietako kirol atalean. Hilabete gutxira, oposizio batzuk gainditu zituen etaTelevisión Españolan zuen postuan jarraitu zuen.

Lan ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Informazio-zerbitzuen barne-birmoldaketa baten ondoren, kirol-transmisioak egiten hasi zen; lehenengoa mahai-teniseko partida bat izan zen Sevillan. Hurrengo hilabetean, 1987ko ekainean, La 2erako Palma Mallorcako Gimnasia Erritmikoko Espainiako Banakako Txapelketa (María Escarioren ordez, albistegiak aurkezten hasi baitzen) transmititu zuen, eta, harrezkero, diziplina horretako beste hainbat ekitaldi komentatu zituen, hala nola Gimnasia Erritmikoko Munduko Txapelketa, Europako Gimnasia erritmiko Txapelketa, Guadalajarako Munduko Gimnasia erritmiko Txapelketa (2016-2018) edo Euskalgym (2017). Geroago gimnasia artistikoa ere transmititzen hasi zen (Olga Vizaren ordez, BartzelonanEstadio 2 saioa aurkezten hasi baitzen). 1988tik 1989ra, Paloma del Río Domingo Deporte saioko zuzendariordea izan zen. Handik gutxira hipika transmititzen hasi zen, eta 1994az geroztik patinaje artistikoa. Urteetan zehar, zenbait aldiz izan du laguntza diziplina horietako kirolari ohien iruzkingile gisa, hala nola José Novillo gimnasia artistikoko emanaldietan, edo Susana Mendizábal, Maisa Lloret, María Martín edo Almudena Cid gimnasia erritmikoko saioetan.[5]

2005 eta 2008 bitartean, Olinpiar programaren editorea izan zen. ADO 2008 eta gero Pekingo 2008ko Udako Olinpiar Jokoen transmisioen erredakzioko burua izan zen.[6][7] 2011ko irailean Kirol Merituaren Errege Ordenako Zilarrezko Domina eman zioten María Escariorekin batera.[8]

Paloma RTVEren estudioetan, Torrespañan, Hijas de Cynisca dokumentalerako (2019).

2015eko abuztuaren 31n, Kirol Merituaren Errege Aginduaren Urrezko Domina eman zitzaion, Kirol Kontseilu Gorenak emana, eta hura jaso zuen lehen kazetaria izan zen.[2] Urte bereko azaroaren 16an CSDren egoitzan kirol-memoriak eta memoria pertsonalak kontatu zituen Libros.com argitaletxeak argitaratu zuen Enredando en la memoria liburuan. Ekitaldi horretan bertan eman zitzaion Kirol Merituaren Errege Ordenako Urrezko Domina.[9] 2017. urteko ekainean, Harrotasunaren Jokoen enbaxadorea izan zen.[10] 2017ko irailaren 17an Espainiako Irrati Nazionaleko No es un día cualquiera saioan, kirol-atal bat elkarlanean hasi zen.[11] Hainbat hitzaldi, mahai-inguru, txosten eta kirol masterretan hizlari izan da, besteak beste, Emakumea eta Kirola, gutxiengoen kirola eta Olinpismoa ri buruz hitz egiteko.

2018ko uztailean, RTVEko lehendakaritzarako kandidatura iragarri zen, baina abenduan ez zuen azken gortea pasatu, eta erakunde publikoko lehendakari izateko 20 hautagaien zerrendatik kanpo geratu zen. Ondoren, berak eta baztertutako beste hautagai batzuek errekurtsoa aurkeztu zuten ebazpen horren aurrean.[12][13]

2021eko abuztuan, Tokio 2020ko Udako Olinpiar Jokoetan, iruzkingile olinpikoaren etapa amaitu zuen, Parisko 2024ko Udako Olinpiar Jokoetarako erretiratuta egongo baita. Munduko lehiaketen eta Europako ekitaldien transmisioetan jarraitzen du.[14]

Bizitza pertsonala

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2015eko ekainean, La Otra Crónica El Mundo egunkariak egindako Espainiako 50 homosexual garrantzitsuenen zerrendan agertu zen.[15] Munduko Harrotasunaren Astean (2017), elkarrizketa batean azaldu zuen bere egoera sexualaren normaltasuna: «Inoiz ez nuen pentsatu lotsatu behar nuenik lesbiana izateagatik», eta horretarako Martina Navratilova erreferentea izan dela adierazi zuen.[16]

Estalitako lehiaketa nabarmenen zerrenda

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sariak, aintzatespenak eta goraipamenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Paloma (erdian), Urrezko Neskatoekin eta Ekipasoaz batera, Kirol Merituaren Errege Agindua ematean (2015).
  • 1982an Madrilgo Erkidegoak emandako 2. Arturo Barea Gazte Eleberriaren Saria, Nunca tendrás los ojos de la serpiente eleberriagatik.
  • Ondas 1988 saria, TVEko gainerako operatiboarekin partekatua, Seuleko Olinpiar Jokoenen estalduragatik (1988)
  • 2011n Kirol Merituaren Errege Aginduaren Zilarrezko Domina, Kirol Kontseilu Gorenak emana
  • 2011n Espainiako Telebista Zientzien eta Arteen Akademiaren 2011ko Talentu Saria
  • 2012an AIPSren (Kirol Kazetarien Nazioarteko Elkartea) aintzatespena, hamar Olinpiar Joko baino gehiago bete dituzten beste kazetari batzuekin batera.[17]
  • 2014an Emakumeen Lasterketa Saria Madril 2014[18]
  • 2014an Prentsa, irrati eta telebista saria, Cornellá de Llobregateko Udalak emana[19]
  • 2015ean Kirol Merituaren Errege Aginduaren Urrezko Domina, Kirol Kontseilu Gorenak emana [2]
  • 2015ean Kiroleko komunikatzaile onena Emakumea, Kirola eta Enpresa Sarietan, Emakume, Kirol eta Enpresa I. Kongresu Iberikoan[20]
  • 2015ean Juan Manuel Gozalo saria, Espainiako Batzorde Olinpikoak emana [21]
  • 2016an AIPSren (Kirol Kazetarien Nazioarteko Elkartea) aintzatespena, 10 Olinpiar Joko baino gehiago bete dituzten beste kazetari batzuekin batera [22]
  • 2016an Onda cero Almeriako Kirolaren XIX. Galako sari berezia[23]
  • 2017an Sari berezia Segoviako Kirol Prentsaren XXIII. Kirol Galan[24]
  • 2018an «BaezaDiversa» saria, Kirol modalitatean, Baezako Udalak emana[25]
  • 2019an Ondas saria, aurkezle onenari[26]
  • 2020an Pilar Narvión saria, La Comarca Komunikazio Taldeak emana.[27]
  • 2021ean Kritikaren Iris saria, Espainiako Telebista Zientzien eta Arteen Akademiak emana[28]
  • 2021ean Woman eta Sport-ek Woman-Sport Kiroleko Emakumearen I. Sarietan emandako Komunikazio Saria [29]
  • 2021ean Emakume kirolariaren zabalkundea eta sustapena, Madrilgo Udalak Emakume Kirolarien III. Galan emandakoa[30]
  • 2022an Kirolaren kategoriako saria X. Alegría de Vivir sarietan[31]
  • 2022an «Bilbo Bihotzean» saria, Radio Bilbaok Bikaintasunaren Radio Bilbao Sarietan emandakoa[32]
  • 2022ko irailean Nazioarteko saria Kirolari baten babeslea.
  • 2022ko azaroan ILVA Ikuspen Lesbikoko Nazioarteko Saria, Lesbianen Europako Erakundeak eta LesWorking-ek emana
  • 2022ko azaroan Charte 100 saria, 18 laguni (horietako 10 kirolari ezinduak) Afganistanetik ateratzen laguntzeagatik. Kanarietako Enpresaburuen Elkarteak emandakoa.
  • 2022ko azaroan Fundación España Activa saria, komunikatzaile onenari. Fundación España Activak emandakoa.

Argitalpenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 1982an Nunca tendrás los ojos de la serpiente/ Inoiz ez dituzu sugearen begiak izango.
  • 2015ean Enredando en la memoria/ Memorian sartuta (2015). Liburuak.com. ISBN ά16616-08-4
  • 2019an El papel de las mujeres en el deporte/ Emakumeen eginkizuna kirolean. Santillana argitaletxea. ISBN ά680-4751-5
  • 2021ean Más que olímpicas/ Olinpikoak baino gehiago. Libros Cupula argitaletxea. ISBN ά480-2753-7

Gainera, Jorge García Garcíaren "El origen del deporte femenino en España/ Emakumeen kirolaren jatorria Espainian (2015)" hitzaurrea eta Rubén Guerreroren Nosotras. Historias del olvidado deporte femenino/ Gu. Emakumezkoen kirol ahaztuaren gertaerak lanen epilogoa idatzi ditu. (2018).[33]

Filmografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filmak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Filmak
Urtea Titulua Pertsonaia Oharrak Zuzendaria
2016 La satisfacción es para siempre Bera (ahotsa) Freixeneten sustapenerako dokumental-film laburra Jorge Palomar
2018 Más que plata Bera (ahotsa) Film labur dokumentala Carlos Agulló
2019 Hijas de Cynisca Berak Dokumentala Beatriz Carretero

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Paloma del Río: "Vivir el deporte es la mejor manera de comunicarlo". .
  2. ↑ a b c Anuncio de concesión de la Medalla de Oro de la Real Orden del Mérito Deportivo. 31 de agosto de 2015.
  3. ↑ "No creo que Del Bosque le diga a Ramos 'sé un hombre y ponme un gin tonic'” - S Moda EL PAÍS. 30 de junio de 2015.
  4. ↑ a b (Gaztelaniaz) Colpisa, Agencia. (2024-07-03). «La periodista Paloma del Río, voz del deporte minoritario, Premio Nacional de Televisión» diariodenavarra.es (Noiz kontsultatua: 2024-07-09).
  5. ↑ Entrevista. Paloma del Río: “El Olimpismo es lo más grande que he podido vivir”. 10 de febrero de 2014.
  6. ↑ Los Blogs de RTVE: Paloma del Río. .
  7. ↑ Paloma del Río: “Los derechos de deportes nunca son rentables para las televisiones. Está sobredimensionado”. 18 de febrero de 2012.
  8. ↑ María Escario y Paloma del Río, de TVE, Medalla de Plata del Mérito Deportivo. 2 de septiembre de 2011.
  9. ↑ Paloma del Río: "Me preocupa el futuro del deporte español a partir de Río 2016". 16 de noviembre de 2015.
  10. ↑ La periodista Paloma del Río será embajadora de los Juegos del Orgullo 2017. .
  11. ↑ No es un día cualquiera: Paloma del Río. 17 de septiembre de 2017.
  12. ↑ Paloma del Río, la mítica voz del deporte, candidata a presidenta de RTVE: "Tenemos que volver a ser referencia". 30 de julio de 2018.
  13. ↑ Juanma Romero, Paco Lobatón y Eladio Jareño, entre los candidatos definitivos a presidir RTVE. 10 de diciembre de 2018.
  14. ↑ Fernández, Noemí. (2021-08-09). «Paloma del Río se despide emocionada de los Juegos Olímpicos» HOLA.
  15. ↑ Paloma del Río: 'Los deportistas gays se quedan en la retaguardia'. 27 de junio de 2015.
  16. ↑ Bas, Javier J.. (23 de junio de 2017). "Nunca pensé que tuviera que avergonzarme por ser lesbiana". .
  17. ↑ La periodista de TVE Paloma del Río, premiada por la Asociación Internacional de Periodistas Deportivos. 2 de agosto de 2012.
  18. ↑ La Carrera de la Mujer Madrid 2014 vestirá de corto a 30.000 runners femeninas. 29 de abril de 2014.
  19. ↑ Paloma del Río, de TVE, Premio de Prensa, Radio y Televisión del Ayuntamiento de Cornellà de Llobregat. 5 de junio de 2014.
  20. ↑ Los I Premios Mujer, Deporte y Empresa reconocen el trabajo femenino. 12 de noviembre de 2015.
  21. ↑ Premio Juan Manuel Gozalo a Paloma del Río. 16 de diciembre de 2015.
  22. ↑ HRH Prince Albert of Monaco to join celebration of AIPS Journalists on the Podium. 7 de agosto de 2016.
  23. ↑ Onda Deportiva Almería. 4 de noviembre de 2016.
  24. ↑ La prensa deportiva de Segovia celebró la Gala del Deporte. 4 de febrero de 2017.
  25. ↑ Baeza por la Diversidad. 14 de septiembre de 2018.
  26. ↑ ONDAS 2019 | Carlos Franganillo, Paloma del Río y la serie 'Boca Norte' de Playz, de RTVE, Premios Ondas 2019. 16 de octubre de 2019.
  27. ↑ Paloma del Río recoge el primer premio periodístico Pilar Narvión. 19 de septiembre de 2020.
  28. ↑ Paloma del Río, Premio Iris de la Crítica 2021. 12 de julio de 2021.
  29. ↑ Premio Comunicación: Paloma del Río, una periodista de referencia. 25 de octubre de 2021.
  30. ↑ Madrid celebra la III Gala Mujeres Deportistas y homenajea a mujeres "poderosas" en el deporte. 23 de noviembre de 2021.
  31. ↑ Paloma del Río, María Eizaguirre y Eva Mora, 'Premios Alegría de Vivir' 2022. 22 de marzo de 2022.
  32. ↑ Paloma Del Río: "Bilbao es la única ciudad por la que me desarraigaría". 23 de marzo de 2022.
  33. ↑ Pioneras del deporte femenino en España. .

Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Paloma_del_Río&oldid=9847291"(e)tik eskuratuta