Edukira joan

Suzanne Corkin

Wikipedia, Entziklopedia askea
Suzanne Corkin
Bizitza
JaiotzaHartford, 1937ko maiatzaren 18a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaDanvers, 2016ko maiatzaren 24a (79 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: gibeleko minbizia
Hezkuntza
HeziketaSmith College
McGill Unibertsitatea 1964) Doktoretza
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakneurozientzialaria eta psikologoa
Enplegatzailea(k)Massachusetts Institute of Technology
InfluentziakBrenda Milner (en) Itzuli

Suzanne Corkin (Hartford,1937ko maiatzaren 18a - Danvers, 2016ko maiatzaren 24a)[1] neurozientziako irakasle estatubatuarra izan zen Massachusetts-eko Teknologia Institutuko (MIT) Zientzia Zerebral eta Kognitiboen Sailean.[2] Neuropsikologian eta neurozientzia kognitiboan akademiko nabarmena izan zen. Giza memoriari buruzko ikerketagatik nabarmendu zen batez ere, Alzheimer gaixotasuna, Parkinsonen gaixotasuna eta amnesia duten pazienteengan aztertu baitzuen. Henry Molaisonen kasua bereziki aztertu zuen 1962tik 2008ra, eta Permanent Present Tense: The Unforgettable Life of the Amnesic Patient, H.M. liburuan eman zituen azalpenak (2013).[3][4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Suzanne Corkin Suzanne Janet Hammond jaio zen Hartforden, Connecticut, Lester eta Mabelle Dowling Hammonden alaba bakarra.[1][2] Massachusettseko Smith Collegen psikologia ikasi zuen eta doktoretza lortu zuen Montrealgo (Kanada) McGill Unibertsitatean, Brenda Milner-ek gainbegiratuta. Henry Molaison aztertu zuen, kontrolatu gabeko krisi-epileptikoengatik garuneko kirurgia baten ondorioz oroimen-galera larria jasan zuena.[5] Corkinek 1962an ezagutu zuen, eta bere ukimen-zentzumenari buruzko oroimena probatu zuen. Ikerketa hau, Funtzio somestesikoa garuneko kalte fokalaren ondoren, bere doktoregoko gai bihurtu zen.[6]

Ibilbide profesionala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Doktoratu ondoren, 1964an AEBetako Massachusettseko Teknologia Institutura (MIT) joan zen, Hans-Lukas Teuberren laborategira. 1977an, Teuber hil zenean, Corkin giza neuropsikologiako laborategiko zuzendari bihurtu zen, eta, 1981ean, biziarteko unibertsitateko irakasle.

Corkinek Portaeraren Neurozientziaren Laborategia zuzendu zuen, eta funtsezko ekarpenak egin zituen neurozientzia kognitiboan, Parkinsonen gaixotasunean, Alzheimerren gaixotasunean eta aldi baterako lobulu tenporalean sortzen diren urruneko oroitzapenen berreskurapenean sortzen diren memoria-defizitak argitzeko.

Giza neuroirudiaren metodoak hartu zituen lehen pertsonetakoa izan zen, giza memoriaren forma desberdinen eta memoria-sareetan adinarekin eta gaixotasunarekin lotutako aldaketen oinarri neuronalak argitzeko.[6] Erresonantzia magnetiko funtzional eta estrukturaleko metodoak erabili zituen.[7] Bere laborategiko azken argitalpenetako batzuek erresonantzia magnetiko estruktural anitzeko metodo baten onurak jakinarazi zituzten substantzia beltzaren eta oinarrizko garunaren bolumenak neurtzeko Parkinson gaixotasuna duten pazienteetan (Ziegler eta Corkin, 2013; Ziegler et al., 2013).

Corkinek H.M. paziente amnesikoarekin lanean jarraitu zuen, bere nortasuna babestuz 2008an hil zen arte, orduan bere nortasuna Henry Molaison zela jakin baitzen.[8] 2013ko Permanent Present Tense (Betiko orainaldian harrapatuta) liburuan kontatu zuen Henryren istorioa.[9][10][11]

Zientzian emakumeak eta gutxiengoak defendatzeagatik aintzatetsia izan zen.[12] 150 ikerketa-artikulu baino gehiago argitaratu zituen, eta 10 libururen egile edo egilekide izan zen.[3][13] MITen eman zuen denboran, lehen mailako aholkularia izan zen 17 urtez, eta institutu eta departamentuetako hainbat batzordetan aritu zen.

Charles Corkinekin ezkondu eta dibortziatu egin zen. Hiru seme-alaba izan zituen: Damon, J. Zachary eta Jocelyn Corkin. Gibeleko minbiziak jota hil zen Danversen, Massachusettsen, 2016ko maiatzaren 24an, 79 urte bete eta sei egunera.[2][6]

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sari ugari jaso zituen bere ikerketagatik, Osasun Institutu Nazionalen MERIT saria eta American Psychological Association-en Division on Aging Baltes Distinguished Research Achievement Award saria barne. 2011n, Brain and Cognitive Sciences Graduate Advising Award saria jaso zuen MIT-en.[1]

New York Times egunkariaren artikulu eztabaidagarria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2016ko abuztuaren 7an Luke Dittrich-en New York Times egunkarian idatzitako artikulu batek zalantzan jarri zuen Suzanne Corkinen etika Henry Molaisoni buruzko ikerketetan. Txosten horrek iradoki zuen H.M.-k aurretik zegoen lobulu frontaleko lesioa zuela ezkutatu zuela; ez zuen aurkitu genetikoki hurbilen zegoen ahaidea baimena lortzeko (legezko prozedurek, horren ordez, urruneko ahaide bat izendatu zuten tutore). Dittrichen arabera, H.M.ri buruzko material originala eta argitaratu gabeko datuak ere desagerrarazi zituen.[14]

Ehunka neurozientifikok gutun bat sinatu zuten Dittrichen artikulua partziala eta engainagarria zela iradokiz, eta, 2016ko abuztutik, MITek eta Dittrichek joan-etorriko adierazpenak argitaratu zituzten.[15][16] Dittrich eta Corkinen arteko tirabirak ezagunak zirenez, kritikari batzuek mendeku pertsonaltzat jo dute Dittrichen liburua.[17] Hala ere, beste batzuek aldeko iritzia eman zuten Patient HM: A Story of Memory, Madness, and Secrets Family liburuari buruz.[18][19]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c (Ingelesez) «Professor Emerita Suzanne Corkin dies at 79» MIT News | Massachusetts Institute of Technology 2016-06-01 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  2. ↑ a b c (Ingelesez) Carey, Benedict. (2016-05-28). «Suzanne Corkin, Who Helped Pinpoint Nature of Memory, Dies at 79» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  3. ↑ a b (Gaztelaniaz) Stadler, Marta Macho. (2017-05-18). «Suzanne Corkin, neurocientífica» Mujeres con ciencia (Noiz kontsultatua: 2024-06-05).
  4. ↑ «Cienciaes.com: Atrapado en un eterno presente. | Podcasts de Ciencia» cienciaes.com (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) Sebastián, María Victoria. (2009-01-29). «Henry Gustav Molaison (H. M.), el paciente con amnesia "pura"» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  6. ↑ a b c Geoff Watts. (2016). «Obituary Suzanne Corkin».. he Lancet 388 (10042): 336..
  7. ↑ «Técnica de RM optimiza rastreo para tratamiento de Parkinson» Medimaging.es 2013-02-21 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  8. ↑ «H. M., an Unforgettable Amnesiac, Dies at 82 - Obituary (Obit) - NYTimes.com» web.archive.org 2014-07-15 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  9. ↑ (Ingelesez) Corkin, Suzanne. (2013-05-15). Permanent Present Tense: The man with no memory, and what he taught the world. Penguin Books Limited ISBN 978-0-14-193156-2. (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  10. ↑ ««What's new with the amnesic patient H.M.?»». Nature Reviews Neuroscience..
  11. ↑ ««Acquisition of motor skill after bilateral medial temporal-lobe excision»». Neuropsychologia..
  12. ↑ Cronin-Golomb, Alice. (2013). ««The Elements of Style: A Tribute to Suzanne Corkin».» direct.mit.edu (Journal of Cognitive Neuroscience (MIT Press Journals) 25 (1): 143-155.) (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  13. ↑ «Suzanne Corkin (Massachusetts Institute of Technology, Cambridge)». ResearchGate..
  14. ↑ (Ingelesez) Dittrich, Luke. (2016-08-03). «The Brain That Couldn’t Remember» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  15. ↑ (Ingelesez) «Faculty at MIT and beyond respond forcefully to an article critical of Suzanne Corkin» MIT News | Massachusetts Institute of Technology 2016-08-09 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  16. ↑ «LETTER/STATEMENT SUBMITTED TO THE NEW YORK TIMES ON AUGUST 9, 2016 FROM PROF. JAMES J. DICARLO, HEAD, DEPARTMENT OF BRAIN & COGNITIVE SCIENCES AT MIT | Brain and Cognitive Sciences» web.archive.org 2020-01-15 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  17. ↑ (Ingelesez) Stark, Laura. (2016-08-19). «Memory lane Patient H.M. A Story of Memory, Madness, and Family Secrets Luke Dittrich Random House, 2016, 464 pp.» Science 353 (6301): 757–757.  doi:10.1126/science.aag2904. ISSN 0036-8075. (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  18. ↑ «Book Review: "Patient H.M." - Neuroskeptic» web.archive.org 2018-07-07 (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).
  19. ↑ (Ingelesez) STAT, Sharon Begley. «MIT Challenges The New York Times over Book on Famous Brain Patient» Scientific American (Noiz kontsultatua: 2024-06-04).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Suzanne_Corkin&oldid=9814113"(e)tik eskuratuta