Tahmasp II.a

Tahmasp II.a
	; Irudi gehiago
Xah	; 1729 - 1732ko irailaren 7a
Xah
Bizitza
Jaiotza	Isfahan, 1704ko abenduaren 3a
Herrialdea	Iran
Heriotza	Sabzevar, 1740ko otsailaren 11 (35 urte)
Familia
Aita	Sultan Hussein
Seme-alabak	ikusi Abbas III.a Persiakoa;
Anai-arrebak	ikusi Raziya Sultan (en) ;
Leinua	Safavi
Jarduerak
Jarduerak	subiranoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	islama

Tahmasp II.a (persieraz: طهماسب یکم‎, Ṭahmāsb; 1704? -Sabzevar, 1740ko otsailaren 11) safaviden dinastiako Irango xah izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tahmasp Sultan Husseinen semea zen, garai hartan Irango xah zea. 1722an afganiarrek Hussein abdikatzera behartu zutenean, Tahmasp printzeak tronua aldarrikatu nahi izan zuen. Isfahan hiriburuko setioaren ondoren, Tabrizera ihes egin zuen, non gobernu bat ezarri zuen. Kaukasoko musulman suniten laguntza lortu zuen (antzinako lezgin matxinoak barne), baita Qizilbash tribu batzuena ere (Afganistandar jatorrikoak barne, Irango gobernari izango zen Nadir Xahren agindupean).

1722ko ekainean, Petri Handiak, ondoko Errusiar Inperioko tsarrak, gerra deklaratu zion Irani, Kaspiar Itsasoko eta Kaukasoko eskualdeetan errusiar eragina zabaltzeko eta bere aurkariak, Otomandar Inperioa, lurralde berrien anexiotik onura ateratzea eragozteko, gero eta gainbehera doan afxariden dinastiaren kontura.

Errusiaren garaipenaren ondoren, Tahmaspek, iparraldeko Kaukasoko lurraldeak, Transkaukasia eta gaur egungo Iran kontinentalaren iparraldea eman behar izan zizkien, Derbent (Dagestango hegoaldea) eta Baku hiriak eta bere inguruko lurrak barne hartuz, baita Gilan, Shirvan, Mazandaran eta Gorgan probintziak ere, San Petersburgoko Itunaren bidez (1723).^[1]

Tahmaspek, Otomandar Inperioagatik eta Errusiar Inperioagatik ere errekonozimendua irabazi zuen, bakoitza bestearengan kezkatuta, Iranen eragin handia irabaziz.

1729an, Tahmaspek kontrola mantendu zuen bere erresumaren zati handi batean. 1731ko otomandar kanpaina arduragabearen ondoren, 1730-1736ko turko-pertsiar gerran, Nadir Xah zenak 1732an kargutik kendu zuen bere seme Abbas III.aren alde; 1740an Reza-qoli Mirzak Nadir Xahren seme zaharrenak Sabzevarren biak hil zituen.