Trento
| Trento Trento | |||
|---|---|---|---|
| Italiako udalerria | |||
 | |||
| |||
| Administrazioa | |||
| Estatu burujabe |  Italia | ||
| Eskualdea |  Trentino-Adige Garaia | ||
| Probintzia |  Trentoko probintzia autonomoa | ||
| Alkatea | Alessandro Andreatta | ||
| Izen ofiziala | Trento | ||
| Jatorrizko izena | Trento | ||
| Posta kodea | 38121, 38122 eta 38123 | ||
| ISTAT kodea | 022205 | ||
| Herriburua | Trento (en)  | ||
| Geografia | |||
| Koordenatuak | 46°06′N 11°06′E / 46.1°N 11.1°E46°06′N 11°06′E / 46.1°N 11.1°E | ||
 | |||
_2018.svg) | |||
| Azalera | 157.88 km² | ||
| Altuera | 190 m | ||
| Mugakideak | Aldeno, Cavedine, Garniga Terme, Giovo, Lavis, Pergine Valsugana, Villa Lagarina, Besenello, Civezzano, Cimone, Vallelaghi (en) , Madruzzo (en) , Albiano eta Altopiano della Vigolana (en) | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 117.997 (2018ko urtarrilaren 1a) 580 (2017) | ||
| Dentsitatea | 747,38 bizt/km² | ||
| Informazio gehigarria | |||
| Telefono aurrizkia | 0461 | ||
| Ordu eremua | UTC+01:00, UTC+02:00 eta Europa Erdialdeko Ordua | ||
| Hiri senidetuak | Kempten, Sławno, Charlottenburg-Wilmersdorf, Huatusco (udalerria), Znojmo, Prague 1 (en) , Resistencia, Donostia, Chieti eta Praga | ||
| Katastro kodea | L378 | ||
| Sailkapen sismikoa | 3 (Txikia) | ||
| Matrikula | TN | ||
| Hizkuntza ofiziala | italiera | ||
| comune.trento.it | |||
Trento[1] (italieraz: Trento; alemanez: Trient) Italia iparraldeko hiria da, Trentino-Adige Garaia eskualde autonomoko eta izen bereko probintziako hiriburua. Bolzano hiriaren hego-mendebalean, Adige ibaiaren ertzean, kokatzen da, mendiek inguratua. Merkataritza, turismoa eta industria (janari industria, ehungintza, zurgintza, makineria) dira ekonomia jarduera nagusiak.
Mundu osoan ezaguna da bertan Trentoko Kontzilioa (1545-1563) egin zelako, protestantismoari (luteranismoari) aurre egiteko Kontraerreforma hasi zuena, Trentoko Aginduak aldarrikatuz.
Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Trentok honako udalerri hauekin egiten du muga:
Aldeno
Cavedine
Garniga Terme
Giovo
Lavis
Pergine Valsugana
Villa Lagarina
Besenello
Civezzano
Cimone
Vallelaghi (en)
Madruzzo (en)
Albiano
Altopiano della Vigolana (en)
Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Monumentu ugari ditu. Aipagarriak dira Teodorikoren garaiko harresiak, XIII. mendeko katedral erromaniko-lombardiarra, Santa Maria Nagusiaren eliza, Buonconsiglioko gaztelua eta Pretorearen jauregia.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Tridentum hiri zaharrari dagokio; K.a. 222. urtean egin zen erromatarra. XI. mendean hiri aske eta inperiala bihurtu zen, Trentoko printze-apezpikuek gobernatzen zutela. Bavariaren mende zegoen 1805ean eta 1809-1814 urteetan Alto-Adigeko hiriburua izan zen. 1918. urtean Italiako hiri bihurtu zen.
Trentoko kontzilioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Eliza Katolikoaren XIX. kontzilio ekumenikoa, Kontrarreformaren doktrinaren adierazpen nagusia izan zena. Paulo III.a aita santuak deitu zuen Karlos V.aren eskariz, erreforma protestantearen aurrerapenei aurka egitearren. Kontzilioa hiru alditan bildu zen: 1545-1549, 1551-1552 (Julio III.ak deitua), 1562-1563 (Pio V.arekin). Dotrina katolikoaren oinarrizko puntu guztiak aztertu eta zehaztu zituen: Biblia, sakramentuak, hezkuntza, meza santua, apaizgoa, erlikiak, eliz jaiak, etab. Kontzilioaren ondorioz, halaber, erakunde eklesiastiko gehienak berriztatu ziren.
Hiri eta herri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
