Zangozaldea

Zangozaldea
Zangozaldea
Datu orokorrak
Mota	eskualde geografiko
Azalera	329 km²
Geografia
Koordenatuak	42°33′13″N 1°18′21″W / 42.55369885°N 1.30589435°W
Herrialdea	Euskal Herria
Foru erkidego	Nafarroa Garaia

Ez nahasi Zangozerriarekin, Nafarroa Garaiko 12 eskualderik 1.

Zangozaldea^[a] Nafarroako eremu geografikoa da, Zangozerriko erdialdean kokatua. Zangoza inguruko eremua da, tradizioz hiribildu independenteetan banatuta egon dena, Oibar ibarra bezalako lekuetan ez bezala, non herri guztiak jurisdikzio komun baten menpe zeuden. Lurralde hauek hartzen ditu: Zangoza, Xabier, Kaseda, Galipentzu, Peña eta Ledeako Korredua (Ledea eta Esa). Egungo udal-banaketaren ondorioz, Kaseda, Galipentzu eta Xabier udalerriek Peñako mendilerroaren hegoaldean dituzte lurraldeak, baina eremu hori ez dago Zangozaldean tradizioki.

Batzuetan, Zangozaldea Zangozerriaren sinonimo gisa erabiltzen da, baina ez dira nahastu behar, ez baitute lurralde bera aipatzen. Zangozaldea osoa Zangozerriaren barruan dago, baina Zangozerriko lurralde batzuk ez daude Zangozaldean.

Zangozako merindadearen barruan dago kokatuta.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ingurune naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iparraldetik hegoaldera lau unitate morfologiko bereiz daitezke: Leireko mendilerroaren hegoaldeko eta mendebaldeko malkartsua, hemen hurrengo unitatearen gainean dagoen tolestura-faila zamalkatzailea dena; Berdungo kanalaren mendebaldeko muturra, non Eozenoko tuparri grisurdinduak azaleratzen diren, bardeetan erauzita edo hainbat glaziar-mailatako tolestura okreekin estaliak, eta fazies maila luzeetako tolesturak;

Klima eta landaredia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Iparraldeko zatia eta Peñako mendilerroko gailurrak izan ezik, lurralde osoa Mediterraneoko eskualdeari dagokio botanikoki. Urteko batez besteko tenperatura 12-13 °C-koa da –mendizerretan izan ezik–, prezipitazioak 500 eta 1000 mm artekoak dira, eta 650 eta 750 mm arteko ebapotranspirazio potentziala arte- eta pinu-unada batzuk geratzen dira, batez ere zati altuenetan, non hosto txikiko eta markeszenteko haritz submediterraneoak ere badauden. Baso-berritzea garrantzitsua izan da (Austriako larizio eta beltz pinuak eta karrasko pinua), batez ere Kasedan, Galipentzun eta Xabierren

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Abeltzaintza eta, neurri txikiagoan, industria eskualdean dauden arren, zereal-nekazaritza nabarmentzen da eremu osoan, eta garagarra lantzen da batez ere. Bestalde, bertan dauden botanika- eta baso-espezieak Mediterraneoko eremuetakoak dira.