Ziba Ganiyeva

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Ziba Ganiyeva

Bizitza
JaiotzaShamakhi (en) Itzuli, 1923ko abuztuaren 20a
Herrialdea Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna
 Errusia
HeriotzaMosku, 2010 (86/87 urte)
Familia
AitaNikolai Shvernik
Anai-arrebak
Hezkuntza
Hizkuntzakerrusiera
Jarduerak
Jarduerakfrankotiratzailea
Jasotako sariak
Zerbitzu militarra
Adar militarraArmada Gorria
GraduaJunior lieutenant (en) Itzuli
teniente
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra
Ekialdeko Frontea Bigarren Mundu Gerran

Ziba Paνa qizi Ganiyeva (azerbaijanera-n: , errusieraz: Зиба́ Паша́ кызы Гани́ева (Shamaji, Sobietar Batasuna, 1923ko abuztuaren 20a - Mosku, Errusia, 2010) azerbaijandar jatorriko sobietar frankotiratzailea, errekonozimenduko esploratzailea eta irrati operadorea izan zen, Bigarren Mundu Gerran Armada Gorriaren lerroetan borrokatu zuena. Gatazka horretan gutxienez hogei soldadu etsai hil zituen. Gerra ostean pelikula bateko protagonista izan zen eta filologo bihurtu zen..[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haurtzaro eta gaztaroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ziba azeria zen aitaren aldetik eta uzbeka amaren aldetik. Iturriak asko aldatzen dira beren jaioterriaren gainean; gehienek Shamajin (Azerbaijan) jaio zela adierazten dute..[2][3] Iturriak asko aldatzen dira jaioterri zehatzaren inguruan; gehienek adierazten dute Shamajin (Azerbaijan) jaio zela, baina Azerbaijango Sobiet Entziklopediak adierazten du Gulistonen (Uzbekistan) jaio zela, eta Errusiako Defentsa Ministerioaren Podvig naroda datu-baseak dio Shymkenten (Kazakhstan) jaio zela..[4][5][6][7][8]

1937an, Purga Handiaren garaian, ama atxilotu egin zuten, eta aitak etxetik bota zuen bere segurtasunerako. Handik gutxira Taskentera joan zen bizitzera, eta Uzbekistango Filarmonikako departamentu koreografiko trebatu berrian sartu zen. Gero Moskura joan zen 1940an eta Lunacharsky Antzerki Arteen Estatuko Institutura joaten hasi zen.[4][5]

Bigarren Mundu Gerra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1941eko uztailean, Alemaniak Sobietar Batasuna inbaditu ondoren, Ganiyevak boluntario gisa bere burua eskaini zuen Armada Gorriarekin bat egiteko, eta Moskuko Fusilari Komunisten 3. Dibisioan zerbitzatu zuen. Zehaztasun-tiroan, metrailadoreen erabileran eta errekonozimenduan oso entrenamendu laburra jaso zuen, eta frankotiratzaileen mugimendua aktiboki sustatu zuen..[9] Berehala, dibisioko beste emakume soldadu batzuen lagun egin zen, bereziki Nina Solovéi frankotiratzailearena, haren lagun ona egin baitzen.[9] 1941eko azaroaren 7an, Armada Gorriaren desfile ospetsuan parte hartu zuen Moskuko kaleetan barrena. 1942ko urtarrilean, Moskuko Fusilari Komunisten 3. Dibisioa Fusilarien 130. dibisioa bihurtu zen. Bestalde, Ganiyeva frankotiratzaile izendatu zuten Fusilari Motordunen Errekonozimendurako 151. batailoi independentean.[9]

Gerran, Natalia Kovshova eta María Polivanova Sobietar Batasuneko heroiekin borrokatzeko misio askotan parte hartu zuen.[10] Frankotiratzaile izateaz gain, irrati-operadore gisa lan egin zuen azterketa-misioetan, eta etsaia zeharkatu zuen hamasei aldiz 1941eko neguan.[5]

1942ko maiatzaren 23an, Bolshoe Vragovo herrixkako guduan nabarmendu zen, Maryovsky raioian. Batailan, berak eta haren lankide frankotiratzaile batzuek su handia izan zuten tanke-pelotoi batek eraso eta gero erretiratzen ziren soldadu etsai batzuen aurka. Haren ondoren, aurri-egoeran dagoen eraikin batean aparkatutako metrailatzaile etsai batek eraso egin zien. Ziba eta lankide soldadu bat metrailadorearen atzean ezkutatu ziren, eta tiro egin zioten.[5]Handik gutxira, ordea, zauri larriak izan zituen leherketa bateko metrailak, eta Nina Solovey, Fiodor Kirillov eta Yákov Koliako lagunek eraman zuten ospitalera.[11] Septizemia zuenez, Maria Shvernik, Nikolái Shvérnik politikariaren emaztea, arduratu zen. Handik hamaika hilabetera bakarrik eman zioten alta ospitaletik, baina ez zen borrokara itzuli zaurietatik sendatu ondoren.[9][12] Bere mailarik altuena subtenientearena izan zen.[13]

Publizitatea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ziba Ganiyeva frankotiratzailea. Argazkia 1942ko ekainean argitaratu zen, Vechernyaya Moskva egunkarian. Izenburuak zioen 20 hilteriar hil zituela, baina berriro argitaratu zen 1942ko azaroan Komsomolskaya Pretoren. Kasu honetan, tituluak 28 faxista hil zituela zioen.

Gerran, haren argazkia (eskuina) egunkari eta aldizkari sobietar askotan agertu zen, Verchernyaya Moskva, Komsomolskaya Pravda[14] eta Ogonek gazteentzako aldizkariaren azalean barne.[15][16] Kaukasoko amei egindako dei bat, gerra-ahalegina lagun zezaten, Rabotnitsa aldizkari feministaren 19. eta 20. zenbakietan argitaratu zen 1942an.[17]

Gerraostea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gerraren ondoren, antzerki-karrerara itzuli eta Tofik Kadyrov diplomatiko sobietarrarekin ezkondu zen. Nabi Ganiev zuzendari uzbeko Tahir y Zuhra filmaren protagonista izan zen, shahini persiar gisa.[5] 1955etik 1956ra Bakuko Alderdiko Goi Eskolako Hizkuntza eta Literatura Saila zuzendu zuen eta 1956an ikertzaile bihurtu zen Sobietar Batasuneko Zientzien Akademiako Ekialdeko Ikasketen Institutuan. Filologiako Zientzietako hautagai titulua jaso zuen. Moskun hil zen 2010ean.[5]

Etsai erorien kopuruari buruzko eztabaida[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ganiyevak ezabatutako etsaien zenbaketa zehatza eztabaidan dago: Bandera Gorriaren Ordena[18] emateko idatzitako sari-orriak eta 1942ko ekainean argitaratutako Vechernyaya Moskva egunkariaren zenbaki batek 20 heriotza egotzi zizkion; Vera Murmantseva historialari errusiarrak, berriz, 21 hilketa egotzi zizkion, Fassayako Komolsomsir 28.[19][14][2]Tahir Salahovek, berriz, 129 faxista hil zituela adierazi zuen.

Kondekorazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Bandera Gorriaren ordena
  • Izar Gorriaren ordena
  • Aberriaren Gerraren Ordena 1.er gradua
  • Moskuko defentsaren domina

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Nazarli, Amina. (2 de julio de 2015). «Azerbaijani women snipers: fragile, but fearless» AzerNews.
  2. ↑ a b «Город моей молодости. Таир Салахов: Послевоенный Баку был потрясающий – вовсю заработала Кубинка, рынок, как из фильма «Багдадский вор»...» 1news.az 22 de marzo de 2013.
  3. ↑ Jaid, Arzu. (9 May 2020). «HER STORY: История первой женщины-снайпера Азербайджана» Nargis Magazine.
  4. ↑ a b Ismailzade, Aliya. (9 May 2014). «Зиба Ганиева. История женщины-легенды - ФОТО» oxu.az.
  5. ↑ a b c d e f Bulanova, O.. (30 de enero de 2018). «Зиба Ганиева: история женщины-легенды» azerhistory.com.
  6. ↑ Azerbaijan Soviet Encyclopedia (1979), vol. 3, p. 137
  7. ↑ Dolgopolov, Mikhail. (6 May 1943). «Зиба Ганиева» Verchernayaya Moskva: 3..
  8. ↑ «Подвиг народа» podvignaroda.ru.
  9. ↑ a b c d «Ганиева Зиба - Советские снайперы 1941-1945 гг.» soviet-aces-1936-53.ru.
  10. ↑ Baksheeva, G. (9 de mayo de 1965). Мамины ордена. , 8 or..
  11. ↑ История одного портрета. 7 de mayo de 2010.
  12. ↑ Nazarli, Amina. (2 de julio de 2015). «Azerbaijani women snipers: fragile, but fearless» AzerNews.
  13. ↑ Снайпер и разведчик. Moscú 5 de mayo de 1979, 4 or..
  14. ↑ a b Газета «Комсомольская Правда» № 262 (5357) от 6 ноября 1942 года, стр. 2
  15. ↑ Газета «Вечерняя Москва» № 138 (5579) от 15 июня 1942 года. .
  16. ↑ Журнал «Огонёк» №28 (789) от 1942 года
  17. ↑ Журнал «Работница» № 19-20, 1942 г.
  18. ↑ «Ганиева Зиба :: Память народа» pamyat-naroda.ru.
  19. ↑ Газета «Вечерняя Москва» № 138 (5579) от 15 июня 1942 года

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bigarren Mundu Gerran borrokatu ziren beste frankotiratzaile sobietar batzuk:

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ziba_Ganiyeva&oldid=9600853"(e)tik eskuratuta