Anne-Sophie Mutter

Anne-Sophie Mutter
	; (2013) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Rheinfelden (Baden), 1963ko ekainaren 29a (60 urte)
Herrialdea	Alemania
Familia
Aita	Karl-Wilhelm Mutter
Ezkontidea(k)	André Previn (2002 - 2006)
Hezkuntza
Heziketa	Zurich University of the Arts (en)
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Herbert von Karajan
Jarduerak
Jarduerak	biolin-jotzailea eta musika-irakaslea
	Parte-hartzailea World Economic Forum Annual Meeting 2017 (en) ;
Enplegatzailea(k)	Royal Academy of Music
Jasotako sariak	ikusi Officer of Arts and Letters (2005) ; Bavarian Order of Merit ; Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (2009) ; Order of Merit of Baden-Württemberg (1999) ; Austrian Decoration for Science and Art (2005) ; Grand Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria (2008) ; Léonie Sonning Music Prize (2001) ; Bavarian Maximilian Order for Science and Art (2001) ; Erich Fromm Prize (2011) ; Ohorezko Legioko zalduna (2009) ; Leipzig International Mendelssohn Prize (2008) ; Brahms-Preis (2011ko uztailaren 8a) ; Herbert von Karajan Music Prize (2003) ; Ernst von Siemens Music Prize (2008) ; Maecenas-Ehrung (2010) ; Polar Music Prize (2019) ; Arte eta letren komendadorea (2017ko azaroaren 10a) ; Praemium Imperiale (2019ko urriaren 16a) ; Crystal Award (2017) ; Berliner Bär (2019) ; Echo Klassik Award - Instrumentalist of the Year (2009) ; Echo Klassik Award - Instrumentalist of the Year (2005) ;
Kidetza	Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Genero artistikoa	musika klasikoa
Musika instrumentua	biolina
Diskoetxea	Deutsche Grammophon (en)
	anne-sophie-mutter.de

Anne-Sofia Mutter (Rheinfelden, Baden-Württemberg, 1963ko ekainaren 29a) Alemaniako biolinista bat da. 2023ko abuztuaren 26an Donostiako Musika Hamabostaldira itzuliko da Mutter's Virtuosi kamera-taldearekin.^[1]

Ikasketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bost urterekin pianoa jotzen hasi zen. Denbora gutxira, bibolina jotzen hasi zen, Erna Honigberger eta Aida Stucki maisuekin ikasi zuen.

Sari asko irabazi ondoren, musikari bakarrik dedikatu zen, eskolaren asistentzia salbuespen bat lortzean. Hamahiru urte bete zituenean, Herbert von Karajan zuzendariak Berlingo Orkestra Filarmonikoan jotzera gonbidatu zuen. Aurrerago, 1977an estrenaldia egin zuen Salzburgoko Festibalean English Chamber Orchestrarekin Daniel Baremboim zuzendariaren azpian.

Hamabost urterekin, Anne-Sophie Mutter bibolinen kontzertuen K.216 eta Wolfgang Amadeus Mozarten K.219 lehenengo grabazioa egin zuen berriro ere Karajanerekin eta Berlingo Orkestra Filarmonikoan. Urte horretan Urteko Artista bezala bereiztu zioten.

1980an, estrenaldia egin zuen Estatu Batuetan Nueva Yorkeko Orkestra Flilarmonikoarekin Zubin Mehtak zuzenduta. 1985ean, 22 urterekin, Royal Academi of music-eko (Londres) ohorezko kidea bezala eta akademia berdineko Nazioarteko Ikasketak programaren zuzendraria izendatu zuten.1988an Kanadatik eta Estatu Batuetatik bira zabal bat egin zuen, lehenengo aldiz NewYorkeko Carnegie Hallean jotzen. 1998an CD eta DVD an Ludwig van Beethovenen bibolinentzako sonata integrala jo eta grabatu zuen, pianoan Lambert Orkis laguntzen zuela; zeinen eta hiri desberdinetako telebistetan igorri ziren.

Beraren errepertorioko obra gehienak erromantikoak edo klasikoak dira, hala eta ere espezialki Anne-Sophie Mutter beraren musika joaldi eta konposizio kontenporaneengatik oso ezaguna da. Gainera, obra asko berarentzako idatziak edo zuzenduak izan dira, Witold Lutoslawskiren ,Krzysztof Pendereckiren, Wolfgang Rihmen eta Sofia Gubaidulinaren atalak gehitzen.

Gehitzeko, Mutterrek zari asko irabazi ditu, Grammy sariak gehituz.

Instrumentoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Antonio Stravarik sortutako bi bibolin ditu: 1703eko Emiliania eta 1710eko Lord Dunn-Ravena. Bi instrumentu moderno ere jotzen ditu, 1999ko Finnigan-Klaembt bat eta 2005eko Regazzi bat.

Ezkontza eta semeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1989an Anne-Sophie Mutter Detlef Wunderlich abogatuarekin ezkondu zen eta bi seme-alaba izan zituen; Arabella eta Richard. Wunderlich 1995an hil zen. 2002ko urtean, Mutter bigarren aldiz ezkondu zen zuzendari eta pianista André Previnekin. Bikote hau 2006an legalki banadu zen.

Azterketak eta Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egungo bibolin jotzaile ospetsuenetariko bezala konsideratzen da.

2003an Anne-Sophie Mutterrek "Musical Herbert von Karajan Saria" jaso zuen, lehenengo artista izanez sari hau jasotzen eta 2008an "Ernst von Siemens Music Pr ize"ra 200.000€ko eskudiru donazio batekin. Bibolin jotzaileak sariaren diru erdia "Anne-Sophie Mutter Foundationera" donazioa egin zuen. Sariaren helburua, gazteen etorkitzunerako laguntza mundu eskalera sustatzea zen, 1997tik beharrezkoa ikusten zuen bibolin jotzaileak "The Anne-Sophie Mutter Circle of Friends Foundation" sortu zuenean.
Cruz al mérito de Alemania domina, "Legión de hornor" frantseza eta beste bereizketa batzuk.
Bellas Arteseko urrezko saria, Kultura ministerioak eta Espainiako hezkuntzak emanda.
"2019ko Polar Music Pize" saria, Suediako Musika Akademia Erreala emanda eta musikaren Nobel bezala estimatua.

Diskografia partziala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Deutsche Grammophonen:

Mozart Violin Concerto Nos. 3 & 5 (1978)
Beethoven Triple Concerto (1980)
Beethoven Violin Concerto (1980)
Mendelssohn Violin Concerto/Bruch Violin Concerto No. 1 (1981)
Brahms Violin Concerto (1982)
Brahms Double Concerto (1983)
Tchaikovsky Violin Concerto (1988)
Lutosławski Partita & Chain 2/Stravinsky Violin Concerto (1988)
Beethoven: The String Trios (1989)
Bartok Violin Concerto No. 2/Moret En Rêve (1991)
Berg Violin Concerto/Rihm Time Chant (1992)
Carmen-Fantasie (1993)
Romance (1995)
Sibelius Violin Concerto (1995)
The Berlin Recital (1996)
Brahms Violin Concerto/Schumann Fantasy for Violin and Orchestra (1997)
Penderecki Violin Concerto No. 2/Bartok Sonata for Violin and Piano No. 2 (1997)
Beethoven The Violin Sonatas (1998)
Vivaldi The Four Seasons (1999)
Recital 2000 (2000)
Lutosławski Partita for Violin and Orchestra/Chain 2 (2002)
Beethoven Violin Concerto (2002)
Tango Song and Dance (2003)
Previn Violin Concerto/Bernstein Serenade (2003)
Tchaikovsky & Korngold Violin Concertos (2004)
Dutilleux Sur le même accord/Bartok Violin Concerto No. 2/Stravinsky Concerto en ré (2005)
Mozart The Violin Concertos (2005)
Mozart Piano Trios K502, K542, K548 (2006)
Mozart The Violin Sonatas (August 2006)
Simply Anne-Sophie (2006)
Gubaidulina in tempus praesens (2008)
Mendelssohn Violin Concerto (2009)
Brahms Violin Sonatas (2010)
Rihm: Lichtes Spiel; Currier: Time Machines (2011)
The Complete Musician: Highlights (2011)
Asm 35: The Complete Musician (2011)
Dvořák: Violin Concerto (2013)
The Silver Album (2014)
Anne-Sophie Mutter Live: The Club Album from Yellow Lounge (2015)

EMI Classics-en:

Mozart Bibolin Kontzertua Nos. 2 & 4 (1982)
Bach Violin Concertos/Concerto for Two Violins and Orchestra (1983)
Brahms Violin Sonatas (1983)
Vivaldi The Four Seasons (1984)
Lalo: Symphonie Espagnole/Sarasate: Zigeunerweisen (1985)
Mozart Violin Concerto No. 1, Sinfonía Concertante (1991)
Meditation: Vivaldi, Mozart, Massenet, Sarasate (1995)

Eraton:

Glazunov Violin Concerto/Prokofiev Violin Concerto No. 1 (1989)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Gaztelaniaz) Ezquiaga, Mitxel. (2023-04-19). «La Quincena acoge a las estrellas Sokolov, Uchida y Mutter, y la colosal 8ª de Mahler» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-04-23).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q3374
Multimedia: Anne-Sophie Mutter / Q3374

[1] (Gaztelaniaz) Ezquiaga, Mitxel. (2023-04-19). «La Quincena acoge a las estrellas Sokolov, Uchida y Mutter, y la colosal 8ª de Mahler» El Correo (Noiz kontsultatua: 2023-04-23).

[1]