Espainiako garapen-planak

Garapen Ekonomiko eta Sozialeko Planak (gaztelaniaz: Planes de Desarrollo Económico y Social) plangintza indikatiboko hiru plan izan ziren, gerraosteko autarkia gainditzea helburu zutenak. 1959ko Egonkortasun Planetik abiatzen dira, eta Laureano Lopez Rodó ministroa izan zen haien sortzailea. Hazkunde ekonomiko handia eragin zuten, urteko batez besteko BPGaren igoera-tasa %7,2koa izanik. Urte horiei Desarrollismo esaten zaie. Planen arrakastaren zati handi bat merkataritza-balantza desorekatu batean oinarritu zen (inportazioek take-off ekonomikoa ahalbidetzen zuten), eta haren defizita Espainiak Europara egindako emigrazioarekin eta turismoaren ondoriozko diru-sarrerekin konpentsatzen zen; atzerriko kapitalaren zuzeneko sarrerez gain, liberalizatu egin baitziren. Industrializazioak garapen-ardatz deiturikoak izan zituen: enpresa industrialen lehentasunezko instalazio-eremuak, hala nola Valladolid eta Vigo (non Renault eta Citroën automobil-fabrikak instalatu ziren hurrenez hurren), Puertollano (findegia) eta abar.

Ministerio bat sortu zuten ad hoc- Plangintza eta Garapen Ministerioa izenekoa- 1967tik 1973ra Laureano López Rodóren eskuetan izan zena.^[1] Hau nabarmena zen Opus Deiren teknokraten artean, arlo ekonomikoan kontrol handiena zuen frankismoko familietako bat bezala jarduten zuen taldea, gutxienez Matesa eskandalua piztu zen arte (1969).

Hurrenez hurren, hiru garapen-plan izan ziren:

Lehen Garapen-Plana (1964-1967), abenduaren 28ko 194/1963 Legearen bidez onartua (1964ko urtarrilaren 1ean indarrean jarri zutena). Garapen-ardatz industrialak sortu zituzten. Eragin handiena izan zutenak Valladolid (FASA-Renault), Vigo (Factoría Citroën), Coruña, Zaragoza eta Sevilla bezalako hirietan jarri zuten. BPGren% 6,4ko gehikuntza lortu zuen.
Bigarren Garapen-Plana (1968-1971): Valladolid, Zaragoza eta Sevillako garapen-ardatz industrialak 1970ean ordezkatu zituzten (horrek ez du esan nahi desagertzen direnik), lehentasunezkotzat jotzen ziren berrien alde (Granadan, Kordoban eta Oviedon).
Hirugarren Garapen-Plana (1972-1975): eten egin zuten, besteak beste, petrolioaren prezioa igo zelako eta aurreikusitako jarduketa publikoak geldotu egin zirelako. Hirugarren Garapen-Plana amaitutzat jo behar izan zuten, finantza-itoagatik, Espainiako ekonomiaren trantsizio estrukturala (industria-birmoldaketa) hasi baitzen (Franco hil ondorengo trantsizio politikoarekin gainjarria). Trantsizio ekonomiako hori laurogeiko hamarkadara arte luzatu zen, hau da, Espainia Europako Erkidegoan sartu zen arte. Orduan eraikuntza industria-lokomotore gisa izan zuen eredu ekonomikoa abian jarri zuten.