Neoespresionismo

Georg Baselitz sarritan mugimendu honen aita gisa aipatua izan da.

Salzburgo, Altstadt: "Sipario (per Salisburgo)", Mimmo Paladinoren eskultura.

Maria Lassnig: Autoerretratu adierazgarria, 1945.

Fred Macht zurezko eskultura baten aurrean.

Neoespresionismoa 1960eko hamarkadaren amaieran sortu zen pintura eta eskultura modernistaren edo hasierako postmodernoaren estiloa da. Neoespresionistei Transavantgarde, Junge Wilde edo Die Neue Wilden deitzen zitzaien herrialdeen arabera ("Basati berriak"; "Fauves berriak" hobeto beteko luke terminoaren esanahia. Izena Wolfgang Becker Akisgraneko museoko zuzendariak sortu zuen neoespresionismo alemaniarraren buruan zeuden margolarien taldeari erreferentzia egiteko). Subjektibotasun bizia eta materialen manipulazio zakarra ditu ezaugarri mugimendu honek. Neoespresionismo korronte horrek Espresionismo alemaniarraren eta Ipar Amerikako Espresionismo Abstraktuaren elementu formalak baliatzen ditu, sarritan eskala kolosalean egin ere. Pintzelkada nabarmentzen da, askotan keinu-itxurakoa eta zabala. Mugimenduak iraupen laburra izan zuen.

Ezaugarriak

1970eko hamarkadako arte kontzeptualaren eta arte minimoaren aurkako erreakzio gisa garatu zen neoespresionismoa. Neoespresionistak objektu ezagugarriak erretratatzera itzuli ziren, hala nola, giza gorputza (batzuetan modu abstraktuan bada ere), modu zakar eta bortizki emozionalki, askotan kolore biziak erabiliz. Margolari espresionista alemaniarrengan inspiratu zen, hala nola, Emil Nolde, Max Beckmann, George Grosz, Ernst Ludwig Kirchner, James Ensor eta Edvard Munch.

Kritikaren iritzia

Neoespresionismoa artearen merkatuan nagusitu zen 1980ko hamarkadaren erdialdera arte. Estiloa nazioartean sortu zen eta kritikari askok, hala nola, Achille Bonito Olivak eta Donald Kuspitek, Europako artearen autoadierazpenaren gai tradizionalen berpizte gisa ikusi zuten, Ameriketako Estatu Batuetako hainbat hamarkadetako nagusitasunaren ostean. Mugimenduaren balio sozial eta ekonomikoa eztabaida bizia izan zen. Arte Modernoaren historiaren ikuspuntutik, Robert Hughes arte-kritikariak pintura neoespresionista atzerakoi gisa baztertu zuen, irudimen erradikalaren porrot gisa eta arte-merkatuarekiko kapitulazio penagarri gisa.

Benjamin Buchloh, Hal Foster, Craig Owens eta Mira Schor bezalako kritikariek oso kritikoak izan ziren oso azkar hedatzen ari zen arte-merkatuan estilo honekin. Nolabait, pintura horiek feminismoaren aurkako erreakzioa, intelektualismoaren aurkakoa eta gai mitikoetara itzultzearekin lotu zuten eta, horren arabera, zaharkitutzat jo zuten. Emakumeak nabarmen baztertuak izan ziren mugimenduan, eta Elizabeth Murray eta Maria Lassnig bezalako margolariak baztertu egin zituzten askotan erakusketa nagusietatik. Horrela, Londresen, 1981eko New Spirit in Painting erakusketan, 38 gizonezko margolari bildu zituen eta ezta emakume bat ere ez.

Neoespresionismoa munduan

Jarraian munduko leku desberdinetako artista neoespresionitask biltzen ditugu:

Australia

• Davida Allen
• Peter Booth
• Kevin Connor
• Brett Whiteley

Austria

• Maria Lassnig

Brasil

• Rodrigo Franzão

Kuba

• Adriano Nicot
• Luis Marín

Danimarka

• Anette Abrahamsson
• Peter Bonde
• Claus Carstensen
• Ursula Reuter Christiansen (Alemanian jaioa baina Danimarkan aktiboa)
• Dorte Dahlin
• Inge Ellegaard
• Erik A. Frandsen
• Michael Kvium
• Christian Lemmerz
• Kehnet Nielsen
• Lars Nørgård
• Lars Ravn
• Nina Sten-Knudsen

Frantzia

• Rémi Blanchard
• François Boisrond
• Robert Combas
• Jacques Grinberg
• Hervé Di Rosa
• René Marcil

Alemania

• Georg Baselitz
• Anselm Kiefer
• Jörg Immendorff
• Per Kirkeby (Danimarkan jaioa baina Alemanian aktiboa)
• A.R. Penck
• Markus Lüpertz
• Peter Robert Keil
• Rainer Fetting
• Salomé
• Elvira Bach
• Peter Angermann
• Luciano Castelli (Suitzan jaioa baina Alemanian aktiboa)
• Marwan Kassab-Bachi (Sirian jaioa baina Alemanian aktiboa)

India

• Bhupen Khakhar
• Ebenezer Sunder Singh

Irak

• Ahmed Al Safi

Italia

• Francesco Clemente
• Sandro Chia
• Enzo Cucchi
• Mimmo Paladino

Mexiko

• Julio Galán

Polonia

• Ludwik Konarzewski-junior
• Wilhelm Sasnal

Hego Afrika

• Marlene Dumas

Espainia

• Miquel Barceló
• Peris Carbonell
• Jorge Rando

Suedia

• Daniel Jouseff

Suitza

• Miriam Cahn
• Martin Disler
• Leiko Ikemura

Ukraina

• Vasiliy Ryabchenko

Erresuma Batua

• David Hockney
• Frank Auerbach
• Peter Howson
• Leon Kossoff
• Christopher Le Brun

Ameriketako Estatu Batuak

• Ida Applebroog
• Leonard Baskin
• Jean-Michel Basquiat
• Richard Bosman
• Christopher Brown
• Louisa Chase
• Chuck Connelly
• Norris Embry
• Eric Fischl
• Leon Golub
• Philip Guston
• Michael Hafftka
• Marcus Jansen
• Nabil Kanso
• Kevin Larmee
• Noel Rockmore
• David Salle
• Julian Schnabel
• Ouattara Watts

Puerto Rico

• Arnaldo Roche Rabell

Euskal Herria

• Susana Talayero
• Esperanza Zabala
• Juan Luis Goenaga
• Jose Antonio Sistiaga
• Andrés Nagel

Euskal neoespresionismoaz gehiago

1950 eta 1960ko hamarkadetako euskal artea abangoardia gisa ulertzen zen mugimenduetan murgilduta egon zen (informalismoa edo arte abstraktua lantzen), baina 1970ekoan berrikuntza gertatu zen, pintura figuratibora itzultze bat, poparen eta figurazio berriarekin lehenbizi, eta 1980ko hamarkadan jada neoespresionismoaren joerekin. 1970 eta 1980 aldaketa horietan protagonismoa izan zuten Nagel eta beste batzuek.

1998an erakusketa egin zen Bilbon (Vanguardia galerian), De Kooning & euskal neoespresionismoa izenburuarekin. Euskal artista hauen lanak ikusi ziren bertan: Iñaki de la Fuente, Juan Luis Goenaga, Txupi Sanz, Jose Antonio Sistiaga eta Jose Luis Zumeta. Haien ondan, Willem De Kooning margolari nagusiki abstraktuaren izena ez zegoen lekuz kanpo, Petra Perez galerista antolatzailearen iritziz, zeren De Kooningek "abstraktuaren aldeko apustua egin zuen, baina errealitatearen errepresentazioa zena".

Ikus, gainera

• Espresionismo
• Postmodernismo
• Transavantgarde

Kanpo estekak

• Datuak: Q589655