Altzai

Wikipedia, Entziklopedia askea
Altzai
Altzai-Altzabeheti-Zunharreta, Euskal Herria

Altzai-eglise.jpg

Herriaren ikuspegia
Kokapena
Herrialdea  Euskal Herria
Probintzia  Zuberoa
Udalerria Altzai-Altzabeheti-Zunharreta
Koordenatuak 43° 05′ 42″ N, 0° 54′ 34″ W / 43.0951176°N,0.9094763°W / 43.0951176; -0.9094763Koordenatuak: 43° 05′ 42″ N, 0° 54′ 34″ W / 43.0951176°N,0.9094763°W / 43.0951176; -0.9094763

Altzai Zuberoako antzinako udalerria izan zen. 1833an Altzabeheti eta Zunharretarekin batera Altzai-Altzabeheti-Zunharreta udalerria osatu zuen.

Toponimia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Frantsesez Alçay zuen izena. Altzai toponimoak honela idatzia izan da historian zehar:

  • Aucet Suzon (1337[1]),
  • Alsay (1385[2], Duchesne bildumaren CXIV. liburukua[3]),
  • Ausset-Suson (1479[2], Ohixen paperak[4]),

Alçay (1520[1]), Aucet Suson eta Auset Suson (1690[1]) Alsai (XVII. mendea[2]).

Biztanleriaren bilakaera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Biztanleriaren bilakaera
1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851
312 352 318 276 266 - - - -
1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896
- - - - - - - - -
1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954
- - - - - - - - -
1962 1968 1975 1982 1990 1999 - - -
- - - - - - - - -

Iturria : Cassini proiektua[5]

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Altzaiko Allande Etxart[6]. Ahotsakerako[7][8] elkarrizketa.

Altzaiko euskara[9] Basabürüako hizkera[10] da, zubereraren[11] aldaera bat. Zuberotarrek eurek hizkera mota bi bereizi izan dituzte: alderdi menditsukoa edo Basabürü eskualdekoa, eta ordokikoa edo Pettarrekoa. Beste alde batetik, berriz, Zuberoako ipar-mendebalean badira euskara zuberotarretik aldendu eta Nafarroa Beherera hurbiltzen diren zenbait herri: Domintxaine-Berroeta, Arüe-Ithorrotze-Olhaibi, Lohitzüne-Oihergi, Etxarri eta Pagola.

Ikustekoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herriak Erdi Aroko eliza erromaniko bat du, San Petrirena[12]. XIX. mendean berreraikia, monumentu sailkaturiko XVI. mendeko gurutze bat[13]du.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c Orpustan, Jean-Baptiste. Nouvelle toponymie basque. Presses universitaires de Bordeaux 2006, 196-197 or. ISBN 2 86781 396 4.
  2. ↑ a b c Dictionnaire topographique Béarn-Pays basque - Paul Raymond
  3. ↑ Duchesne bildumaren 99-114. liburukiak, - Bibliothèque nationale de France
  4. ↑ Zuberoako notarioa zen Ohixen paperak - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques
  5. ↑ EHESS: Cassini proiektua
  6. ↑ «Altzai-Altzabeheti-Zunharreta - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  7. ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  8. ↑ «Apaiz euskalzale baten eragina - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  9. ↑ «Altzai-Altzabeheti-Zunharreta - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  10. ↑ «Basabürüa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  11. ↑ «Zuberotarra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus . Noiz kontsultatua: 2018-10-19.
  12. ↑ Mérimée datu-basea
  13. ↑ Palissy datu basea

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Altzai&oldid=7526715"(e)tik eskuratuta