Ñ: berrikuspenen arteko aldeak

	Ñ
Euskal alfabetoa

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

09:48, 25 iraila 2017ko berrikusketa

Ñ edo eñe euskal alfabetoko hamaseigarren letra da. Ez dago oinarrizko latindar alfabetoan; bai, ordea, latindar alfabeto hedatuan.

Euskarak [ɲ] hotsa idazteko erabiltzen du, batez ere Iparraldeko tradizioko hitzetan (ad: andereño, irriño eta abar). Eskualde gehienetan, [ɲ] hotsa [n] hotsa bustitzetik dator, i aurrean duenean. Horrela, baina euskalki batzuetan [baina] eta beste batzuetan [baɲa] ahoskatzen da. Hitz horiek in idazten dira, nork bere erara ahoska ditzan.

Ñ beste hainbat hizkuntzatan erabiltzen da: aragoieraz, asturieraz, aimaraz, bretainieraz, galizieraz, gaztelaniaz, guaranzi, kitxuaz, tagaloz eta tatarrez. Hizkuntza horietako gaztelaniaren eragin handia izan dute, ortografia finkatzean.

Sorrera

Ñ letraren sorrera nn letra bikoitza sinplifikazioan datza. Erdi Aroko monasterioetako kopistek, lana aurrezteko, n txiki bat ipintzen zuten n arruntaren gainean. Gaineko n txiki hori tilet (~) bihurtu zen. Portugaleran gauza bera gertatu zen bokal sudurkariekin, jatorrian n baitzuten ondoan. Horrela, pan hitza pão bihurtu zen.

Gaztelaniaz, nn hori bustiz joan zen [ɲ] hotsa bilakatu arte. Horrela latineko annus gaztelaniako año bihurtu zen. Mendeak joan, mendeak etorri, ñ letra beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ñ

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{euskal alfabetoa (Ñ eta Ç)|uc=Ñ|lc=ñ}}
-'''Ñ''' edo '''eñe''' [[euskal alfabetoa|euskal alfabetoko]] hamaseigarren letra da. Oinarrizko [[latindar alfabetoa]]n ez da existitzen; bai, ordea, latindar alfabeto hedatuan.
+'''Ñ''' edo '''eñe''' [[euskal alfabetoa|euskal alfabetoko]] hamaseigarren letra da. Ez dago oinarrizko [[latindar alfabetoa]]n; bai, ordea, latindar alfabeto hedatuan.
-Euskarak [ɲ] hotsa idazteko erabiltzen du, batez ere [[Iparralde]]ko tradizioko hitzetan (ad: ''andereño'', ''irriño'', eta abar). Eskualde gehienetan, [ɲ] hotsa [n] hotsa bustitzetik dator, ''i'' aurrean duenean. Horrela, ''baina'' [[euskalki]] batzuetan [baina] eta beste batzuetan [baɲa] ahoskatzen da. Hitz horiek ''in'' idazten dira, nork bere erara ahoska ditzan.
+Euskarak [ɲ] hotsa idazteko erabiltzen du, batez ere [[Iparralde]]ko tradizioko hitzetan (ad: ''andereño'', ''irriño'' eta abar). Eskualde gehienetan, [ɲ] hotsa [n] hotsa bustitzetik dator, ''i'' aurrean duenean. Horrela, ''baina'' [[euskalki]] batzuetan [baina] eta beste batzuetan [baɲa] ahoskatzen da. Hitz horiek ''in'' idazten dira, nork bere erara ahoska ditzan.
-''Ñ'' beste hainbat hizkuntzatan erabiltzen da: [[aragoiera]], [[asturiera]], [[aimara]], [[bretainiera]], [[galiziera]], [[gaztelania]], [[guarani]], [[kitxua]], [[tagalo]]g eta [[tatariar|tatar]] hizkuntzetan. Hizkuntza horietatik gehien-gehienek gaztelaniaren eragin handia izan dute, ortografia finkatzean.
+''Ñ'' beste hainbat hizkuntzatan erabiltzen da: [[aragoiera]]<nowiki/>z, [[asturiera|asturieraz]], [[aimara|aimaraz]], [[bretainiera|bretainieraz]], [[galiziera]]<nowiki/>z, [[gaztelania]]<nowiki/>z, [[guarani|guaranzi]], [[kitxua]]<nowiki/>z, [[tagalo|tagaloz]] eta [[tatariar|tatar]]<nowiki/>rez. Hizkuntza horietako gaztelaniaren eragin handia izan dute, ortografia finkatzean.
 == Sorrera ==
-''Ñ'' letraren sorrera ''nn'' letra bikoitza sinplifikazioan datza. [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] monasterioetako kopistek, lana aurrezteko, ''n'' txiki bat ipintzen zutean ''n'' arruntaren gainean. Gaineko ''n'' txiki hori [[tilet]] (~) bihurtu zen. [[Portuges|Portugaleran]] gauza bera gertatu zen bokal sudurkariekin, jatorrian ''n'' baitzuten ondoan. Horrela, ''pan'' hitza ''pão'' bihurtu zen.
+''Ñ'' letraren sorrera ''nn'' letra bikoitza sinplifikazioan datza. [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] monasterioetako kopistek, lana aurrezteko, ''n'' txiki bat ipintzen zuten ''n'' arruntaren gainean. Gaineko ''n'' txiki hori [[tilet]] (~) bihurtu zen. [[Portuges|Portugaleran]] gauza bera gertatu zen bokal sudurkariekin, jatorrian ''n'' baitzuten ondoan. Horrela, ''pan'' hitza ''pão'' bihurtu zen.
-[[Gaztelania]]z, ''nn'' hori bustitzen joan zen [ɲ] hotsa eman arte. Horrela [[latin]]eko ''annus'' [[gaztelania]]ko ''año'' bihurtu zen.
+[[Gaztelania]]z, ''nn'' hori bustiz joan zen [ɲ] hotsa bilakatu arte. Horrela [[latin]]eko ''annus'' [[gaztelania]]ko ''año'' bihurtu zen. Mendeak joan, mendeak etorri, ''ñ'' letra beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.
-Denborarekin, ''ñ'' letra gaztelaniatik beste hainbat hizkuntzatara zabaldu da.
 {{commonskat}}