Filistiar: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

07:36, 20 urria 2021ko berrikusketa

Filistiar^[1] (hebreeraz: פְּלִשְׁתִּים‎‎‎, p^əlištīm, arabieraz: فلستيون‎, Filīstiun, Elizen Arteko Biblian euskaraz filistearrak^[2]) Itun Zaharreko garaietan, israeldarren etsai zen herri bateko kideaz esaten da. K.a. XII. mendean Palestinako hegoaldeko kostaldean finkatu zen herri txiki indoeuropar bat zen filistarrena. Kreta aldetik edo abiatu ziren Palestina aldera eta kultura aurreratua zuten, nekazaritzan, metalgintzan, arteetan eta gerran, batez ere.

Egiptoarren arabera, Itsasoko Herrietako bat osatzen zuten eta egungo Tel Avivetik Gazara bitarteko kostaldea hartzen zuten K.a. 1190. urte aldera, israeldarrak palestinaratu ziren garai beretsuan. Filistia izeneko pentarkia batean zeuden eratuta (Gaza, Asdod, Axkalen, Gath, Ekron). Beren lurraldea ondaretzat Judak jaso bazuen ere, Josuek egin zuen konkistan ez zituen garaitu ahal izan filistarrak. Sanson, Eli, Samuel eta Saulen garaietan (Saul beraien kontrako gerran hil zen), sarri eraso zuten Israel. Davidek, bere aldetik, askotan garaitu zituen eta beraien aginpideak gainbehera egin zuen, asiriarren eta egiptoarren erasoen ondorioz guztiz galdu ziren arte. Philistia izenetik dator Palestina.

Ikus, gainera

Filistiar Kulturaren Museoa

Erreferentziak

Kanpo estekak

Datuak: Q193776
Multimedia: Philistines / Q193776

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012-11-29 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia. (2015-1-30). 174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak. , 3 or..
↑ «filistear - BIBLIJA.net - Biblia interneten» www.biblija.net (Noiz kontsultatua: 2021-10-20).

[1] Euskaltzaindia. (2015-1-30). 174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak. , 3 or..

[2] «filistear - BIBLIJA.net - Biblia interneten» www.biblija.net (Noiz kontsultatua: 2021-10-20).

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:Philistines pentapolis.jpg|thumb|250px|eskuinera|Filistarren pentapolisa: [[Gaza (hiria)|Gaza]], [[Axdod]], [[Axkelon]], [[Ekron]] eta [[Gath]]]]
-'''Filistiar'''<ref>{{Erreferentzia|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data=2015-1-30|izenburua=174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0174.pdf|orrialdea=3}}</ref> ({{lang-he|פְּלִשְׁתִּים‎‎}}, ''p<sup>ə</sup>lištīm'', {{lang-ar|فلستيون}}, ''Filīstiun'') [[Itun Zaharra|Itun Zaharreko]] garaietan, [[judu|israeldarren]] etsai zen herri bateko kideaz esaten da. [[K.a. XII. mendea]]n [[Palestina]]ko hegoaldeko kostaldean finkatu zen herri txiki indoeuropar bat zen filistarrena. [[Kreta]] aldetik edo abiatu ziren Palestina aldera eta kultura aurreratua zuten, nekazaritzan, metalgintzan, arteetan eta gerran, batez ere. [[Antzinako Egipto|Egiptoarren]] arabera, [[Itsasoko herriak|Itsasoko Herrietako]] bat osatzen zuten eta egungo [[Tel Aviv]]etik Gazara bitarteko kostaldea hartzen zuten [[K.a. 1190ko hamarkada|K.a. 1190]]. urte aldera, israeldarrak palestinaratu ziren garai beretsuan. [[Filistia]] izeneko pentarkia batean zeuden eratuta (Gaza, Asdod, Axkalen, Gath, Ekron). Beren lurraldea ondaretzat [[Juda]]k jaso bazuen ere, [[Josue]]k egin zuen konkistan ez zituen garaitu ahal izan filistarrak. [[Sanson]], [[Eli]], [[Samuel]] eta [[Saul]]en garaietan (Saul beraien kontrako gerran hil zen), sarri eraso zuten [[Israelgo Erresuma|Israel]]. [[David]]ek, bere aldetik, askotan garaitu zituen eta beraien aginpideak gainbehera egin zuen, [[asiriar]]ren eta egiptoarren erasoen ondorioz guztiz galdu ziren arte. ''Philistia'' izenetik dator Palestina.
+'''Filistiar'''<ref>{{Erreferentzia|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data=2015-1-30|izenburua=174. araua: Antzinateko herriak. Ekialdeko eta Europako herriak|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0174.pdf|orrialdea=3}}</ref> ({{lang-he|פְּלִשְׁתִּים‎‎}}, ''p<sup>ə</sup>lištīm'', {{lang-ar|فلستيون}}, ''Filīstiun'', [[Elizen Arteko Biblia|Elizen Arteko Biblian]] euskaraz ''filistearrak''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=filistear - BIBLIJA.net - Biblia interneten|url=https://www.biblija.net/biblija.cgi?q=filistear&step=20&qall=1&qids=ffffffffffffffffffffff7&id34=1&pos=0&set=21&l=eu&q1=1|aldizkaria=www.biblija.net|sartze-data=2021-10-20}}</ref>) [[Itun Zaharra|Itun Zaharreko]] garaietan, [[judu|israeldarren]] etsai zen herri bateko kideaz esaten da. [[K.a. XII. mendea]]n [[Palestina]]ko hegoaldeko kostaldean finkatu zen herri txiki indoeuropar bat zen filistarrena. [[Kreta]] aldetik edo abiatu ziren Palestina aldera eta kultura aurreratua zuten, nekazaritzan, metalgintzan, arteetan eta gerran, batez ere.
+[[Antzinako Egipto|Egiptoarren]] arabera, [[Itsasoko herriak|Itsasoko Herrietako]] bat osatzen zuten eta egungo [[Tel Aviv]]etik Gazara bitarteko kostaldea hartzen zuten [[K.a. 1190ko hamarkada|K.a. 1190]]. urte aldera, israeldarrak palestinaratu ziren garai beretsuan. [[Filistia]] izeneko pentarkia batean zeuden eratuta (Gaza, Asdod, Axkalen, Gath, Ekron). Beren lurraldea ondaretzat [[Juda]]k jaso bazuen ere, [[Josue]]k egin zuen konkistan ez zituen garaitu ahal izan filistarrak. [[Sanson]], [[Eli]], [[Samuel]] eta [[Saul]]en garaietan (Saul beraien kontrako gerran hil zen), sarri eraso zuten [[Israelgo Erresuma|Israel]]. [[David]]ek, bere aldetik, askotan garaitu zituen eta beraien aginpideak gainbehera egin zuen, [[asiriar]]ren eta egiptoarren erasoen ondorioz guztiz galdu ziren arte. ''Philistia'' izenetik dator Palestina.
 == Ikus, gainera ==