Cojondongo

Wikipedia, Entziklopedia askea

Cojondongoa udako plater tipikoa da Extremaduran, bereziki Tierra de Barrosen, batez ere Aceuchal, Palomas eta Puebla de la Reinan (Badajozko probintzia).[1]

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere jatorria "macarraca" da, egun beroetan goiz erdian jaten zen eta lurrean egiten zen janaria, nekazariek edo artzainek osagaiak erraz garraiatu baitzitzaketen: ura, olioa, ozpina, gatza, baratxuria eta ogia. Ogia gari osoarekin eta gari gogorrarekin egin ohi zen, beraz, mihise zakuetan gordetzen zen egun askotan.[1] Gazpatxo zaharraren antzera, Extremadurako jendeak, bere primitibitatea dela eta, haren aurrekotzat hartzen du[2].

Prestaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Baratxuria, ogia eta olioa dornillo batean (egurrezko ontzi bat, oro har artadiz egina) txikitzen ziren[3]. Nahasketari ozpina, gatza eta ura gehitu zitzaizkion. Zopakoekin (ogi zati lodiekin) ere lagun daiteke eta mahatsak edo olibak gehitu. Plateraren xedea gehiegi bete gabe freskatzea zen, zereginak jarrai zezan.[1]

Extremadurara Ameriketako produktu berrian iristerakoan, uraren ordez tomateak, piperrak eta tipula gehitzen hasi ziren, baina purerik egin gabe, beti zatietan. Hau da gaur egungo cojondongoaren errezetarik ohikoena.[4] Barazkiak gehitzeak bitamina dosi ona ematen du. Gehigarririk gabe hartzen da, otordu baterako sarrera gisa gisa. [1]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c d Receta del cojondongo en el sitio web Turismo de Extremadura. Aipuaren errorea: Invalid <ref> tag; name "TurismoExtremadura" defined multiple times with different content
  2. «Badajoz» web.archive.org 2009-12-30 (Noiz kontsultatua: 2021-07-21).
  3. Dornillo: también llamado dornajo (del diminutivo de duerna) o hortera, escudilla o cazuela de palo.
  4. (Gaztelaniaz) «Puebla de la Reina, la capital del cojondongo» Hoy 2009-03-09 (Noiz kontsultatua: 2021-07-21).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]