David Brewster

Wikipedia, Entziklopedia askea
David Brewster

Bizitza
JaiotzaJedburgh, 1781eko abenduaren 11
Herrialdea Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
 Erresuma Batua
HeriotzaMelrose (Scottish Borders), 1868ko otsailaren 10a (86 urte)
Hobiratze lekuaMelrose abadia
Familia
AitaJames Brewster
AmaMargaret Key
Ezkontidea(k)Jane Kirke Pernell (en) Itzuli
Juliet Macpherson (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaEdinburgheko Unibertsitatea
Hizkuntzakingelesa
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakbotanikaria, ingeniari zibila, fisikaria, matematikaria, astronomoa, filosofoa, asmatzailea, idazlea, unibertsitateko irakaslea eta biografoa
Lantokia(k)Edinburgo
Enplegatzailea(k)St Andrews Unibertsitatea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
InfluentziakIsaac Newton
KidetzaRoyal Society
Suediako Zientzien Errege Akademia
Frantziako Zientzien Akademia
San Petersburgoko Zientzien Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Royal Irish Academy (en) Itzuli
Zientzien Errusiar Akademia
Prusiako Zientzien Akademia
Edinburgoko Errege-elkartea
American Antiquarian Society (en) Itzuli
Académie Nationale de Médecine (en) Itzuli
Zientzien Bavariar Akademia
Fellow of the Society of Antiquaries of Scotland (en) Itzuli
Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Accademia delle Scienze di Torino

Sir David Brewster KH[1] PRSE[2] FRS FSAScot FRSSA MICE (Canongate, 1781eko abenduaren 11 – Allerly, 1868ko otsailaren 10a) zientzialari, asmatzaile, idazle eta akademia administatibo eskoziarra izan zen.[3][4][5][6] Ezaguna da argiaren polarizazioaren inguruan egin zituen azterketengatik. Zehazki esateko, islapen bidezko polarizazioaren legea deskubritu zuen. Lege horri bere izena eman zaio.[7]

Brewster bere optika fisikoko lan esperimentalagatik ezaguna da, bereziki argiaren polarizazio alorrean eta Brewster angeluaren aurkikuntzagatik.[8] Horrez gain, errefrakzio bikoitza ikertu zuen kriistaletan konpresiopean eta fotoelastizitatea aurkitu zuen,[9] mineralogia optikoaren alorra eratuz.[10][11] Argazkilaritzan pioneroa zen, Brewster-ek estereoskopioa hobetuz, "estereoskopio lentikular" izenpean,[12] eta lehen 3D-tan ikusteko gailu eramangarria eratuz.[13] Gainera, kamara binokularra,[14] bi motatako polarimetroak, lente polizonalak,[15] itsasargiko argiztatzea,[16] eta kaleidoskopioa asmatu zituen.[17]

Familia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Brewster bi aldiz ezkondu zen. Lehen emaztea Juliet Macpherson (ca. 1776 – 1850) izan zen, James Macpherson-en (1736 – 1796) alaba eta bere Ossian olerki bildumaren itzultzailea.[18] 1810ko uztailaren 31an ezkondu ziren Edinburgon, eta lau seme eta alaba bat izan zituzten:[19]

Bigarren emaztea Jane Kirk Purnell (1827an jaioa) zen, Scarborough-ko Thomas Purnell-ren bigarren alaba. 1857ko martxoaren 26 edo 27an ezkondu ziren Nizan.[19]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ The medal yearbook, 2015. Token Publishing 2014 ISBN 978-1-908828-16-3. PMC 897585746. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  2. ↑ (Ingelesez) «Past Fellows» Royal Society of Edinburgh (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  3. ↑ Matthew, H. C. G., ed. (2004-09-23). «The Oxford Dictionary of National Biography» The Oxford Dictionary of National Biography (Oxford University Press): ref:odnb/3371.  doi:10.1093/ref:odnb/3371. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  4. ↑ Brewster, Sir David. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  5. ↑ (Ingelesez) «Sir David Brewster» Brewster Kaleidoscope Society (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  6. ↑ «Sir David Brewster at Historic Camera» historiccamera.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  7. ↑ «Argiaren polarizazioa - hiru» www.hiru.eus (Noiz kontsultatua: 2022-08-08).
  8. ↑ (Ingelesez) «IX. On the laws which regulate the polarisation of light by reflexion from transparent bodies. By David Brewster, LL. D. F. R. S. Edin. and F. S. A. Edin. In a letter addressed to Right Hon. Sir Joseph Banks, Bart. K. B. P. R. S» Philosophical Transactions of the Royal Society of London 105: 125–159. 1815-12-31  doi:10.1098/rstl.1815.0010. ISSN 0261-0523. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  9. ↑ Bress, Thomas J.. (2009). The influence of processing and fluid parameters on injection molding flow. ISBN 978-1-109-11089-0. PMC 1194688105. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  10. ↑ Chisholm, Hugh, (22 Feb. 1866–29 Sept. 1924), Editor of the Encyclopædia Britannica (10th, 11th and 12th editions). Oxford University Press 2007-12-01 (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  11. ↑ Whewell, William. (1859). History of the inductive sciences, from the earliest to the present times. New York, D. Appleton and Co. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  12. ↑ «The Project Gutenberg eBook of The Evolution of Photography , by John Werge» www.gutenberg.org (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  13. ↑ «The Stereoscopic Camera Unit» 3D TV and 3D Cinema (Routledge): 37–68. 2012-11-12 ISBN 978-0-240-81462-9. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  14. ↑ Hankins, Thomas L.. (1995). Instruments and the imagination. ISBN 978-1-4008-6411-9. PMC 889252900. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  15. ↑ (Ingelesez) Brewster, David. (1828/ed). «V. On the Construction of Polyzonal Lenses, and their Combination with plain Mirrors, for the purposes of Illumination in Light-Houses» Earth and Environmental Science Transactions of The Royal Society of Edinburgh 11 (1): 33–72.  doi:10.1017/S0080456800021840. ISSN 2053-5945. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  16. ↑ Crompton, Samuel Willard. (2003). The ultimate book of lighthouses : history, legend, lore, design, technology, romance. (Fully rev., expanded, and updated ed. argitaraldia) Thunder Bay Press ISBN 1-59223-102-0. PMC 53901571. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  17. ↑ Brewster, David. (1858). The kaleidoscope, its history, theory and construction with its application to the fine and useful arts. London, J. Murray (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  18. ↑ (Ingelesez) Devine, T. M.; Wormald, Jenny. (2012-01-26). The Oxford Handbook of Modern Scottish History. OUP Oxford ISBN 978-0-19-956369-2. (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  19. ↑ a b (Ingelesez) Margaret Maria Gordon. (1881). The Home Life of Sir David Brewster. D. Douglas (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).
  20. ↑ «Luminous-Lint - Photographer - Henry Craigie Brewster» www.luminous-lint.com (Noiz kontsultatua: 2022-07-24).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=David_Brewster&oldid=9401703"(e)tik eskuratuta