Endre Ady

Endre Ady
(1908) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	diósadi Ady András Endre
Jaiotza	Ady Endre (en) , 1877ko azaroaren 22a
Herrialdea	Hungaria
Lehen hizkuntza	hungariera
Heriotza	Budapest, 1919ko urtarrilaren 27a (41 urte)
Hobiratze lekua	Fiumei kaleko hilerria
Heriotza modua	berezko heriotza: Espainiako gripea Sifilia
Familia
Ezkontidea(k)	Berta Boncza (en)  (1915eko martxoaren 27a -  1919ko urtarrilaren 27a)
Anai-arrebak	ikusi Lajos Ady (en)
Familia	ikusi Mariska Ady (en) (lehengusu)
Hezkuntza
Heziketa	Calvinist College in Zilah (en) (1892 - 1896) Q13389335 (1896 - 1897) : legal science (en) Eötvös Loránd University (en) (1897 - 1898) : legal science (en)
Hizkuntzak	hungariera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, kazetaria eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Nyugat (en)
Kidetza	Framazoneria
Mugimendua	symbolism (en)
Izengoitia(k)	Ida

Endre Ady (Érmindszent, 1877ko azaroaren 22a - Budapest, 1919ko urtarrilaren 27a) hungariar olerkari eta kazetaria izan zen. Askok XX. mendeko olerkari hungariarrik onena dela uste dute.

Eskola kalbinista batean ikasi zuen eta 1896an lehen poema argitaratu zuen. Ondoren, zuzenbide ikasketak utzi eta kazetari lanak egin zituen. Debrecen hiriaz nekatu zen eta bertako Oradea egunkarian lan egin zuen. 1904 eta 1911 artean hainbat aldiz bisitatu zuen Paris, eta bere azken bidaiatik bueltan Parisen lehorreratu zen.

Nyugat (Mendebaldea) literatur aldizkariko editorea izan zen. 1909tik tratamendu medikoa maiz jaso zuen sifiliaren ondorioz.

Gizarte-aurrerapenean zuen sinesmen sendoagatik eta bere garaiko Europako esperientziaren funtsezko gaiak poesian aztertzeagatik nabarmendu zen: maitasuna, denborazkotasuna, fedea, indibidualtasuna eta abertzaletasuna.

Lanak

• Versek ("Olerkiak", 1899)
• Még egyszer ("Berriro", 1903)
• Új versek ("Olerki berriak", 1906)
• Vér és arany ("Odola eta urrea", 1907)
• Az Illés szekerén ("Eliasen gurdian", 1909)
• Szeretném, ha szeretnének ("Maitatua izan nahi nuke" 1910)
• A Minden-Titkok versei ("Sekretu guztien olerkiak", 1911)
• A menekülő Élet ("Badoan bizitza", 1912)
• Margita élni akar ("Margitak bizi nahi du", 1912)
• A magunk szerelme ("Gure maitasuna", 1913)
• Ki látott engem? ("Nork Ikusi hau?", 1914)
• A halottak élén ("Leading the Dead", 1918)
• Az utolsó hajók ("Azken itsasontziak", 1923)

Euskaratuak

• Goxeko adikunea. 1935. Itzultzailea: Sabin Muniategi.
• Emakumeak ertzean. 1936. Itzultzailea: Sabin Muniategi.
• Etzun nadin. Oi oe. 1937. Itzultzailea: Sabin Muniategi.
• Maitatua izatea nai nuke. 1966. Itzultzailea: Sabin Muniategi.
• Gora jaurtitako arria. 1987. Itzultzailea: Sabin Muniategi.

Kanpo estekak

• Datuak: Q211392
• Multimedia: Endre Ady / Q211392