Azaroaren 22

Azaroaren 22a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeitaseigarren eguna da, 327.a bisurteetan. 39 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Fernando Velázquez Jaiotza: Bilbo, 1976 Raimundo Pérez Lezama Jaiotza: Barakaldo, Heriotza: 2007ko uztailak 24 Jon Larrinaga Muguruza Jaiotza: Amurrio, 1990 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Charles de Gaulle Jaiotza: Lille, 1890 Heriotza: 1970eko azaroak 9 André Gide Jaiotza: Paris, 1869 Heriotza: 1951ko otsailak 19 Scarlett Johansson Jaiotza: New York, 1984 George Eliot Jaiotza: Q175632, 1819 Heriotza: 1880ko abenduak 22 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 22ko jaiotzak Louis Néel • Rodion Malinovsky • Billie Jean King • Miguel Fellaini • Asamoah Gyan • Torsten Frings • Chris Smalling • Vladimir Dal • Endre Ady • Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian Juan Urkizu Jaiotza: 1901eko ekainak 24 Heriotza: Ondarroa, 1982 Juan Iruarrizaga Aguirre Jaiotza: 1898ko irailak 24 Heriotza: Madril, 1936 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan John Fitzgerald Kennedy Jaiotza: 1917ko maiatzak 29 Heriotza: Q3896131, 1963 Aldous Huxley Jaiotza: 1894ko uztailak 26 Heriotza: Los Angeles, 1963 Jack London Jaiotza: 1876ko urtarrilak 12 Heriotza: Q1530757, 1916 C. S. Lewis Jaiotza: 1898ko azaroak 29 Heriotza: Oxford, 1963 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Azaroaren 22ko heriotzak Arthur Sullivan • Fred Thompson • Henry Wilson • Andrey Vyshinsky • Robert Clive • Eskuz gaurkotu

Gertaerak 1559 - Espainia: Felipe II.ak atzerrian ikasketak egitea debekatu zuen. 1943 - Libanok (irudian bandera) Frantziarekiko independentzia lortu zuen. 1948 - Vietnamek NATOn sartzeko eskaera egin zuen. 1975 - Espainia: Borboneko Joan Karlos errege izendatu zuen Francok, Joan Karlos I.a izenpean. 2015 - Oskorri folk taldeak 43 urteren ostean Arriaga antzokian bere azken agur kontzertua eskeini zuen. + Gertaera gehiago... Egutegia << Azaroa >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 2017 Aurreko eta hurrengo urteetan 2014: Larunbata 2015: Igandea 2016: Asteartea 2018: Osteguna 2019: Ostirala 2020: Igandea Izendegia Santutegia: Daturik ez (gehitu) Seaska egutegia: Xexili, Toda eta Dota.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Mundua

• 1975 - Joan Karlos Borboikoa Espainiako errege izendatu zuten, Joan Karlos I.a izenpean.
• 2006 - Alexander Litvinenko, Anna Politkovskaiaren erailketa ikertzen zebilen KGBko espioi ohia, gai nuklearrak erabilita hil zuten.
• 2007 - Commonwealthek Pakistani behin-behineko suspentsioa ezarri zion, Pervez Musharrafek salbuespen egoera ez kentzeagatik.
• 2010 - Europar Batasunak eta Nazioarteko Moneta Funtsak Irlandako Errepublikari diruz laguntzea erabaki zuen, krisialdi ekonomikoak gobernuaren kontuetan eragindako defizitarengatik.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• 2015 - Oskorri folk taldeak 43 urteren ostean Arriaga antzokian bere azken agur kontzertua eskeini zuen.

Mundua

• 1944 - Henrike V.a ("Henrike V.a") filma estreinatu zen, Laurence Olivierek zuzendu, ekoiztu eta antzeztu zuelarik.
• 1985 - King Solomon's Mines ("Salomon Erregearen Mehatzeak") filma estreinatu zen, H. Rider Haggardek zuzendu eta Richard Chamberlain, Sharon Stone, Herbert Lom eta John Rhys-Davies aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1989 - Back to the Future Part II ("Etorkizunerako Itzulera") filma estreinatu zen, Robert Zemeckisek zuzendu eta Michael J. Fox, Christopher Lloyd, Lea Thompson eta Thomas F. Wilson aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1995 - Toy Story ("Jostailu Istorioa") animazio filma estreinatu zen, John Lasseterek zuzendu eta Tom Hanks, Tim Allen, Don Rickles, Jim Varney, Wallace Shawn, John Ratzenberger, Annie Potts, John Morris, Erik von Detten, Laurie Metcalf, R. Lee Ermey, Sarah Freeman eta Penn Jillette aktoreek bikoiztu zuten.
• 1995 - Casino ("Kasinoa") filma estreinatu zen, Martin Scorsesek zuzendu eta Robert De Niro, Sharon Stone eta Joe Pesci aktoreek antzeztu zuten.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1700 - Agustin Basterretxea, euskal apaiz eta idazlea (h. 1761).
• 1841 - Martzial Agirre, gipuzkoar eskultorea (h. 1900).
• 1908 - Francisco Astitz, nafar idazle eta apaiza (h. 1986).
• 1915 - Andre Ospital, euskal idazlea (h. 1987).
• 1922 - Raimundo Pérez Lezama, euskal herritar futbolaria, 16 urtez Athleticen jokatu zuena (h. 2007).
• 1928 - Pierre Hernandez, lapurtar boxeolari amateur ohia.
• 1931 - José María González Barea, Currito, bizkaitar sukaldaria (h. 2004).
• 1970 - Pascual Tamburri, euskal herritar historialaria eta irakaslea (h. 2017).
• 1976 - Fernando Velázquez, bizkaitar musikagile eta orkestra zuzendaria.
• 1990 - Jon Larrinaga Muguruza, arabar txirrindularia.

Mundua

• 1428 - Richard Neville, Warwickeko 16. kondea, ingeles militarra (h. 1471).
• 1602 - Elisabet Borboikoa, Frantzia eta Nafarroako infanta eta Espainiako erregina ezkontidea (h. 1644).
• 1635 - Francis Willughby, britainiar ornitologo eta iktiologoa (h. 1672).
• 1710 - Wilhelm Friedemann Bach, alemaniar musikagilea (h. 1784).
• 1767 - Andreas Hofer, Tirolgo abertzalea (h. 1810).
• 1780 - Konradin Kreutzer, alemaniar musikagilea (h. 1849).
• 1787 - Rasmus Kristian Rask, daniar hizkuntzalaria, gramatika konparatuaren aitzindaria (h. 1832).
• 1808 - Thomas Cook, Thomas Cook & Son bidaia-agentziaren sortzaile ingelesa (h. 1892).
• 1819 - George Eliot, ingeles idazlea (h. 1880).
• 1842 - José María de Heredia, kubatar jatorriko frantses olerkaria (h. 1905).
• 1857 - George Gissing, ingeles idazlea (h. 1903).
• 1859 - Cecilia Grierson, irakaslea, filantropoa eta Argentinako lehen medikua (h. 1934).
• 1861 - Ranavalona III.a, Madagaskarko erregina (h. 1917).
• 1869 - André Gide, frantziar idazlea, 1947ko Literaturako Nobel Sariduna (h. 1951).
• 1877 - Joan Gamper, suitzar kirolaria eta Futbol Club Barcelona taldearen sortzailea (h. 1930).
• 1881 - Enver Pasha, turkiar jeneral eta politikaria (h. 1922).
• 1890 - Charles de Gaulle, Frantziako presidentea (h. 1970).
• 1891 - Edward Bernays, harreman publikoen eta propagandaren arloko austriar-estatubatuar aitzindaria (h. 1995).
• 1893 - Lazar Moiseievitx Kaganovitx, Sobietar Batasuneko Alderdi Komunistako buruzagia eta Josef Stalinen laguntzailea (h. 1991).
• 1898 -
  • José María Gil-Robles, espainiar abokatu eta politikaria (h. 1980).
  • Lionel Robbins, ingeles ekonomialaria (h. 1984).
• 1901 - Joaquín Rodrigo, espainiar musikagilea (h. 1999).
• 1902 -
  • Philippe Leclerc de Hautecloque, Frantziako mariskala (h. 1947).
  • André Patry, frantziar astronomoa (h. 1960).
• 1909 - George Steer, britainiar kazetari eta gerra-korrespontsala (h. 1944).
• 1913 - Benjamin Britten, ingeles musikagilea (h. 1976).
• 1917 -
  • Andrew Fielding Huxley, britainiar biofisikaria, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2012).
  • Hirokazu Ninomiya, japoniar futbolaria (h. 2000).
• 1918 - Blas Piñar, espainiar eskuin muturreko politikari eta idazlea (h. 2014).
• 1924 - Geraldine Page, estatubatuar aktorea (h. 1987).
• 1932 - Robert Vaughn, estatubatuar aktorea (h. 2016).
• 1935 - Esperanza Roy, espainiar vedette eta aktorea.
• 1940 - Terry Gilliam, ingeles zinema zuzendari, gidoilaria, aktorea eta marrazki bizidunen egilea eta Monty Python taldeko kidea.
• 1942 -
  • Ruslan Khasbulatov, errusiar politikari eta ekonomialaria.
  • Johny Schleck, luxenburgotar txirrindulari ohia.
• 1944 -
  • Carlos Ferrater, kataluniar arkitektoa.
  • Takeshi Ono, japoniar futbolaria.
• 1947 - Alfredo Cristiani, El Salvadorgo presidente ohia.
• 1958 - Jamie Lee Curtis, estatubatuar zinema eta telebista aktorea.
• 1965 - Mads Mikkelsen, daniar aktorea.
• 1983 - Miguel Escalona, errioxar futbolaria.
• 1984 - Scarlett Johansson, estatubatuar aktore, modelo eta abeslaria.
• 1985 - Ava Leigh, emakumezko reggae abeslari ingelesa.
• 1993 - Adèle Exarchopoulos, frantziar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1936 - Juan Iruarrizaga Agirre, bizkaitar musikagilea, Madrilen (j. 1898).
• 1982 - Juan Urkizu, euskal herritar futbolaria (j. 1901).

Mundua

• 1233 - Helena Danimarkakoa, Gardingeko oinordekoa, Lüneburgeko dukesa ezkontidea eta Welf leinuaren ondorengo guztien arbasoa (j. c. 1180).
• 1617 - Ahmed I.a, Otomandar Inperioko sultana (j. 1590).
• 1718 - Bizarbeltz, ingeles pirata.
• 1879 - Catherine Dickens, Charles Dickens eleberrigilearen emaztea eta bere hamar haurren ama (j. 1815).
• 1901 -
  • Germán Gamazo, espainiar abokatu eta politikaria, Gamazada izeneko matxinada sortarazi zuena (j. 1840).
  • Aleksandr Kovalevski, errusiar biologoa eta enbriologoa (j. 1840).
• 1907 - Asaph Hall, estatubatuar astronomoa (j. 1829).
• 1913 - Tokugawa Yoshinobu, Tokugawa shogunerriko hamabosgarren eta azken shoguna (j. 1837).
• 1916 - Jack London, estatubatuar idazlea, kazetaria eta gizarte ekintzailea (j. 1876).
• 1918 - Rose Elizabeth Cleveland, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1845).
• 1921 - Émile Boutroux, frantziar filosofoa eta filosofiaren historialaria (j. 1845).
• 1941 -
  • Kurt Koffka, alemaniar psikologoa, Gestalt psikologiaren sortzaileetako bat (j. 1886).
  • Percival Christopher Wren, ingeles idazlea (j. 1875).
• 1944 - Arthur Stanley Eddington, ingeles astronomo eta fisikaria (j. 1882).
• 1953 - Jorge Meléndez, El Salvadorko presidentea (j. 1871).
• 1962 - René Coty, Frantziako Laugarren Errepublikako bigarren eta azken presidentea (j. 1882).
• 1963 -
  • Aldous Huxley, ingeles idazlea (j. 1894).
  • John F. Kennedy, Ameriketako Estatu Batuetako 35. Presidentea, atentatuan eraila (j. 1917).
  • C. S. Lewis, irlandar idazlea (j. 1898).
• 1980 - Mae West, estatubatuar aktorea (j. 1892).
• 1981 - Hans Adolf Krebs, alemaniar biokimikaria, 1953ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1900).
• 1988 -
  • Luis Barragán, mexikar arkitektoa (j. 1902).
  • Erich Fried, austriar jatorriko alemaniar idazlea (j. 1921).
• 1991 - Tadashi Imai, japoniar zinemagilea (j. 1912).
• 1993 - Anthony Burgess, ingeles idazle, poeta, dramatzaile, konpositore, hizkuntzalari, itzultzaile eta literatura kritikoa (j. 1917).
• 1996 -
  • Garrett Birkhoff, estatubatuar matematikaria (j. 1911).
  • María Casares, galiziar jatorriko frantziar antzezlea (j. 1922).
• 1997 - Michael Hutchence, INXS australiar musika taldeko abeslari eta konposatzailea (j. 1960).
• 2000 - Emil Zátopek, Giza Tren-makina, txekoslovakiar kirolaria, iraupen probetan espezialista (j. 1922).
• 2001 - Luis Santaló, kataluniar matematikaria eta ikertzailea (j. 1911).
• 2003 - Mario Beccaria, italiar politikari kristau demokrata (j. 1920).
• 2007 - Maurice Béjart, frantziar dantzaria eta koreografoa (j. 1927).
• 2011 -
  • Svetlana Alliluyeva, sobietar idazlea eta Iosif Stalinen alaba (j. 1926).
  • Lynn Margulis, estatubatuar biologoa (j. 1938).
• 2013 - Alec Reid, irlandar apaiza, Ipar Irlandako eta Euskal Herriko bake prozesuen bultzatzailea (j. 1931).
• 2015 - Kim Young-sam, Hego Koreako presidentea (j. 1927).
• 2016 - Dorotea Bárcena, galiziar aktorea, antzerkigile eta antzerki zuzendaria (j. 1944).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Xexili, Toda eta Dota.

Azaroaren 21 | Urteko egutegi | Azaroaren 23