Hungariera

Hungariera / Magyarrera
	magyar nyelv — magyar
	eta
Datu orokorrak
Lurralde eremua	Hungaria eta zenbait lurralde Errumania, Eslovakia, Serbia, Ukraina, Kroazia, Austria eta Eslovenian
Hiztunak	13 milioi
Rankinga	57
Ofizialtasuna	Hungaria, Europar Batasuna, Eslovenia (eskualde hizkuntza), Serbia (eskualde hizkuntza), Austria (eskualde hizkuntza), hainbat udalerritan Errumania, hainbat eskubide Ukraina, Kroazia eta Eslovakian
Eskualdea	Europa Erdialdea
UNESCO sailkapena	1: segurua
Araugilea	Hizkuntzalaritzako Ikerketa Institutua Hungariako Zientzia Akademian
Hizkuntza familia
	giza hizkuntza; uraldar hizkuntzak; Ugrofinlandiar hizkuntzak; Ugriar hizkuntzak
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	ordena libreko hizkuntza, nominatibo-akusatibo hizkuntza, hizkuntza eranskaria, subjektua aditza objektua eta silabadun hizkuntza
Denbora gramatikalak	orainaldia eta lehenaldia
Modu gramatikalak	indikatiboa, baldintzazko modua eta agintera
Genero gramatikalak	baliorik ez
Kasu gramatikalak	nominatiboa, akusatiboa, datiboa, instrumental-comitative case (en) , causal-final case (en) , traslatiboa, terminatiboa, essive-formal case (en) , essive-modal case (en) , inesiboa, superessive case (en) , adesiboa, ilatiboa, sublative case (en) , adlatiboa, elatiboa, delative case (en) , ablatiboa, banakaria, multiplicative case (en) , distributive-temporal case (en) , denborazko kasua, soziatiboa eta formal case (en)
Alfabetoa	Hungarian alphabet (en)
Hizkuntza kodeak
ISO 639-1	hu
ISO 639-2	hun
ISO 639-3	hun
Ethnologue	hun
Glottolog	hung1274
Wikipedia	hu

Hungariera edo magyarrera^[1] (magyar nyelv) uraldar hizkuntza bat da, ugriar adarrekoa.

12-15 milioi bat hiztunek hitz egiten dute, batik bat Hungarian, bai eta Errumanian, Eslovakian, Serbian, Ukrainan, Kroazian, Austrian eta Eslovenian ere. Hizkuntza ofiziala da estatu horietan guztietan, bai eta Europar Batasunean ere.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hungariera hizkuntza fino-ugriarren ugriar adarrekoa da, ob-ugriar hizkuntzekin eta mansi eta khanty hizkuntzekin batera.

XIII. mendeaz gero, alfabeto latinoaren antzekoa darabil hungarierak eta XVI. mendetik aurrera finkatu zuen ortografia. Hungarieraren ortografia bereizgarri dira bokal luzeen eta bokal biribilen azentua, eta txistukarien idazkera (sz euskal esea da, eta s, euskal ixa). Hungarieraren gramatikaren beste ezaugarria atzizkien kopurua da. Hungarierak inguruan Uraletakoak ez diren beste hizkuntzak dituenez gero, hitz asko ditu irandar, turkiar, kaukasiar, eslaviar, latindar eta alemaniar jatorrikoak. Euskaraz bezala, galdegaia aditzaren aurre-aurrean jartzen du.

Hiztunen banaketa geografikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hungarian: 9.5-10 milioi hiztun (2001)
Errumanian, bereziki Transilvanian: 1.443.970 (2002)
Eslovakian: 520.528 (2001)
Serbian, bereziki Vojvodinan: 293.299 (2002)
Ukrainan, bereziki Zakarpatian: 149.400 (2001)
AEBetan: 117.973
Kanadan: 75.555 (2001)
Israelen: 70.000
Austrian: 22.000
Kroazian: 16.500
Eslovenian: 9.240

Erakundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Magyar Tudományos Akadémia Nyelvtudományi Intézete edo "Hungarierazko Zientzia Akademiaren Hizkuntzetarako Ikerketa Institutua" izeneko erakundeak hizkuntza arautzen du.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015/12/21 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.