Errementari (filma)

Errementari (filma)
Jatorria
Argitaratze-data	2018
Izenburua	Errementari
Jatorrizko hizkuntza	Arabako euskara
Jatorrizko herrialdea	Espainia
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	fantasiazko filma eta beldurrezko zinema
Iraupena	99 minutu
Kolorea	koloretakoa
Grabazio lekua(k)	Pobaleko Burdinola, Agorregiko burdinola, Ezkio eta Azkoitia
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Paul Urkijo
Gidoigilea(k)	Paul Urkijo
Antzezlea(k)
	Kandido Uranga ; Eneko Sagardoy ; Ramon Agirre ; Gorka Aginagalde ; Josean Bengoetxea ; Jose Ramon Argoitia ; Gotzon Sánchez ; Itziar Ituño ; Maite Bastos ; Almudena Cid
Ekoizpena
Ekoizlea	Carolina Bang; Álex de la Iglesia
Ekoizle eragilea	Paul Urkijo
Edizioa	Paul Urkijo
Bestelako lanak
Musikagilea	Pascal Gaigne
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Araba
	errementari.com…

Errementari 2017an Paul Urkijo arabar zuzendariak egindako euskal filma da, Patxi Errementariaren kondairan oinarritua.

2017ko Sitgesko Fantasiazko Zinemaldian aurkeztu zuten^[1] eta 2018ko martxoaren 2an estreinatu zuten zinema aretoetan.^[2]^[3] 2018ko urriaren 12tik aurrera Netflixen ikus daiteke euskaraz.^[3]

Sinopsia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

Hamar urte pasatu dira 1833ko Lehen Karlistalditik. Arabako herrixka batean, Alfredo izeneko Diputazioko komisario bat gertakari bat ikertzen ari da, eta arrastoek basoaren sakonean dagoen errementeria beldurgarri batera daramate.^[4]

Aktoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kandido Uranga: Patxi
Eneko Sagardoy: Sartael
Uma Bracaglia: Usue
Ramon Agirre: Alfredo
Gorka Aginagalde: Tenientea
Josean Bengoetxea: Santi
José Ramón Argoitia: Mateo
Iñigo de la Iglesia: Miguel
Gotzon Sanchez: Faustino
Aitor Urcelai: Benito
Itziar Ituño: Ana
Maite Bastos: Blanca
Zigor Bilbao: Nestor
Jon Ander Alonso: Lucas
Naia Garcia: Cristina
Haizea Garcia: Claudia
Unax Gonzalez: Asier
Elias García: isabeldar soldadua
Pako Eizagirre: merkataria
Almudena Cid: Maite
Urko Olazabal: soldadu karlista
Ander Pardo: isabeldar soldadua
José Ruiz de Azúa: fraidea
Ioar Argomaniz: soldadu karlista
Ortzi Acosta: gizon gaztea

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Donostiako Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren Astearen ikusleen saria (2017)^[5]^[6]
Esloveniako Grossmannov festival filma in vina sarietan, luzemetraia onenari saria eta filme onenaren ikusleen saria (2018).
Espainiako Goia Sarietan, izendapena efektu berezi onenaren sailean (2019)^[7].
Portugaleko Festival Internacional de Cinema de Terror de Lisboa sarietan, izendapena Europako filme onenaren sailean (2018).

Hizkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arabako herrixka batean girotua, Arabako euskalkian oinarritutako euskalki sorberri batean grabatu zuten Koldo Zuazo eta Gorka Lazkano hizkuntzalarien laguntzaz.^[8] Horretarako Urdiaingo aditz sistema hartu zuten, bertoko euskalkia bizirik dagoelako, eta inguru horretako euskarak lotura duelako Arabakoarekin. Bestalde, Arabako euskararen hainbat elementu erabili zituzten: -gaz deklinabidea, a letraz bukatzen ziren hitzei e eranstea (hormea, zaratea...), egin aditza tartekatzea eta aurreko aditzari -tu gehitzea (hartu egizu), i letrarekin bukatzen ziren aditzek azken hizkia galtzea (ikus dot, ekar dot...), eta b eta p letrak batzuetan f bihurtzea ifini, ipini-ren ordez.^[9] Hala ere, ulergarritasuna mantentzeko ez zuten beti egin.

Bitxikeriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filmeko herritarrak arabako euskalkian mintzo diren arren, beste pertsonaia batzuk euskara batua darabilte: liberalek, hiritarrek eta deabruak. Narratzailea, aldiz, Ataungo euskaraz mintzo da, historioa jaso zuen Barandiaran Ataundarrari keinu eginez.
Patxiren papera egiten duen Kandido Urangak parte hartu zuen lehenago ere ipuin horren moldaketa batean. Kalabaza Tripontzia filmeko interpretazio modernoan ahotsa eman zion pertsonaia bati, galtzagorri deabruari eman ere.
Eneko Sagardoik makillaje eta protesi ugari zeraman soinean grabaketan zehar, eta hori ezarri eta kentzeko ordu luzez egon behar izaten zuen makilatzaileen menpe.
Alfredo pertsonaiaren berokia berde kolorekoa da, ongi igertzen ez bada ere. Arrazoia filmea girotua den garaian aberatsen artean modan zen kolorea zela da. Izan ere, horregatik deitzen zitzaien jauntxoei "letxugino".
Filmean ageri diren karlistek txapel zuria daramate, normalean txapel gorriz irudikatzen diren arren. Izan ere, karlisten txapelak ez ziren beti gorriak izan, eta hasieran zuriak janzten zituzten, merkeagoak izaki.
Patxiren burdinolako kanpoko eta barneko eszenak grabatzeko bi burdinola ezberdinetara jo zuten.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ «'Errementari', un cuento de demonios burlados contado en euskera antiguo» Diario Vasco 2017-10-27.
↑ «Martxoaren 2an estreinatuko dute zinema aretoetan 'Errementari'» Arabako alea 2018-01-03 (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).
↑ ^a ^b Urkizu, Urtzi. (2018-10-12). «'Errementari' Netflixen gaurtik» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).
↑ Zineuskadi. (2017-6-9). Euskal ekoizpenak pantaila handian. .
↑ «‘Errementarik’ irabazi du Fantasia eta Beldurrezko Zinemaren asteko publikoaren saria» Gara 2017-11-03 (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).
↑ «Sariak urtez urte» Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).
↑ «Errementari (El herrero y el Diablo) » Premios Goya 2020» www.premiosgoya.com (Noiz kontsultatua: 2019-11-12).
↑ Erostarbe, Gorka. (2017ko urriaren 28a). «Nahiago dut munstroak fisikoki ikustea zineman» Berria (Noiz kontsultatua: 2017ko urriaren 28an).
↑ Tubia, Iker. (2018-03-16). «Atmosfera sortzeko hitzak» Berria CC BY-SA 4.0 lizentziapean.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Clif de Hory Errementariren inguruan, zinea.eus atarian

Datuak: Q42396126

[1] «'Errementari', un cuento de demonios burlados contado en euskera antiguo» Diario Vasco 2017-10-27.

[2] «Martxoaren 2an estreinatuko dute zinema aretoetan 'Errementari'» Arabako alea 2018-01-03 (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).

[:0-3] Urkizu, Urtzi. (2018-10-12). «'Errementari' Netflixen gaurtik» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).

[4] Zineuskadi. (2017-6-9). Euskal ekoizpenak pantaila handian. .

[5] «‘Errementarik’ irabazi du Fantasia eta Beldurrezko Zinemaren asteko publikoaren saria» Gara 2017-11-03 (Noiz kontsultatua: 2017-11-23).

[6] «Sariak urtez urte» Fantasiazko eta beldurrezko zinemaren astea (Noiz kontsultatua: 2018-10-14).

[7] «Errementari (El herrero y el Diablo) » Premios Goya 2020» www.premiosgoya.com (Noiz kontsultatua: 2019-11-12).

[8] Erostarbe, Gorka. (2017ko urriaren 28a). «Nahiago dut munstroak fisikoki ikustea zineman» Berria (Noiz kontsultatua: 2017ko urriaren 28an).

[9] Tubia, Iker. (2018-03-16). «Atmosfera sortzeko hitzak» Berria CC BY-SA 4.0 lizentziapean.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]