Estée Lauder

Wikipedia, Entziklopedia askea
Estée Lauder
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakJosephine Esther Mentzer
JaiotzaCorona (en) Itzuli, 1906ko uztailaren 1a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaManhattan, 2004ko apirilaren 24a (97 urte)
Hobiratze lekuaBeth-El Cemetery (en) Itzuli
Heriotza modua: bihotz-biriketako geldialdia
Familia
Ezkontidea(k)Joseph Lauder (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaNewtown High School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakenpresaburua
Jasotako sariak
esteelauder.com
IMDB: nm1723013 Find a Grave: 8679928 Edit the value on Wikidata
Estée Lauder, 1966

Josephine Esther Mentzer, ezagunagoa Estée Lauder izenez (Corona, Queens, New York, AEB, 1906ko uztailaren 1a - Manhattan, 2004ko apirilaren 24a) estatubatuar enpresaburua da.[1] Bere senarrarekin batera, Joseph Lauter (geroago Lauder), kosmetika enpresa homonimoa sortu zuen.[2] Lauder izan zen XX. mendean eragin handiena izan zuten 20 enpresa-jenioetako Time aldizkariaren 1998ko zerrendako emakume bakarra.[3][4]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

New Yorkeko auzo baten jaio zen Lauder Rose Schotz eta Max Mentzerren arteko ezkontzaren bigarren alaba izan zen. [5][6][7][8] Haren gurasoak etorkin hungariar juduak ziren; amaren aldetik, amona Sátoraljaújhelyrena zen, eta aitona Gellerena (gaur egun Holice, Eslovakia); aitak, berriz, judu jatorri txekiarra zuen.[8][9][10][11] Europako aristokraziatik zetorren Lauderren baieztapenak ezeztatuta geratu ziren Lee Israelek 1985ean idatzitako Estée Lauder: Beyond the Magic (Estée Lauder: Magiaz haraindi) biografian — geroago, ustezko ospeek idatzitako gutunen faltsutzeagatik ezaguna izan zen idazlea —. The New York Times egunkariaren esanean, «New Yorkekoa zen, ez erabat aristokrata», nahiz eta «edertasunaren industriaren magiaren zati handi bat diren mitoak sortu». Bere historia gogokoena Flushing-en, Long Island-en, modan zegoen Vienako amak hazia, zalditegiak, gidari eta erizain italiar bat zituen etxe bikain batean.[12]

Egia esan, bere ama Rose Hungariatik Estatu Batuetara joan zen 1898an bere bost seme-alabekin Abraham Rosenthal senarrarekin elkartzeko.[5] 1905ean, Max Mentzer[5] merkatariarekin ezkondu zen, 1890eko hamarkadan Estatu Batuetara emigratu zuen merkatariarekin. Alaba 1906an jaio zenean, «Eszti» deitu nahi izan zioten, bere amaren izeba hungariarraren omenez, baina azken momentuan adostu zuten «Josephine» izena mantentzea. Hala ere, haurtxoaren izen ona «Estee» bihurtu zen, eta izen horrekin hazi, erabili eta erantzuten zuen. Azkenik, lurringintza-inperioa senarrarekin hasi zuenean, bere izenari azentu bat gehitu zion, frantsesa eman zezan, eta aitak hala egiteko zuen moduan hasi zen esaten, Hungariako azentuarekin.[13]

Lauder Elmhurst-eko (Queens, New York hiria) Newtown High Schoolera joan zen, eta haren haurtzaroko zati handi bat hilaren bukaerara iristen saiatzea zen. Zortzi neba-ahizpetatik gehienek bezala, familiaren burdindegian lan egin zuen. Bertan, negozioen munduan eta arrakastako minorista bihurtzeko behar zen guztian hasi zen lanean. Bere haurtzaroko ametsa aktore bihurtzea izan zen, argi, lore eta gizon ederrekin.[14][15]

Lauder handia egin zenean, osabak, John Schotz doktoreak, bere negozioan laguntzea onartu zuen. Schotz kimikaria zen, eta bere enpresak, New Way Laboratories enpresak, edergintzako produktuak saltzen zituen, hala nola kremak, lozioak, rougea eta lurrinak. Aitak baino interes handiagoa agertu zuen bere negozioan. Liluratuta zegoen osaba bere produktuak sortzen ikusten. Aurpegia garbitzen eta aurpegiko masajeak egiten ere erakutsi zion. Bigarren hezkuntzan graduatu ondoren, osabaren negozioetan jarri zuen arreta.[1]

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lauderrek osabaren konbinazioetako bat izendatu zuen Super Rich Aja-Purpose Cream, eta prestakina bere lagunei saltzen hasi zen. Six-In-One krema hotza eta Schotz doktorearen krema vienarra bezalako kremak saldu zituen edertasun-dendetan, klubetan eta hondartzako resorts delakoetan. Egun batean, House of Ash Blondes aretoan orrazten ari zela, West 72nd streeteko edertasun-areto batean, Florence Morris aretoaren jabeak, bere azal perfektuaz galdetu zion. Handik gutxira, Estée zentrora itzuli zen osabaren lau kremarekin eta frogatzeko esakini zizkion. Hain harrituta geratu zen Morris produktu horiekin, non areto berrian saltzeko eskatu baitzion.[16]

1953an aurkeztu zuen lehen lurrina, Youth-Dew, efektu bikoitza egiten zuen bainu-olioa, lurrin gisa. Artean frantses lurrinak belarrien atzean tanta bat jarrita erabiltzen ziren, eta emakumeak Youth-Dew erabiltzen hasi ziren, xaboi-botilaren ondoan bainatzen ari zirela. Lehen urtean 50.000 botila saldu zituen eta 1984an 150 milioira igo zen kopurua.[17]

1985ean Lauder izan zen telebistako dokumental baten gai nagusia: Estée Lauder: The Sweet Smell of Success (Estée Lauder: arrakastaren usain gozoa). Bere arrakasta azalduz, zera esan zuen:

«Inoiz ez dut lanik egin nire bizitzan saldu gabe. Zerbaitetan sinesten badut, saldu egiten dut, indarrez saltzen dut, gainera».[18]

Bere osaba John Sotzen eraginpean, eskuetarako hainbat krema egin zituen kimikaria, 1920ko hamarkadatik aurrera aurpegiko kremak egiten hasi zen eskuz. 1946an, Arnold L. van Ameringen enpresaburu holandarraren laguntzari esker, bere izena zeraman enpresa sortu zuen. Kosmetikaren sektoreko erraldoi bihurtu zen Estée Lauder inperioa, urtetan, bere produktuek kontsumitzaileei egiten dizkieten sustapen pertsonalen eta gizonentzako kosmetikoen aitzindaria. Estée Lauder inperioak bost konpainia independente ditu (Estée Lauder, Clinique, Prescriptivas, Aramis eta Lauder for Men). 1985. urtean Estée, A Success Story (Historia arrakastatsua) autobiografia argitaratu zuen. Besteak beste, 1978an Ohorezko Legio frantsesarekin kondekoratu zuten.

Bizitza pribatua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estéek 20 urte baino gehixeago zituela ezagutu zuen Joseph Lauter. 1930eko urtarrilaren 15ean ezkondu ziren. Geroago, haren abizena aldatu egin zen Lauterretik Lauderrera. Bere lehen semea, Leonard, 1933ko martxoaren 19an jaio zen. [19][20] Lehenengo bikotea banandu egin zen, gero 1939an dibortziatu eta Floridan bizitzera joan ziren, baina 1942an berriro ezkondu ziren.[21] Bere bigarren semea, Ronald, 1944an jaio zen. Estée eta Joseph Lauder ezkonduta egon ziren 1982an hil arte, eta, ondoren, damutu egin zen dibortzioaz, gazte ezkondu zela eta bizitza galdu zuela esanez, baina laster ohartu zen «munduko senarrik gozoena» zuela.[22]

Estée Lauder enpresa 1946an sortu zen. Leonard Lauder seme nagusia konpainiako burua izan zen eta Zuzendaritza Batzordeko lehendakaria.[23] Bere seme gazteena, Ronald Steven Lauder, filantropo ospetsua da, Ronald Reaganen administrazioari esleitutako politikari errepublikanoa, defentsako idazkariordea izan zen eta Estatu Batuetako enbaxadore izan zen Austrian 1986 eta 1987 bitartean. eta, besteak beste higiezinen sustatzaile bat Berlinen. 2007az geroztik, Juduen Munduko Kongresuko lehendakaria da.[24]

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estée Lauder 97 urte zituela hil zen, 2004ko apirilaren 24an Manhattango egoitzan bihotz eta biriketako arazo baten ondorioz.[25]

Lauder College House, Estee Lauder familiarena, eta hainbat ikasle izan ditu eskolan.

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • 1978ko urtarrilaren 16an Ohorezko Legioko Caballera intsignia jaso zuen, Gerard Causer kontsul frantziarraren eskutik. Urte hartan Zaldun egin zuten AEBko lehen emakumea izan zen.[26]
  • 1988. urtean Estatu Batuetako Enpresa Ospearen Júniors Aretoan sartu zen.
  • 1998an, emakume bakarra izan zen Time aldizkariak argitaratutako «XX. mendeko 20 jenio komertzial garrantzitsuenak» zerrendan.
  • 2004ko ekainaren 23an Askatasunaren Lehendakaritza Domina jaso zuen.

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Estée Lauder logoa
    Estée Lauder logoa
  • Estée Lauder logoa
    Estée Lauder logoa
  • Estée eta Joseph H. Lauder, Mar-A-Lakuko arte ederren jaialdi batean, 1970
    Estée eta Joseph H. Lauder, Mar-A-Lakuko arte ederren jaialdi batean, 1970
  • Estée Lauder enpresa Zeelanda Berrian, 2013
    Estée Lauder enpresa Zeelanda Berrian, 2013
  • Estée Lauder enpresa Sydney (Astralia) 2013
    Estée Lauder enpresa Sydney (Astralia) 2013
  • Estée Lauder enpresa, Hong Kong, 2023.11.07
    Estée Lauder enpresa, Hong Kong, 2023.11.07
  • Estee Lauder, Frenchmans Rd Petersfield-en bulegoak. Estee Lauder etxez aldatu zen, eta lekua alokairuan jarri.
    Estee Lauder, Frenchmans Rd Petersfield-en bulegoak. Estee Lauder etxez aldatu zen, eta lekua alokairuan jarri.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b «Estée Lauder | enciclopedia.cat» www.enciclopedia.cat (Noiz kontsultatua: 2024-04-18).
  2. ↑ «Estee Lauder - Biography on Bio.» web.archive.org 2014-07-14 (Noiz kontsultatua: 2024-04-18).
  3. ↑ (Ingelesez) «Estee Lauder» The Telegraph 2004-04-27 (Noiz kontsultatua: 2024-04-18).
  4. ↑ (Ingelesez) «Estée Lauder Founder of cosmetics empire and epitome of gracious living» The Irish Times (Noiz kontsultatua: 2024-04-18).
  5. ↑ a b c Kent 2003.
  6. ↑ Lauder, Estée. «The Makings of a Beauty Tycoon: Estee Lauder is Born» EvanCarmichael.com.
  7. ↑ 2004-04-26.
  8. ↑ a b «Josephine Esther Mentzer – New York, New York City Births» FamilySearch.
  9. ↑ «Population Schedule» Fourteenth Census of the United States (US Department of Commerce, Bureau of the Census).
  10. ↑ «Population Schedule» Fifteenth Census of the United States (US Department of Commerce, Bureau of the Census).
  11. ↑ Votruba, Martin. «Estée Lauder» Slovak Studies Program (University of Pittsburgh).
  12. ↑ «You couldn't make it up» fashion.telegraph.co.uk.
  13. ↑ Lauder, Estee. (21 octubre 1985). «Estee Lauder» New York 18 (41): 32. ISSN 0028-7369..
  14. ↑ Lauder, Estée. «The Makings of a Beauty Tycoon: Estee Lauder is Born» EvanCarmichael.com.
  15. ↑ Herzog, Edwin. (maig 2012). «Estée Lauder profile» Majoroszog Journal.
  16. ↑ «Estee Lauder biography» financial-inspiration.com.
  17. ↑ «estee lauder Biography» thebiographychannel.co.uk.
  18. ↑ «Estee Lauder biography» financial-inspiration.com.
  19. ↑ Kent 2003, 115 orr. .
  20. ↑ «Leonard Lauder» Cityfile.com.
  21. ↑ «Estee Lauder biography» financial-inspiration.com.
  22. ↑ Cosmetics Magnate Estee Lauder Dies at 97. WashingtonPost.com.
  23. ↑ Mirabella, Grace. (7 desembre 1998). «Beauty Queen: Estee Lauder: She turned cosmetics into a big business by making the experience at the sales counter a personal one» Time. Error in Webarchive template: url hutsa.
  24. ↑ Ronald S Lauder. WorldJewishCongress.org.
  25. ↑ «Estee Lauder - Biography on Bio.» web.archive.org 2014-07-14 (Noiz kontsultatua: 2024-04-18).
  26. ↑ Estee Lauder was honored by the Government of France. She received.... Getty Images.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Estée_Lauder&oldid=9677497"(e)tik eskuratuta