Edukira joan

Francisco Cepeda

Wikipedia, Entziklopedia askea
Francisco Cepeda

Bizitza
JaiotzaSopuerta1906ko martxoaren 8a
Herrialdea Bizkaia, Euskal Herria
HeriotzaLa Tronche1935eko uztailaren 14a (29 urte)
Heriotza moduaistripuzko heriotza: altueratik erortzearen ondoriozko heriotza
bizikleta istripua
Hezkuntza
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jardueraktxirrindularia
Ibilbidea
TaldeakUrteak
 

Francisco Cepeda Nistal (Sopuerta, Bizkaia, 1906ko martxoaren 8 edo 9a[1] - Grenoble, 1935eko uztailaren 14a) txirrindulari profesionala izan zen 1925 eta 1935 artean.

Kirol ibilbidea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cepeda, bere garaian, txirrindulari nabarmena izatera iritsi zen Espainiako panoraman. 1927an brontzezko domina lortu zuen Espainiako errepideko txirrindularitzako txapelketan, Bartzelonan.

Jef Demuysere eta Francisco Cepeda Tour de France Pirinioetan (1931-07-08).

Frantziako Tourrean bere lehen parte hartzea 1930ean izan zen, Espainiako taldean parte hartzeko aukeratua izan zelarik, eta proba, sailkapen nagusiko 27. postuan amaituz. Tourraren edizio hura baino lehen, non herrialdeak ordezkatzen zituzten selekzioek parte hartzen zuten, soilik lau txirrindulari espainiar iritsi ziren Parisera (José María Javierre, Victorino Otero, Jaime Janer eta Salvador Cardona). Nazioarteko komunikabideek, orduan, Cepeda Galibierrera igotzea onartu zuten, postu garrantzitsu batean gailendu zena, ordutik aurrera, Frantzian txirrindulari eskalatzaileentzako probetarako gonbidapena lortuz.

Hurrengo edizioan, 1931koan, Cepedak bakarrik osatu zuen Espainiaren ordezkari taldea, beste txirrindulari batzuek parte hartzeari uko egin ziotelako, bere parte hartzeko baldintzetan akordiorik lortu ez zuelako. Arazo eta arazo fisiko ugari izan ondoren, txirrindulariak lasterketa utzi zuen 20. etapan zehar. Urte berean hirugarren postua lortu zuen Mont Farongo igoeran, Toulonen, Frantzian.

1933an, Vicente Truebarekin batera Tourrera itzuli zen, biak "Touristes-Routieres" kategorian, Espainiako ordezkaririk gabe.

Kirol jarduera aldi baterako utzi ondoren, Cepeda 1935ean berragertu zen, Espainiako Itzuliaren lehen edizioan parte hartuz, 17. postuan amaitu zuena, eta Frantziako Tourrean izena emanez "Individuel" kategorian, dagokion federazio nazionalak aukeratu gabe, Tourreko antolakuntzak parte hartzeko gonbidapen zuzena jasotzen zuten txirrindularientzat.

Frantziako Tourrean txapelketan izandako istripu baten ondorioz hil zen lehen txirrindularia izan zen Cepeda.

1935eko uztailak 11n, Aix-les-Bains eta Grenoble artean ospatu zen zazpigarren etapan, korrikalariak eroriko bat izan zuen, garezurraren oinarrian haustura bat eragin ziona, honen ondorioz, hiru egun beranduago hil zelarik La Tronche ospitalean.

Frantziako Tourreko etapa honek, Galibierrera eta, ondoren, Lautaretera igoerak zituen, jada nahiko laua zen lurretan, Le Bourg d 'Oisanseko hirigunea zeharkatzeko, eta, ondoren, Romanche ibaiaren eztarritik, Grenoblerantz igarotzeko, d 1091 errepidetik (orduan RN 91 deitua).

Istripua Cepeda abiadura handian zihoazen bost korrikalariz osatutako talde batean gertatu zen, 14,400 kilometroan gutxi gorabehera, tokian-tokian "gaztainondoen" izeneko bihurgunean, Rioupéroux (Livet-et-Gavet udalerria) hirigunea zeharkatu ondoren.

Frantziako jendarmeriaren tokiko brigadak egindako ikerketaren ondorioz, eginbide judizialak ireki ziren Grenobleko epaitegietan, nahi gabeko hilketa bat izan zitekeelakoan; izan ere, istripuaren lekukoetako batek adierazi zuen lasterketarekin zerikusirik ez zuen ibilgailu batek harrapatu zuela txirrindularia. Hala ere, kasua artxibatu egin zen azkenean 1936ko urtarrilaren 31n, beste lekuko batzuek ikusi baitzuten Cepedak alboko desplazamendu bortitz bat izan zuela gurpiletako baten tutueria hagunetik askatu zenean, eta horren ondorioz galtzadara erori zela. Txirrindularia berehala eraman zuten ospitalera, taldearen atzetik zihoan espainiar taldeko auto batean, eta, hasiera batean bere susperraldiari buruzko baikortasuna bazegoen ere, bere egoera azkar larriagotu zen, konortea berreskuratu gabe hil zelarik.

Cepedako istripuaren arrazoia inoiz ofizialki jakinarazi ez bazen ere, hipotesirik probableena bizikleten gurpiletarako erabilitako materialetan arazo bat dagoela adierazten duena da. Urte hartan Tourreko antolakuntzak hornitutako unitateetan, duraluminiozko hagunak erabili ziren, ordura arte erabili izan ziren egurrezko hagunen ordez. Orduan pentsatu zen tubularraren irteera itsasgarria hondatzearen ondorio izan zela, zeinak finkatzen baitzuen balaztadetan sortutako beroagatik eta duraluminioak erraz transmititzen zuelako, eta egoera hori udako tenperatura altuko giroagatik larriagotu zen. Izan ere, lehen etapetatik hain istripu kopuru handia gertatu zen arrazoi honengatik, polemika handia sortu zela, azkenean, Nizako etapan egurrezko hagunak berrezartzera behartu zuena.

Txirrindulariaren istripuaren arrazoiak argitzeko egindako eginbide judizialei buruzko dokumentazioa jendaurrean dago Isère departamenduko artxiboetan, Grenoble hirian.

Paco Cepeda Frantziako Tourrean istripuz hil den korrikalari bakarra da, bere antolakuntzagatik oraindik memorial itxurako errekonozimendu zehatzik jaso ez duena.

Bere jaioterriko Udalak, Sopuertak, bere oroimenean eskultura bat jarri zuen 2006an, eta bere familiaren etxea zegoen orubean kokatu zuen.

1925

1926

  • Bizkaiko XIII. txapelketa
  • Otero-Payan proba (Torrelavega)
  • El Escritorio lasterketa (Santander)
  • Tafallako II. Zirkuitua
  • Laredoko lasterketa
  • 2. Getxoko Zirkuituan
  • 2. Ordiziako Villafrancako V. proba
  • 2. Ortuellako lasterketan
  • 2. Eibarresa Proba Handian
  • 2. Ibaiondoko Itzulian (Soraluze)
  • 3. Erriberako zirkuituan (Tutera)
  • 3. Gallartako lasterketan
  • 4. Kantabriako Itzulian

1927

1928

  • Alpino Klubeko lasterketa (Madril-Navacerrada)
  • Torrelavegako Proba
  • 2. Unión Velocipédica Española proban (Madril-San Rafael-Madril)
  • 2. Unión Velocipédica Española proban (Madril-Guadalix-Madril)
  • 3. Lizarrako Itzulian

1929

1930

  • Gurutze Santuaren zirkuitua (Azkoitia)
  • Vasco-Montañés Txapelketa (Santander)
  • 3. I. Sodupeko zirkuitua
  • 3. Sopuertako zirkuitua
  • 27. Frantziako Tourrean

1931

1932

  • Leintz Bailarari Itzulia
  • 2. Loinaz Proban
  • 2. Burgosko lasterketan
  • 2. Sodupeko zirkuituan
  • 3. Bizkaiko Txapelketan
  • 3. V. Arabako Itzulian
  • 4. Mont Agel igoeran (Peille, Alpes Maritimes, Frantzia)
  • 6. Course de Côte du Mt. Faron (Toulon, Frantzia)

1935

Emaitzak lasterketa nagusietan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lasterketa 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935
Italiako Giroa - - - - - - - - - - - -
Frantziako Tourra - - - - - - 27. Err. - Err. - RIP
Espainiako Vuelta X X X X X X X X X X X 17.
Munduko errepideko txapelketa X X X - - - - - - - - -

-: Ez zuen parte hartu
Err.: Erretiratu zen
X: Ez zuten egin

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Gaztelaniaz) MARCA.com. (2014-07-20). «Su muerte no fue como la contaron» MARCA.com (kontsulta data: 2021-10-20).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]