Italiako Giroa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Italiako Giroa
Orokortasunak
KirolaErrepideko txirrindularitza
Sorrera1909
Ekitaldi kopurua106 (urtea: 2023)
Aldizkotasunaurterokoa (Mai)
MotaItzuli handi
translation for raceinfobox_translate index 33 not foundITA Italia
AntolatzaileaRCS MediaGroup
Webgune ofizialaWebgune ofiziala
Mailak2.PT (2005-2010)
2.UWT (2011-)
ZirkuituaUCI World Tour
Palmaresa
Azken garaileaSLO Primož Roglič
Garaipen gehien lortu duenaITA Alfredo Binda
ITA Fausto Coppi
BEL Eddy Merckx
(5 garaipen)
Egungo ekitaldia
azken ekitaldia ikusteko:
2023ko Italiako Giroa
Dokumentazioa

Italiako Giroa (italieraz eta ofizialki: Giro d'Italia, /ˈdʒiːro diˈtaːlja/ ahoskatua), askotan Giroa bezala soilik ezagutua, Italiako txirrindularitza lasterketa garrantzitsuena da. 1909. urtean izan zuen lehen ekitaldia eta Luigi Ganna Italiarrak irabazi zuen.

Itzuli handien sailean sailkatuta dago eta Maiatzean ospatzen da, hiru astez Italiako txoko guztiak zeharkatuz.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Italiako Giroa Frantziako Tourrarekin inspiratu zen, eta lasterketa frantsesa L'Auto egunkariak antolatzen bazuen, Italiako Giroa La Gazzetta dello Sport egunkaria hasi zen antolakuntza lanetan. Historiako aurreneko Giroa Milanen hasi zen, zortzi etapa ziren eta 2448 km guztira. Irabazlea Luigi Ganna izan zen.

Maillotak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Frantziako Tourrean ez bezala, sailkapen orokorreko liderrak Maglia Rosa ("Maillot Arrosa") janzten du, 1931z geroztik, kolore hori baitzen La Gazzetta dello Sport egunkariko orrietakoa. Mendiko erregeak Maglia Verdea ("Maillot berdea") eramaten du, eta sprintetako sailkapeneko liderrak, Maglia Ciclaminoa ("Maillot Morea"). Italiako Giroak Intergiro delako sailkapena ere badu eta horren liderrak maillot urdina janzten du.

Palmaresa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2022ko edizioa barne kontuan hartuta, garaipen bat baino gehiago lortu dituzten txirrindulariak hauexek dira:

Txirrindularia Garaipenak Urteak
Italia Alfredo Binda 5 1925, 1927, 1928, 1929, 1933
Italia Fausto Coppi 5 1940, 1947, 1949, 1952, 1953
Belgika Eddy Merckx 5 1968, 1970, 1972, 1973, 1974
Italia Costante Girardengo 3 1919, 1923, 1926
Italia Gino Bartali 3 1936, 1937, 1946
Italia Fiorenzo Magni 3 1948, 1951, 1955
Italia Felice Gimondi 3 1967, 1969, 1976
Frantzia Bernard Hinault 3 1980, 1982, 1985
Italia Carlo Galetti 2 1910, 1911
Italia Giovanni Brunero 2 1921, 1922
Italia Giovanni Valetti 2 1938, 1939
Luxenburgo Charly Gaul 2 1956, 1959
Italia Franco Balmamion 2 1962, 1963
Frantzia Jacques Anquetil 2 1960, 1964
Italia Giuseppe Saronni 2 1979, 1983
Euskal Herria Miguel Indurain 2 1992, 1993
Italia Ivan Gotti 2 1997, 1999
Italia Gilberto Simoni 2 2001, 2003
Italia Paolo Savoldelli 2 2002, 2005
Italia Ivan Basso 2 2006, 2010
Espainia Alberto Contador 2 2008, 2015
Italia Vincenzo Nibali 2 2013, 2016

Edizio guztiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

UrteaTxapeldunaTxapeldunordeaHirugarrena
1909ITA Luigi GannaITA Carlo GalettiITA Giovanni Rossignoli
1910ITA Carlo GalettiITA Eberardo PavesiITA Luigi Ganna
1911ITA Carlo GalettiITA Giovanni RossignoliITA Giovanni Gerbi
1912ITA Atala-DunlopFRA Peugeot-WolberITA Gerbi
1913ITA Carlo OrianiITA Eberardo PavesiITA Giuseppe Azzini
1914ITA Alfonso CalzolariITA Pierino AlbiniITA Luigi Lucotti
1915-1918
Lehen Mundu Gerra zela eta, ez zuten egin
1919ITA Costante GirardengoITA Gaetano BelloniBEL Marcel Buysse
1920ITA Gaetano BelloniITA Angelo GremoFRA Jean Alavoine
1921ITA Giovanni BruneroITA Gaetano BelloniITA Bartolomeo Aimo
1922ITA Giovanni BruneroITA Bartolomeo AimoITA Giuseppe Enrici
1923ITA Costante GirardengoITA Giovanni BruneroITA Bartolomeo Aimo
1924ITA Giuseppe EnriciITA Federico GayITA Angiolo Gabrielli
1925ITA Alfredo BindaITA Costante GirardengoITA Giovanni Brunero
1926ITA Giovanni BruneroITA Alfredo BindaITA Arturo Bresciani
1927ITA Alfredo BindaITA Giovanni BruneroITA Antonio Negrini
1928ITA Alfredo BindaITA Giuseppe PanceraITA Bartolomeo Aimo
1929ITA Alfredo BindaITA Domenico PiemontesiITA Leonida Frascarelli
1930ITA Luigi MarchisioITA Luigi GiacobbeITA Allegro Grandi
1931ITA Francesco CamussoITA Luigi GiacobbeITA Luigi Marchisio
1932ITA Antonio PesentiBEL Jef DemuysereITA Remo Bertoni
1933ITA Alfredo BindaBEL Jef DemuysereITA Domenico Piemontesi
1934ITA Learco GuerraITA Francesco CamussoITA Giovanni Cazzulani
1935ITA Vasco BergamaschiITA Giuseppe MartanoITA Giuseppe Olmo
1936ITA Gino BartaliITA Giuseppe OlmoITA Severino Canavesi
1937ITA Gino BartaliITA Giovanni ValettiITA Enrico Mollo
1938ITA Giovanni ValettiITA Ezio CecchiITA Severino Canavesi
1939ITA Giovanni ValettiITA Gino BartaliITA Mario Vicini
1940ITA Fausto CoppiITA Enrico MolloITA Giordano Cottur
1941-1945
Bigarren Mundu Gerra zela eta, ez zuten egin
1946ITA Gino BartaliITA Fausto CoppiITA Vito Ortelli
1947ITA Fausto CoppiITA Gino BartaliITA Giulio Bresci
1948ITA Fiorenzo MagniITA Ezio CecchiITA Giordano Cottur
1949ITA Fausto CoppiITA Gino BartaliITA Giordano Cottur
1950SUI Hugo KobletITA Gino BartaliITA Alfredo Martini
1951ITA Fiorenzo MagniBEL Rik Van SteenbergenSUI Ferdinand Kübler
1952ITA Fausto CoppiITA Fiorenzo MagniSUI Ferdinand Kübler
1953ITA Fausto CoppiSUI Hugo KobletITA Pasquale Fornara
1954SUI Carlo ClericiSUI Hugo KobletITA Nino Assirelli
1955ITA Fiorenzo MagniITA Fausto CoppiITA Gastone Nencini
1956LUX Charly GaulITA Fiorenzo MagniITA Agostino Coletto
1957ITA Gastone NenciniFRA Louison BobetITA Ercole Baldini
1958ITA Ercole BaldiniBEL Jean BrankartLUX Charly Gaul
1959LUX Charly GaulFRA Jacques AnquetilITA Diego Ronchini
1960FRA Jacques AnquetilITA Gastone NenciniLUX Charly Gaul
1961ITA Arnaldo PambiancoFRA Jacques AnquetilESP Antonio Suárez
1962ITA Franco BalmamionITA Imerio MassignanITA Nino Defilippis
1963ITA Franco BalmamionITA Vittorio AdorniITA Giorgio Zancanaro
1964FRA Jacques AnquetilITA Italo ZilioliITA Guido De Rosso
1965ITA Vittorio AdorniITA Italo ZilioliITA Felice Gimondi
1966ITA Gianni MottaITA Italo ZilioliFRA Jacques Anquetil
1967ITA Felice GimondiITA Franco BalmamionFRA Jacques Anquetil
1968BEL Eddy MerckxITA Vittorio AdorniITA Felice Gimondi
1969ITA Felice GimondiITA Claudio MichelottoITA Italo Zilioli
1970BEL Eddy MerckxITA Felice GimondiBEL Martin Van Den Bossche
1971SWE Gösta PetterssonBEL Herman Van SpringelITA Ugo Colombo
1972BEL Eddy MerckxESP José Manuel FuenteEU Francisco Galdos
1973BEL Eddy MerckxITA Felice GimondiITA Giovanni Battaglin
1974BEL Eddy MerckxITA Gianbattista BaronchelliITA Felice Gimondi
1975ITA Fausto BertoglioEU Francisco GaldosITA Felice Gimondi
1976ITA Felice GimondiBEL Johan De MuynckITA Fausto Bertoglio
1977BEL Michel PollentierITA Francesco MoserITA Gianbattista Baronchelli
1978BEL Johan De MuynckITA Gianbattista BaronchelliITA Francesco Moser
1979ITA Giuseppe SaronniITA Francesco MoserSWE Bernt Johansson
1980FRA Bernard HinaultITA Wladimiro PanizzaITA Giovanni Battaglin
1981ITA Giovanni BattaglinSWE Tommy PrimITA Giuseppe Saronni
1982FRA Bernard HinaultSWE Tommy PrimITA Silvano Contini
1983ITA Giuseppe SaronniITA Roberto VisentiniESP Alberto Fernández Blanco
1984ITA Francesco MoserFRA Laurent FignonITA Moreno Argentin
1985FRA Bernard HinaultITA Francesco MoserUSA Greg LeMond
1986ITA Roberto VisentiniITA Giuseppe SaronniITA Francesco Moser
1987IRL Stephen RocheGBR Robert MillarNED Erik Breukink
1988USA Andrew HampstenNED Erik BreukinkSUI Urs Zimmermann
1989FRA Laurent FignonITA Flavio GiupponiUSA Andrew Hampsten
1990ITA Gianni BugnoFRA Charly MottetITA Marco Giovannetti
1991ITA Franco ChioccioliITA Claudio ChiappucciITA Massimiliano Lelli
1992EU Miguel IndurainITA Claudio ChiappucciITA Franco Chioccioli
1993EU Miguel IndurainLAT Piotr UgrumovITA Claudio Chiappucci
1994RUS Jevgeni BerzinITA Marco PantaniEU Miguel Indurain
1995SUI Tony RomingerRUS Jevgeni BerzinLAT Piotr Ugrumov
1996RUS Pavel TonkovITA Enrico ZainaEU Abraham Olano
1997ITA Ivan GottiRUS Pavel TonkovITA Giuseppe Guerini
1998ITA Marco PantaniRUS Pavel TonkovITA Giuseppe Guerini
1999ITA Ivan GottiITA Paolo SavoldelliITA Gilberto Simoni
2000ITA Stefano GarzelliITA Francesco CasagrandeITA Gilberto Simoni
2001ITA Gilberto SimoniEU Abraham OlanoEU Unai Osa
2002ITA Paolo SavoldelliUSA Tyler HamiltonITA Pietro Caucchioli
2003ITA Gilberto SimoniITA Stefano GarzelliUKR Jaroslav Popovitx
2004ITA Damiano CunegoUKR Serhiy HoncharITA Gilberto Simoni
2005ITA Paolo SavoldelliITA Gilberto SimoniVEN José Rujano
2006ITA Ivan BassoESP José Enrique GutiérrezITA Gilberto Simoni
2007ITA Danilo Di LucaLUX Andy SchleckITA Eddy Mazzoleni
2008ESP Alberto ContadorITA Riccardo RiccòITA Marzio Bruseghin
2009RUS Denis MenxovESP Carlos SastreITA Ivan Basso
2010ITA Ivan BassoESP David ArroyoITA Vincenzo Nibali
2011ITA Michele ScarponiITA Vincenzo NibaliFRA John Gadret
2012CAN Ryder HesjedalESP Joaquim RodríguezBEL Thomas De Gendt
2013ITA Vincenzo NibaliCOL Rigoberto UránAUS Cadel Evans
2014COL Nairo QuintanaCOL Rigoberto UránITA Fabio Aru
2015ESP Alberto ContadorITA Fabio AruEU Mikel Landa
2016ITA Vincenzo NibaliCOL Esteban ChavesESP Alejandro Valverde
2017NED Tom DumoulinCOL Nairo QuintanaITA Vincenzo Nibali
2018GBR Chris FroomeNED Tom DumoulinCOL Miguel Ángel López
2019ECU Richard CarapazITA Vincenzo NibaliSLO Primož Roglič
2020GBR Tao Geoghegan HartAUS Jai HindleyNED Wilco Kelderman
2021COL Egan BernalITA Damiano CarusoGBR Simon Yates
2022AUS Jai HindleyECU Richard CarapazEU Mikel Landa
2023SLO Primož RogličGBR Geraint ThomasPOR João Almeida
2024

Gainontzeko sailkapenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mendiko sailkapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txirrindularia Garaipenak Urteak
Italia Gino Bartali 7 1935, 1936, 1937, 1939, 1940, 1946, 1947
Espainia José Manuel Fuente 4 1971, 1972, 1973, 1974
Italia Fausto Coppi 3 1948, 1949, 1954
Italia Franco Bitossi 3 1964, 1965, 1966
Italia Claudio Bortolotto 3 1979, 1980, 1981
Italia Claudio Chiappucci 3 1990, 1992, 1993

Erregulartasunaren saria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txirrindularia Garaipenak Urteak
Italia Francesco Moser 4 1976, 1977, 1978, 1982
Italia Giuseppe Saronni 4 1979, 1980, 1981, 1983
Belgika Roger De Vlaeminck 3 1972, 1974, 1975
Herbehereak Johan van der Velde 3 1985, 1987, 1988
Italia Mario Cipollini 3 1992, 1997, 2002

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]