Gaztela-Mantxa
- Artikulu hau Gaztel Mantxari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Gaztela (argipena)».
| Gaztela-Mantxa Castilla-La Mancha
|
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Espainiako autonomia erkidegoa | ||||||
|
||||||
 |
||||||
| Hiriburua | Toledo | |||||
| Hiri handiena | Albacete | |||||
| Herritarra | gaztela-mantxar | |||||
| Probintziak | Albacete Ciudad Real Cuenca Guadalajara Toledo |
|||||
| Agintariak | ||||||
| - | Presidentea | Emiliano García-Page (PSOE) | ||||
| - | Estatutua | 1982 abuztuaren 16 | ||||
| - | Parlamentua | Gaztela-Mantxako Gorteak | ||||
| Legebiltzarra | Espainiako Gorteak | |||||
| - | Senatua | 22 / 260 |
||||
| - | Kongresua | 21 / 350 |
||||
| Azalera | ||||||
| - | Guztira | 79,463 km2 |
||||
| Biztanleria | ||||||
| - | Zenbatespena (2006) | 1.932.261 bizt. | ||||
| - | Dentsitatea | 23,84 bizt./km2 | ||||
| Webgunea www.jccm.es |
||||||
Gaztela-Mantxa Espainiako erdialdeko autonomia erkidego bat da. Lurralderik zabalenen artean egon arren, biztanle kopuru eta dentsitatea urriak dauzka. Hiriburua Toledo du; hala ere, Albacetek eta Talavera de la Reinak biztanle gehiago dituzte.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1035ean Toledoko Erresuma edo Taifa sortu zuten, Kordobako Kalifatoa desegin ondoren, geroago Al-Andalusetik Gaztelako Koroak barneratuko zuena.
Aro modernoan, lurraldeak Castilla la Nueva izena hartuko zuen, urteetan Espainiako erregio historikoa izan dena. 1833an Albaceteko probintzia sortu zuten, Murtziakoarekin batera erregioa osatuz.
1978an Madrilgo probintzia erregiotik aldendu zen eta Erkidego autonomoa sortu zuten, beste aldetik Gaztela-Mantxa geldituz eta Albacete batuz.
Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lurraldea bost probintziatan banatuta dago:
- Albacete: 387.658 biztanle (2006).
- Ciudad Real: 506.864.
- Cuenca: 208.616.
- Guadalajara: 213.505.
- Toledo: 615.618.
Udalerri nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Gaztela-Mantxa: biztanle gehien duten udalerriak Iturria: Instituto Nacional de Estadística (2016)[1] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Post. | Izena | Probintzia | Biztanleak | Post. | Izena | Probintzia | Biztanleak | ||
 Albacete  Talavera de la Reina |
1 | Albacete | Albacete | 172.426 | 11 | Hellín | Albacete | 30.419 |  Guadalajara  Toledo |
| 2 | Talavera de la Reina | Toledo | 84.119 | 12 | Valdepeñas | Ciudad Real | 30.277 | ||
| 3 | Guadalajara | Guadalajara | 83.633 | 13 | Illescas | Toledo | 26.672 | ||
| 4 | Toledo | Toledo | 83.459 | 14 | Villarrobledo | Albacete | 25.589 | ||
| 5 | Ciudad Real | Ciudad Real | 74.054 | 15 | Almansa | Albacete | 24.800 | ||
| 6 | Cuenca | Cuenca | 55.102 | 16 | Seseña | Toledo | 22.027 | ||
| 7 | Puertollano | Ciudad Real | 49.166 | 17 | Manzanares | Ciudad Real | 18.475 | ||
| 8 | Tomelloso | Ciudad Real | 36.746 | 18 | Daimiel | Ciudad Real | 18.396 | ||
| 9 | Azuqueca de Henares | Guadalajara | 34.703 | 19 | La Solana | Ciudad Real | 15.792 | ||
| 10 | Alcázar de San Juan | Ciudad Real | 30.967 | 20 | La Roda | Albacete | 15.748 | ||
Inguru naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Guadiana ibaia Albaceten sortzen da eta hortik Ciudad Real zeharkatzen du.
Gastronomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Mantxako gazta preziatu eta ezaguna da Espainian dauden moten artean, gaur egun jatorrizko izendapenak erregulatuta egonik.
Gaztela-mantxar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Pedro Almodóvar (1949-), zinema-zuzendaria.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Gaztelaniaz) Instituto Nacional de Estadística: Cifras oficiales de población. 2016-01-01.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- (Gaztelaniaz) Bertako gobernuaren webgune ofiziala
- (Gaztelaniaz) Mantxako gaztaren jatorrizko izendapenaren webgunea
Datuak: Q5748
Multimedia: Castile-La Mancha
| |||||||||||
