Gaztela-Mantxa

Artikulu hau Gaztel Mantxari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Gaztela (argipena)».

Gaztela-Mantxa Castilla-La Mancha
Espainiako autonomia erkidegoa
Bandera Armarria
Hiriburua		Toledo
Hiri handiena		Albacete
Herritarra		gaztela-mantxar
Probintziak		Albacete Ciudad Real Cuenca Guadalajara Toledo
Agintariak
-	Presidentea	Emiliano García-Page (PSOE)
-	Estatutua	1982 abuztuaren 16
-	Parlamentua	Gaztela-Mantxako Gorteak
Legebiltzarra		Espainiako Gorteak
-	Senatua	22 / 260
-	Kongresua	21 / 350
Azalera
-	Guztira	79,463 km2
Biztanleria
-	2006 zenbatespena	1.932.261 bizt.
-	Dentsitatea	23,84 bizt./km2
Webgunea www.jccm.es

Gaztela-Mantxa Espainiako erdialdean dagoen autonomia erkidegoa da. Lurralderik zabalenen artean egon arren, biztanle kopuru eta dentsitatea urria dauka.

Hiriburua Toledo du, Albacetek eta Talavera de la Reinak biztanle gehiago badituzte ere.

Campo de Criptana herriko haize-errota ezagunak

Historia

1035ean Toledoko Erresuma edo Taifa sortu zuten, Kordobako Kalifatoa desegin ondoren, geroago Al-Andalusetik Gaztelako Koroak barneratuko zuena.

Aro modernoan, lurraldeak Castilla la Nueva izena hartuko zuen, urteetan Espainiako erregio historikoa izan dena. 1833an Albaceteko probintzia sortu zuten, Murtziakoarekin batera erregioa osatuz.

1978an Madrilgo probintzia erregiotik aldendu zen eta Erkidego autonomoa sortu zuten, beste aldetik Gaztela-Mantxa geldituz eta Albacete batuz.

Banaketa administratiboa

Lurraldea bost probintziatan banatuta dago:

1. Albacete: 387.658 biztanle (2006).
2. Ciudad Real: 506.864.
3. Cuenca: 208.616.
4. Guadalajara: 213.505.
5. Toledo: 615.618.

Udalerri nagusiak

Hauek dira Gaztela-Mantxako hamar udalerririk populatuenak, 2007ko datuen arabera:

1. Albacete 164.771
2. Talavera de la Reina (Toledo) 85.549
3. Toledo 78.618
4. Guadalajara 77.925
5. Ciudad Real 71.005
6. Cuenca 52.980
7. Puertollano (Ciudad Real) 50.838
8. Tomelloso (Ciudad Real)35.637
9. Hellin (Albacete) 30.366
10. Alcázar de San Juan (Ciudad Real) 29.693

Inguru naturala

Guadiana ibaia Albaceten sortzen da eta hortik Ciudad Real zeharkatzen du.

Gastronomia

Mantxako gazta preziatu eta ezaguna da Espainian dauden moten artean, gaur egun jatorrizko izendapenak erregulatuta egonik.

Gaztela-mantxar ezagunak

• Pedro Almodovar (1949-), zinema-zuzendaria.

Ikus, gainera

• Gaztela

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gaztela-Mantxa

• (Gaztelaniaz) Bertako gobernuaren webgune ofiziala
• (Gaztelaniaz) Mantxako gaztaren jatorrizko izendapenaren webgunea