Gizarte formazio

Wikipedia, Entziklopedia askea

Gizarte formazioa (alemanez: Gesellschaftsformation) kontzeptu marxista da ('gizarte' hitzaren sinonimoa), eta ekoizpen modu kapitalistaren, produkzio aurre kapitalisten mantentzearen eta ekonomiaren testuinguru instituzionalaren (desanbiguazioa) arteko artikulazio zehatz eta historikoari dagokio. Ekoizpen-modu kapitalistaren teoria hori Karl Marxen Kapitalean dago.

Marxek terminoa erabili zuen gizartearen garapen ekonomiko eta politikoaren azterketan.


Nahiz eta Marxek ez zuen egitura sozioekonomikoen teoria osorik formulatu, haren adierazpenen orokortze bat oinarri bihurtu zen historialari sobietarrek ondoriozta zezaten bost talde bereizten zituela, lan-harremanen eta jabetza modu nagusien arabera:

Marxek paradigma bat hartu zuen kapitalisten eta soldatapeko langileen arteko botere-harremanak ulertzeko: "sistema aurre kapitalistetan bistan zen jende gehienak ez zuela bere patua kontrolatzen, feudalismoan, adibidez, morroiek beren jaunentzat lan egin behar zutela. Kapitalismoa desberdina dela ematen du, teorian pertsonak beren buruarentzat edo besteentzat lan egitetik aske direlako, aukeramena baitute, itxuraz. Hala ere, langile gehienek beren bizitzari buruzko kontrol gutxi dute, morroi feudalen antzera".[1]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Peter Singer, Marx: A Very Short Introduction (Oxford: Oxford University Press, 2000) [first published 1980], p. 91.

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Cohen, G. A. 1978. Karl Marxen Historiaren Teoria: defentsa bat. Princeton, NJ: Princeton University Press. Zabaldua., 2000.
  • Karl Marx: Die deutsche Ideologie (1844). In: MEW 3, Berlin: Dietz 1956 ff.
  • Karl Marx: Kommunistischen Partei (1844) manifestua. In: MEW 4, Berlin: Dietz 1956 ff.
  • Karl Marx: Zur Kritik der Politischen Ökonomie (1859). In: MEW 13, Berlin: Dietz 1956 ff.
  • Konrad Lotter, Reinhard Meiners, Elmar Treptow: Marx-Engames -Begriffslexikon. Beck, München (1984), , S. 135 ff.
  • György Lukács: Geschichte und Klassenbewußtsein (1923), Berlin: Luchterhand 1973.
  • Dieter Nohlen, Rainer-Olaf Schultze (Hg. ): Lexikon der Politikwissenschaft. Theorien, Methoden, Begriffe. Bd. 1, 2005, 301. or.