Hessie
Hessie | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Carmen Lydia Iguartua Pellot |
Jaiotza | Puerto Rico, Spanish Town eta Santiago, 1936ko apirilaren 17a |
Herrialdea | Frantzia Kuba Jamaika |
Heriotza | Pontoise, 2017ko urriaren 9a (81 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | frantsesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | artista eta ehungintzako artista |
Lantokia(k) | Q48751509 |
Izengoitia(k) | Hessie |
Hessie Djuric, goitizenez Hessie (Spanish Town, Jamaika, 1933ko uztailaren 16a - Pontoise, Val-d'Oise. 2017ko urriaren 9a) ehungintzako artista garaikidea zen.[1][2]
Hérouvalen bizi eta lan egiten zuen, Montjavoult herrixkan, Vexin frantsesean (Oise).[3]
Biografia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Artista autodidakta, Hessiek 1954an alde egin zuen Jamaikatik. New Yorketik igaro zen 1960ko hamarkadaren hasieran. Han, Miodrag Djuric margolaria, goitizenez DADO[4], ezagutu zuen. 1962an, bikotea Hérouvalera (Montjavoult herrixka, Vexin frantsesean) joan zen, lantegi-etxe bihurtutako errota zahar batera.[5] Frantziara iritsi bezain laster, ehun-lanak sortzen hasi zen Hessie, material pobreak, eguneroko objektuak eta hondakinak (botoiak, paperak) jasota, gero, Saint Pierre merkatuan eskuratutako ehun argiko piezetan finkatzen zituenak.[6]
Feminista, Emakumeen Askapenerako Mugimenduarekin[7] oso konprometitua zegoen.
Ibilbidea
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Konplexutasun eta zehaztasun handiko bere hizkuntza plastikoa patxadaz konposatuta, kaligrafia pertsonal bat idatzi zuen ehunean.[8] Bere lanei izenburu edo data gutxi emanez, serie hauek egin zituen: Écritures, Bâtons Pédagogiques, Végétations, Grillages, Boutons.[4]
1975ean, Suzanne Pagék ARCera gonbidatu zuen Survival Art bere lehen monografiarako. Orduan, Milvia Maglione eta Raymonde Arcier-ekin "Nouvelles Pénélopes" delakoak egin zituen, Aline Dallierrek 70eko hamarkadan sostengatu eta defendatuak. 1976an, Hessiek Parisko Combative Acts, Profiles and Voices - An Exhibition of Women Artists from Paris erakusketa kolektiboan parte hartu zuen. Arte-kritika feministak AIR Galleryn antolatua, Nil Yalter, Milvia Maglione eta Françoise Janicoten partaidetzarekin.
80ko hamarkadatik aurrera, bere sorkuntzak gero eta bakanagoak izan ziren arte-eszenan. Donations Daniel Cordier erakusketari esker, Hessieren bi lan Georges Pompidou Arte Modernoaren Museoko bilduman sartu ziren, Sans titre (1978 inguruan) eta Végétation (1978 baino lehen).[9] Elles@centrepompidou-n zintzilikatzearen karietara, museoari dohaintza bat ere egin zion.[5]
Lanen ezaugarriak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Bere broderia, zeinari buruz ironiaz esan baitaiteke "emakumeen jarduera" bat dela, kotoi argizko ehunaren gainean hari zuriz edo kolorez egindako konposizioak dira nagusiki. Interes minimalistaren balioa duen prozedura horrek, Euskarri-Azalera kezketatik hurbil dagoena, forma-sorta izugarria biltzen du. Honelako izenburuak jarri zizkien bere serieei txandaka: saretak, makil pedagogikoak, bakteriak, landaredia, idazkerak, zuloak, jositako puntuak, botoiak... Bere brodatze-teknika beste baliabide batzuetara ere heda daiteke, hala nola, "Déchets-collages" edo "Machines à écrire".[10][11]
Camille Morineauk Hessiek jostura-saretetan egin zuen lana Bernadette Bour, Milvia Maglione edo Ghada Amer-en lanen pareko jarri zuen, eta beren lanak egitura eszentrikoari buruzko gogoetan sartu zituen, Lucy Lippardek1966an definitu zuen gisan, eta Hanne Darbovenek, Louise Nevelsonek, Valérie Jouvek eta Aurélie Nemoursek praktikatu zutena.
Hessierentzat, motiboa eta euskarria izaera berekoak ziren, eta elkar sortzen zuten. Bere konposizio abstraktuen aurrean, prozesuaren —serie-errepikapen geldoa, ia trantzea— eta forma lortzearen arteko egokitzapen zehatza aurkitzen zen. Hessiek fabrikazio-prozesuan ikusarazten zuen teknika eta patroia eskuz esku doazela.[12]
Bere obra osatzen duten paper gainean eginiko hainbat lan ere baditu. Bertan azaltzen diren kezka plastikoetako batzuk bordatuetan ageri direnen antzekoak badira ere, paper gaineko serieak Hessieren lanaren beste zati bat irekitzen du, ainguratuago dagoena egunerokotasunean eta eguneroko bizitzako zirkulu pribatutik ateratako elementuen berreskurapenean.[13] Brodatzeko lan neketsua baino berezkoagoak diren collageek, aldiz, nolabaiteko larritasuna ekartzen dute gogora, batetik, asko birelako, eta, bestetik, gauzak gorde eta finkatzeko presa horrengatik: bilgarri-paperak, erabilitako arropak, objektu hautsiak, hauts-multzoak, landareak edo animalien larruak.[14][15]
Erakusketa pertsonalak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hautaketa ez oso zehatz batetik:[16]
- 1975 : Survival Art : Hessie, ARC 2, musée d’Art moderne de la Ville de Paris, otsailaren 12a - martxoaren 16a
- 1976 : Hessie, Galerie Marcel Billot, Paris, apirilaren 22a - maiatzaren 15a
- 1978 : Hessie / Survival Art, Konsthall, Lund, Suedia, azaroaren 11 - abenduaren 10a
- 2015 : Hessie, Survival Art 1969-2015, Galerie Arnaud Lefebvre, Paris, urriaren 15a - azaroaren 28a
- 2016 : Hessie, Collages & Papiers, Galerie Arnaud Lefebvre, Paris, apirilaren 1a - maiatzaren 7a
- 2016 : Hessie, ART BRUSSELS, Brusela, apirilaren 21etik 24a
- 2016 : Hessie, Silence, La BF15, Lyon, apirilaren 8a - maiatzaren 28a
- 2016 : Hessie, Solo Show, FIAC Grand Palais, Paris, urriaren 20tik 23ra
- 2017 : Hessie, Drawing Now Paris, Carreau du Temple, Paris, martxoaren 23tik 26ra
- 2017 : Hessie, Drawing Room, La Panacée, Montpellier, irailaren 13tik 17ra
- 2017 : Hessie, Survival Art, Les Abattoirs, Toulouse, irailaren 29a - martxoaren 4a
Erakusketa kolektiboak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hautaketa ez oso zehatz batetik:
- 1969 : Tendance avant-garde, Institut de Cachin
- 1972 : Collection de Madame et Monsieur B, Centre national d’Art contemporain (CNAC), Paris
- 1974 : Grandes femmes, Petits formats : Micro-salon 1974, 99 exposantes, Iris Clert / Christofle, Paris
- 1974 : Art vidéo / Confrontation 74, ARC, musée d’Art moderne de la Ville de Paris, Paris, azaroaren 8a - abenduaren 8a
- 1976 : Art boxes, Kunsthandel Brinkinau, Amsterdam
- 1976 : Combative Acts, Profiles and Voices : An Exhibition of Women Artists from Paris, AIR Gallery, New York, maiatzaren 22a - ekainaren 16a
- 1976 : Boîtes, ARC 2, musée d’Art moderne de la Ville de Paris, 1976ko abenduaren 16a – 1977ko abenduaren 30a
- 1977 : Broderies au passé et au présent, musée des Arts décoratifs, Paris, apirilaren 28a - uztailaren 18a
- 1979 : Ateliers aujourd'hui : œuvres contemporaines des collections nationales : accrochage II, Centre Pompidou, Paris
- 1980 : Travaux sur papier / objets, Centre culturel municipal Jacques Prévert, Villeparisis, 1979ko abenduaren 6a - 1980ko urtarrilaren 25a
- 1983 : Nœuds & Ligatures, Fondation nationale des arts graphiques et plastiques, Paris, ekainaren 21a - abenduaren 23a
- 1989 : Daniel Cordier : le regard d’un amateur, Centre Pompidou, MNAM, Paris, 1989ko azaroaren 22a - 1990ko urtarrilaren 21a
- 1998 : Archipel 98 (1), Galerie é.o.f., Paris, martxoaren 26a - apirilaren 5a
- 2002 : Affinités, musée des beaux-arts Denys-Puech, Rodez, ekainaren 7a - urriaren 13a
- 2007 : Absolumental 2, Les Abattoirs, Toulouse, irailaren 21a - urriaren 14a
- 2008 : Le monde de Dado, L’Atelier blanc, Villefranche-de-Rouergue, urtarrila - otsaila
- 2008 : Les Dado, Centre artistique Manoir du Moulin Blanc, Verderonne, uztailaren 6a - azaroaren 16a
- 2009 : Les désordres du plaisir, Les Abattoirs, Toulouse, urtarrilaren 24a - apirilaren 19a
- 2009 : elles@centrepompidou, Centre Pompidou, MNAM, Paris, 2009ko maiatzaren 27a - 2011ko otsailaren 21a
- 2015 : Cosmogonie, Galerie Arnaud Lefebvre, Paris, urtarrilaren 8a - otsailaren 7a
- 2016 : Poésie balistique, La Verrière Hermès, Brusela, apirilaren 23a - uztailaren 2a
- 2017 : En toute modestie - Archipel Di Rosa, musée international des arts modestes (MIAM), Sète, otsailaren 3a - irailaren 17a
Argitalpenak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Survival Art : Hessie ARC 2, musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, 12 fév-16 mars 1975.
- Combative Acts, Profiles and Voices – An exhibition of women artists from Paris, works by Bour, Hessie, Janicot, Maglione and collective work by Aballea, Blum, Croiset, Mimi and Yalter, Aline Dallier, New York, 1976.
- Hessie : Survival Art Marianne Nanne-Brahammar, Lund, 1978.
- Activités et réalisations de femmes dans l’art contemporain : un premier exemple : les œuvres dérivées des techniques textiles traditionnelles, Jacqueline Gauvreau, Aline Dallier-Popper, thèse de doctorat, Esthétique, Paris 8, 1980.
- Affinités : œuvres de la collection des Abattoirs Toulouse, musée Denys-Puech, Rodez, du 7 juin au 13 octobre 2002, préface de Laurence Imbernon, 104 pages.
- Daniel Cordier : le regard d’un amateur, donation Daniel Cordier dans les collections du Centre Pompidou, musée national d’art moderne : [exposition, Paris, Centre Pompidou, 14 novembre 1989-21 janvier 1990], catalogue sous la direction de Bénédicte Ajac, nouvelle éd. revue et corrigée, Toulouse : les Abattoirs ; Paris : Centre Pompidou, 2005.
- Art, féminisme, post-féminisme : un parcours de critique d’art, Aline Dallier-Popper, L’Harmattan, Paris, 2009.
- Dictionnaire universel des créatrices sous la direction de Marie-Laure Bernadac, notice de Sonia Recasens, Éditions des Femmes-Antoinette Fouque, 2013.
- Cosmogonies : Hessie, Kapwani Kiwanga, Myriam Mihindou, catalogue d'exposition présentée à la Galerie Arnaud Lefebvre en janvier 2015, publication dirigée par Sonia Recasens, commissaire de l'exposition.
- Hessie : Survival Art 1969-2015, avec les textes d’Émilie Bouvard, Philippe Cyroulnik, Yanitza Djuric, Fabienne Dumont, Nathalie Ernoult, Arnaud Lefebvre, Aurélie Noury, Diana Quinby, Sonia Recasens, Claude Schweisguth, Amarante Szidon, Anne Tronche et Sarah Wilson, Paris, Galerie Arnaud Lefebvre, 2015.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Femmes artistes. ..
- ↑ Annonce du décès de Hessie sur CNEWS Matin.
- ↑ Hessie Djuric. ..
- ↑ a b Pascal Bernard. (11 mai 2016). Hessie : seconde jeunesse. ..
- ↑ a b Magali Lesauvage. (10 août 2017). Trois artistes prises entre conventions et convictions. ..
- ↑ Sonia Recasens. (2013). Hessie | 1936 | Santiago De Cuba. ..
- ↑ Pedro Silmon. (7 octobre 2016). Art | Hessie : Minimalist Feminist Artist. ..
- ↑ De l'art de tisser des liens. 20 février 2010..
- ↑ Donations Daniel Cordier. 1989..
- ↑ Louise Aurat. (17 avril 2016). Hessie, à l’espace d’art contemporain La BF15. ..
- ↑ Magali Lesauvage. (28 octobre 2016). Hessie, tu n'existais pas : une artiste à redécouvrir à Bruxelles. ..
- ↑ Pauline Lisowski. (18 novembre 2015). Hessie, "Survival Art" 1969-2015 : un subtil travail de broderie à découvrir. ..
- ↑ Camille Paulhan. (26 avril 2016). Hessie à la BF15. ..
- ↑ Ray Hu. (9 octobre 2016). Hessie’s Soft Resistance at La Verrière. ..
- ↑ Raphaëlle Wulfman, Jules Roeser. (19 mai 2016). Le silence d'Hessie à la BF15. ..
- ↑ Hessie chez Galerie Arnaud Lefebvre. ..