Kate Perugini

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kate Perugini
Charles Peruginiren Kate emaztearen erretratua Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCatherine Dickens
JaiotzaLondres1839ko urriaren 29a
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua  1927ko apirilaren 12a)
HeriotzaLondres1929ko maiatzaren 9a (89 urte)
Familia
AitaCharles Dickens
AmaCatherine Dickens
Ezkontidea(k)Charles Allston Collins  (1860ko uztailaren 17a -  1873ko apirilaren 9a)
Charles Edward Perugini (en) Itzuli  (1873 -  1918ko abenduaren 22a)
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaBedford College
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakmargolaria

Catherine Elizabeth Macready Perugini, jaiotzaz Elizabeth Dickens, ezaguna Kate edo Katey izen laburraz (Londres, Ingalaterra, 1839ko urriaren 29a – ibidem, 1929ko maiatzaren 9a) victoriar aroko margolari ingelesa izan zen, eta Catherine Dickens (jaiotzaz Thomson) eta Charles Dickensen alaba.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Catherine Dickens jaio eta Kate edo Katey izenez ezaguna zen. Charles Dickensen bizirik zegoen alaba gazteena zen, eta neben arabera, aitaren ume kutunena. Lagun zuten William Macready aktorearengatik jarri zioten Macreadi.[2] Neskato gisa, "Lucifer Box" ezizena ere jarri zioten, bere tenperamentu beroarengatik.[3]

Kate Peruginik umetan bidaia luzeak egin zituen bere familiarekin, aitaren antzerki-ekoizpen amateurretan.[4] 1858an, gurasoak banandu egin ziren eta seme-alabak aitarekin geratu ziren. Banantzearen arrazoia ez da oraindik oso argia, baina zurrumurruak Charles Dickens eta Ellen Ternan aktoreen (bere juniorra, urte askoan) eta/edo Georgina Hogarthen arteko harreman estuan oinarritu dira.[2]

Bere lehen senarra Charles Allston Collins margolaria, ilustratzailea eta idazlea izan zen, Wilkie Collinsen anaia txikia; 1860ko uztailaren 17an ezkondu ziren. Collinsekin ezkonduta zegoela, Peruginik abentura bat izan zuen Valentine Prinsepekin.[4]

Kate Perugini, Charles Edward Peruginiren lana, 1870ç

Senarra 1873an minbiziz hil ondoren, Kate beste artista batekin, Charles Edward Peruginirekin, ezkondu zen. Bikotea ezkutuan ezkondu zen 1873an, eta gero zeremonia ofiziala 1874an egin zen. Berak eta Peruginik seme bat izan zuten, Leonard Ralph Dickens Perugini. 1876ko uztailaren 24an hil zen, zazpi hilabete zituela. Peruginiak aktibo izan ziren gizarte artistikoan, eta lagunak izan ziren James Matthew Barrie eta George Bernard Shawekin, bere garaiko beste pertsona ospetsu batzuen artean.[5] Lehen senarrak bezala, bere margoekin batera jarraitu zituen literatura-ahaleginak.[6][7][8]

Kate izan zen Gladys Storey biografoak Dickens and Daughter/ Dickens eta alabak libururako erabili zuen informazio-iturri nagusia, zeinetan Dickensen eta Ellen Ternan aktorearen harremana azaldu zen.[9] Charles Dickens-en aldekoek liburuari eraso egin zioten fidagarria ez zelako, batez ere Ellen Ternani buruzko pasarteak eta haur baten jaiotza. Hala ere, George Bernard Shawk The The Times Literary Supplement /Times Literature Gehigarrian idatzi zuen liburuan berrogei urte lehenago Katek dena esan ziola adierazi zuen.[10]

Charles Perugini, bigarren senarra, 1918an hil zen eta semearekin batera lurperatu zuten. Katek beste hamar urte bizi izan zen, eta 89 urte zituela hil zen. Heriotza-ziurtagirian aipatzen diren heriotza-arrazoietako bat "agortzea" izan zen.

Margolari ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

12 urte zituela, Kate Dickens artea ikasten hasi zen Bedford Collegen, Britainia Handiko emakumeentzako goi-mailako hezkuntzako lehen erakundean. Erretratu- eta pintura-margolari arrakastatsua bihurtu zen, eta, batzuetan, Charles Perugini senarrarekin lan egin zuen. Katek aitarengandik bereizi nahi izan zuen, haren izenaren ospea ez erabiltzeko.[11]

Andrearen erretratua. John Everett Millais-en Kate Perugini (1880)

1880an, John Everett Millais margolariak "erretratu deigarrienetako" batean margotu zuen Kate Penigini. Grosvenor Galleryko udako erakusketan erakutsi zen 1881ean.[12] Perugini bizkarra emanda dago, baina ezaugarri bereizgarriak ditu. Peruginiren erretratua, Grosvenor galerian ere ikusgai egon zena, Millais-en ezkontza-oparia izan zen, Charles Peruginirekin ezkontzean aurkeztua. Millais-en erretratu-estilo berantiarrenaren adibide bat da, lasaiagoa, ludikoagoa eta boskotearen antzekoa prerrafaelismoaren naturalismoa baino lehenagokoa. Grosvenor-en irudia erakustean, "Perugini kultura-, hezkuntza- eta arte-familia baten parte gisa iragarri zen" Millais-ek lehenago erabili zuen The Black Brunswicker (1860) pintatzeko modelo gisa.

1877an hasi zen bere erretratu-pintore lanak Errege Akademiako ikuskizunetan erakusten. Era berean, Akuarelako Margolarien Elkartean eta Artista Femeninoen Elkartean ere azaldu zuen egindako lana aldizka. Peruginik hiru lan bidali zituen Grosvenor galeriara 1880 eta 1882 bitartean. Civettina (1880) izeneko pintura italiar bat da. Profilean dagoen neska baten iraupen mugatuko erretratua irudikatzen du, eta bizkarra ematen dio ikusleari, Millaisen erretratuan bezala. Peruginik bere lana azaldu zuen Arte Ederren Jauregian eta Emakumearen Eraikinean, 1893 Munduko Kolonbiako Erakusketan, Chicagon, Illinoisen.[13]

Perugini bereziki ezaguna da haurren erretratuengatik: A Little Woman/ Emakume txikia (1879), Feeding Rabbits/ Jateko untxiak (1884), Dorothy de Michele (en) (1892) eta A Flower Merchant/ Lore saltzailea.

Lanen irudiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Besteak beste, lan hauek egin zituen:[14][15]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. (Ingelesez) Revisiting Kate Perugini: An appreciation of an overlooked Victorian painter – Lucinda Hawksley. 2023-12-19 (Noiz kontsultatua: 2024-01-28).
  2. a b «Kate Dickens Perugini» Spartacus Educational.
  3. John Pateman, (2014) Fort Pitt to Fort William, ISBN 978-1304954725
  4. a b Lucinda Hawksley | Dickens's Artistic Daughter, Katey. .
  5. Lucinda Hawksley, Katey: The Life and Loves of Dickens's Artist Daughter, New York, Doubleday, 2006.
  6. Kate Dickens Perugini, "Dickens as a Lover of Art and Artists," The Magazine of Art, Vol. 27 (January and February 1903).
  7. Kate Perugini, The Comedy of Charles Dickens: A Book of Chapters and Extracts Taken from the Writer's Novels, London, Chapman and Hall Ltd., 1906.
  8. Kate Dickens Perugini, "Edwin Drood and the Last Days of Charles Dickens," Pall Mall Magazine, Vol. 37 (1906).
  9. Gladys Storey, Dickens and Daughter, London, Frederick Muller Ltd., 1939; reprinted New York, Haskell House, 1971.
  10. Michael Slater (2012), The Great Charles Dickens Scandal, Yale University Press, Reprint edition, Europe. ISBN 978-0300205282
  11. «Charles Dickens' Favorite Daughter: The Life, Loves, and Art of Katey Dickens Perugini - Harvard Book Store» www.harvard.com.
  12. Christopher Wood, Victorian Painting, Boston, Little, Brown & Co., 1999; pp. 227, 274–5.
  13. Nichols, K. L.. Women's Art at the World's Fair & Exposition, Chicago 1893. .
  14. www.artnet.com (Noiz kontsultatua: 2024-01-28).
  15. 199. Kate Perugini (British, 1839-1929). 2019-10-16 (Noiz kontsultatua: 2024-01-28).

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Gladys Storey, (1939) Dickens and Hijas, Frederick Muller, New York berrinprimatua, Haskell House, 1971 – hurbileko lagun batek hil
  • Lucinda Hawkins, (2006) Katey: La vida y el amor de la artista de Dickens, Doubleday, Londres, Ingalaterra. ISBN 978-0385607421 λ0385607421
  • Lucinda Hawkins, (2013) Charles Dickens' Favorita: La vida, el amor y el arte de Katey Dickens Perugini, Globe Pequeño ot Press, EE.UU. ά0762785216
  • Lucinda Hawkins, (2018) Dickens Kateyren alaba artistikoa: Su vida, Ama & Impacto, Pen & Espada History, Londres ASIN

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]